CLINGY VS. CARING – JAK STAWIAĆ GRANICE W ZWIĄZKU?

Kiedy jesteś w związku, chcesz być jak najbliżej ukochanej osoby. Chcesz spędzać z nią czas i pokazywać, iż Ci zależy. Jednak granica między byciem osobą troskliwą a zaborczą bywa czasem cienka, dlatego warto zrozumieć różnicę. – Granice w związku nie są murem, który nas oddziela, ale mostem pozwalającym na bezpieczne zbliżenie się do siebie. Ich elastyczność i ewolucja wraz z rozwojem związku są naturalne, powinny opierać się na wzajemnym szacunku i zrozumieniu – tłumaczy psycholog i psychoterapeuta Maciej Żukowski.

Z tego artykułu dowiesz się o tym:

Jak odróżnić troskę od nadmiernej kontroli?

Co oznacza bycie “clingy” w związku?

Czym różni się troska od nadmiernej potrzeby uwagi?

Czy jesteś zbyt opiekuńczy_a w relacji?

Jak skutecznie stawiać granice w związku?

Jak reagować, gdy osoba partnerska nie szanuje Twoich granic?

Co zrobić, gdy troska przeradza się w kontrolę?

Jak rozpoznać oznaki toksycznego zachowania w związku?

Jak walczyć o swoje granice w relacji?

CLINGY CZY CARING. JAK ODRÓŻNIĆ TROSKĘ OD NADMIERNEJ KONTOLI?

Troska wynika z miłości i chęci wspierania drugiej osoby. Jej celem jest zapewnienie komfortu, bezpieczeństwa i szczęścia osoby partnerskiej, przy jednoczesnym szacunku dla jej granic. Kontrola opiera się na próbie wpływania na decyzje, zachowania lub uczucia partnera w sposób, który narusza jego autonomię. zwykle wynika z niepewności, lęku lub chęci dominacji.

Jak odróżnić troskę od nadmiernej kontroli?

Brak zaufania – kontrolowanie wynika z zazdrości lub potrzeby dominacji, a nie miłości.

Przymus – osoba partnerska jest zmuszana do określonych działań, choćby jeżeli się z nimi nie zgadza.

Ignorowanie granic – kontrolująca osoba nie szanuje potrzeb ani wolności drugiej strony.

Manipulacja i presja – używanie emocji, np. poczucia winy, aby osiągnąć swoje cele.

CO TO ZNACZY BYĆ “CLINGY” W ZWIĄZKU?

Bycie “clingy” (określenie to można przetłumaczyć jako “przylepny”) w związku oznacza przejawianie nadmiernej potrzeby bliskości, uwagi lub wsparcia emocjonalnego ze strony partnera_ki. Osoba określana jako “clingy” może mieć trudności z zachowaniem zdrowego balansu między potrzebą bliskości a przestrzenią osobistą osoby partnerskiej, co może prowadzić do zachowań, które są dla drugiej osoby przytłaczające.

Typowe cechy osoby “clingy” mogą obejmować takie zachowania, jak:

• Brak niezależności – trudności z realizowaniem własnych zainteresowań i spędzaniem czasu samodzielnie.

• Ciągłe dążenie do kontaktu – częste wysyłanie wiadomości, dzwonienie lub oczekiwanie natychmiastowej odpowiedzi od osoby partnerskiej.

• Zazdrość i brak zaufania – trudności z zaakceptowaniem czasu, jaki osoba partnerska spędza z innymi, np. przyjaciółmi czy rodziną.

• Silne uzależnienie emocjonalne – potrzeba stałego potwierdzania uczuć i zapewnień, iż osoba partnerska wciąż kocha i akceptuje.

CZYM RÓŻNI SIĘ TROSKA “CARING” OD NADMIERNEJ POTRZEBY UWAGI?

Troska wynika z autentycznego zainteresowania dobrostanem drugiej osoby. Chodzi o dbanie o jej potrzeby i oferowanie wsparcia. Nadmierna potrzeba uwagi wynika z wewnętrznej potrzeby bycia w centrum uwagi, często kosztem partnera. Chodzi bardziej o zaspokojenie własnych potrzeb niż o dbanie o drugą osobę. Osoba mówi na przykład: „Dlaczego nie poświęcasz mi więcej czasu? Czy ja w ogóle się dla ciebie liczę?”.

Troska skierowana jest na osobę partnerską, jej uczucia i sytuację. Osoba troszcząca się chce pomóc i wspierać. Osoba domagająca się nadmiernej uwagi chce być w centrum zainteresowania partnera_ki, niezależnie od jego_jej stanu czy potrzeb.

Osoba troskliwa rozumie i szanuje granice partnera_ki. Czuje się komfortowo, z tym iż osoba partnerska ma swoje zainteresowania oraz swoje grono znajomych. Osoba zaborcza często lekceważy te granice, ciągle poszukuje uwagi i czuje się zagrożona niezależnością swojego partnera_ki.

Jak rozpoznac gaslighting?

CZY JESTEŚ ZBYT OPIEKUŃCZY W RELACJI? JAK TO SPRAWDZIĆ?

Dzwonisz do osoby partnerskiej kilka razy dziennie.

Wysyłasz bardzo dużo wiadomości tekstowych.

Jeśli osoba partnerska nie odpowiada od razu, albo nie odbiera telefonu, wpadasz w panikę i wyobrażasz sobie najgorsze scenariusze.

Śledzisz aktywność osoby partnerskiej w mediach społecznościowych.

Chcesz towarzyszyć osobie partnerskiej zawsze i wszędzie.

Czujesz, iż inne osoby są zagrożeniem dla waszego związku.

Osoba partnerska musi cały czas zapewniać Cię o swoich uczuciach.

JAK SKUTECZNIE STAWIAĆ GRANICE W ZWIĄZKU? PRAKTYCZNE SPOSOBY NA WYRAŻANIE SWOICH POTRZEB W RELACJI

Granice w związku to fundamentalny element budowania zdrowej relacji, który pozwala zachować własną tożsamość przy jednoczesnym tworzeniu intymnej więzi z osobą partnerską. Warto zacząć od samoświadomości. Zatrzymanie i “analiza” własnych uczuć i potrzeb może pomóc zwrócić uwagę na sytuacje wywołujące dyskomfort. Warto poświęcić czas na regularne przyglądanie się temu, co dzieje się w naszym wnętrzu – to niezbędny krok do świadomego budowania granic, w kontakcie ze sobą. Każdy ma inne granice, jak również mogą się one zmieniać w czasie.

Granice w związku nie są murem, który nas oddziela, ale mostem pozwalającym na bezpieczne zbliżenie się do siebie. Ich elastyczność i ewolucja wraz z rozwojem związku są naturalne, powinny opierać się na wzajemnym szacunku i zrozumieniu. Korzystając z metafory mostu – potrzebują również regularnego “przeglądu technicznego” w postaci codziennej komunikacji.

– tłumaczy psycholog Maciej Żukowski.

Regularne “sprawdzanie” stanu granic w związku, na przykład podczas wspólnych rozmów raz w tygodniu, pomaga w utrzymaniu zdrowej równowagi między bliskością a autonomią, jak również wzmacnia intymność w związku. Warto stworzyć bezpieczną przestrzeń na takie rozmowy, gdzie każda ze stron może otwarcie wyrazić swoje potrzeby i obawy.

Można założyć, iż regularne rozmowy o potrzebach i granicach, np. pytania o zdanie i akceptowanie odmowy bez presji – tego typu elementy komunikacji praktykowane na co dzień, pomogą się porozumieć, gdy dojdzie do sytuacji w której “nasze granice” się przecinają – tj. gdy most zaczyna trzeszczeć i się chwiać.

Warto założyć, iż proces budowania zdrowych granic wymaga czasu i praktyki. Najważniejsze to pozostać cierpliwym i konsekwentnym, jednocześnie zachowując otwartość na dialog i kompromis w obszarach, gdzie jest to możliwe i korzystne dla wszystkich stron.

JAK WYKAZYWAĆ TROSKĘ, NIE BĘDĄC NADOPIEKUŃCZYM?

• Przypomnij osobie partnerskiej, aby ubrała się ciepło w chłodny dzień.

• Zapytaj, jak minął jej dzień i zaoferuj wsparcie emocjonalne, jeżeli takiego potrzebuje.

• Troska opiera się na reagowaniu na potrzeby, a nie narzucaniu swojej pomocy. Zamiast np. samemu załatwiać sprawy za partnera, zapytaj: „Czy chcesz, żebym coś zrobił w tej sprawie?”. To daje przestrzeń partnerowi do decydowania.

• Zamiast zakładać, czego potrzebuje osoba partnerska, zapytaj bezpośrednio: „Czego teraz najbardziej potrzebujesz?” Pozwól mu wskazać, w jaki sposób możesz okazać troskę”, „Jak mogę ci pomóc?”.

Nie wszyscy potrzebują troski w tej samej formie. Obserwuj, co sprawia, iż osoba partnerska czuje się dobrze, a co jest dla niej przytłaczające. Zdrowa troska to wsparcie oparte na zaufaniu, komunikacji i szacunku. Kluczem jest równowaga między byciem obecnym dla osoby partnerskiej a pozwoleniem jej na zachowanie niezależności i podejmowanie własnych decyzji. Dzięki temu troska nie stanie się przytłaczająca, a partner_ka poczuje się kochana_y i szanowana_y.

JAK REAGOWAĆ, GDY OSOBA PARTNERSKA NIE SZANUJE TWOICH GRANIC?

Pierwsza reakcja – nazwij sytuację. Gdy zauważasz, iż Twoje granice są przekraczane, najpierw jasno nazwij to, co się dzieje. Możesz powiedzieć: “Właśnie przekroczyłeś granicę, o której wcześniej rozmawialiśmy. Czuję się zraniona_y i zdenerwowana_y, gdy dzieje się tak kolejny raz.”

Przypomnij o wcześniejszych ustaleniach. Odwołaj się do wcześniejszych rozmów: “Ustaliliśmy, iż potrzebuję wieczoru dla siebie raz w tygodniu. Gdy dzwonisz do mnie wtedy co 15 minut, czuję złość i napięcie, bo moje potrzeby nie są respektowane.”

Zaproponuj rozmowę o potrzebach. Spróbujcie wspólnie ustalić, co stoi za zachowaniem partnera: “Widzę, iż trudno Ci uszanować tę granicę. Chciałabym_łbym zrozumieć, co sprawia Ci w tym trudność. Może możemy porozmawiać o tym, czego potrzebujesz Ty a czego ja?”

Zachowaj konsekwencje, jeżeli granice przez cały czas są naruszane. Jasno określ konsekwencje: “Jeśli przez cały czas będziesz komentował mój wygląd przy innych, będę natychmiast wychodzić z pomieszczenia”. Masz prawo realizować zapowiedziane działania bez poczucia winy. Warto być konsekwentna_y w swoich reakcjach.

Jak pomóc osobie uwikłanej w przemoc?

JAK RADZIĆ SOBIE Z CLINGY ZACHOWANIEM W ZWIĄZKU?

CZY CLINGY ZACHOWANIE WYNIKA Z LĘKU LUB NIEPEWNOŚCI?

Takie zachowania mogą wynikać z różnych przyczyn, np. z:

• Braku zrozumienia potrzeby przestrzeni osobistej w zdrowym związku.

• Lęku przed porzuceniem.

• Braku pewności siebie.

• Negatywnych doświadczeń w poprzednich związkach.

WSPÓLNE KROKI DO BUDOWANIA WIĘKSZEGO ZAUFANIA W RELACJI

Gdy zauważamy trudności, wprowadzenie “systemu wczesnego reagowania” może pomóc uniknąć eskalacji trudnych sytuacji. Zwracanie uwagi na pierwsze sygnały dyskomfortu i natychmiastowe komunikowanie ich osobie partnerskiej może pomóc zapobiegać narastaniu napięcia i żalu.

– Warto pamiętać, iż popełnianie błędów w procesie stawiania granic jest naturalne. najważniejsze jest uczenie się na nich i stopniowe doskonalenie umiejętności komunikowania swoich potrzeb. Często spotykany błąd to zbyt późne reagowanie na przekraczanie granic – bywa tak, iż im wcześniej zasygnalizujemy swój dyskomfort, tym łatwiej będzie znaleźć rozwiązanie. W praktyce może to wyglądać tak: “Zauważam, iż gdy spędzamy każdy wieczór razem, czuję się przytłoczona_y. Potrzebuję dwóch wieczorów w tygodniu na spotkania z przyjaciółmi lub własne zainteresowania” – mówi Żukowski.

CO ROBIĆ, GDY TROSKA PRZERADZA SIĘ W KONTROLĘ?

Zwróć szczególną uwagę, jeżeli osoba partnerska:

– Regularnie bagatelizuje Twoje uczucia (“przesadzasz”, “jesteś zbyt wrażliwa_y”)
– Używa manipulacji emocjonalnej (“jeśli mnie kochasz, to…”)
– Obwinia Cię za swoje zachowanie (“sama_sam to sprowokowałaś_eś”)
– Odmawia jakiejkolwiek rozmowy o granicach.

JAK ROZPOZNAĆ OZNAKI TOKSYCZNEGO ZACHOWANIA W RELACJI?

• Partner_ka ignoruje Twoje potrzeby i granice, choćby po tym, jak wyraźnie je określisz. Nie pozwala Ci na przestrzeń osobistą lub czas dla siebie.

• Stara się wzbudzić poczucie winy, stosuje szantaż emocjonalny lub inne formy presji, aby osiągnąć swoje cele. Mówi na przykład: “Jeśli naprawdę mnie kochasz, to zrobisz to dla mnie”.

• Osoba partnerska nieustannie krytykuje Twoje działania, wygląd, decyzje lub sposób myślenia. Krytyka nie jest konstruktywna, ale ma na celu obniżenie Twojej samooceny.

• Partner_ka próbuje kontrolować Twoje relacje z innymi ludźmi, w tym przyjaciółmi czy rodziną.

• Osoba partnerska chce kontrolować Twoje decyzje, działania lub finanse. Próbuje narzucać Ci swoje zdanie, ignorując Twoje potrzeby i opinie.

• Partner_ka nie okazuje wsparcia emocjonalnego, a wręcz umniejsza Twoje problemy. Często unieważnia Twoje uczucia, stosuje gaslighting, mówiąc, iż przesadzasz lub dramatyzujesz.

Jeśli zachowanie osoby partnerskiej graniczy ze stalkingiem, nękaniem lub inną formą przemocy, skontaktuj się z naszymi ekspertami.

Antyprzemocowa Linia Pomocy SEXEDPL

TWOJE GRANICE SĄ WAŻNE. JAK O NIE WALCZYĆ?

Zastanów się, co jest dla ciebie ważne w relacji – co akceptujesz, a czego nie. Zwróć uwagę na sytuacje, w których czujesz dyskomfort, frustrację lub brak szacunku – to często sygnały, iż granice zostały naruszone.

Komunikuj się asertywnie – wyrażaj swoje granice jasno i stanowczo, ale bez agresji.

Ustal granice wprost – powiedz osobie partnerskiej, jakie są Twoje potrzeby i dlaczego są ważne. Nie zakładaj, iż partner_ka automatycznie zrozumie Twoje granice – nie zawsze jest to oczywiste. Na przykład, jeżeli partner_ka dzwoni co Ciebie bez przerwy, gdy jesteś na uczelni albo w pracy, ustal konkretną godzinę rozmowy. jeżeli partner_ka nie chce iść na imprezę bez Ciebie, ale nie podoba jej się również to, gdy chcesz wyjść gdzieś sam_a, daj jej jasno do zrozumienia, iż robienie niektórych rzeczy samodzielnie, jest zdrowe i konieczne dla związku. jeżeli osoba partnerska kontaktuje się z Tobą wielokrotnie, gdy spędzasz czas z innymi, powiedz, iż odbierzesz tylko raz.

Warto rozważyć terapię par/relacji lub konsultację psychologiczną szczególnie wtedy, gdy wzorzec przekraczania granic się powtarza. Czasem zauważamy te wzorce bez problemu, ale nierzadko potrzebujemy rozmowy z kimś bliskim lub specjalistą (psycholożką_giem, również pod naszym numerem telefonu 720 720 020), żeby w ogóle zorientować się w sytuacji lub upewnić w swoich odczuciach.

Warto szukać wsparcia zwłaszcza gdy czujemy się bezradni, doświadczamy silnych emocji utrudniających komunikację czy mamy trudność w określeniu, czy nasze granice są rzeczywiście przekraczane. Gdy próby samodzielnego rozwiązania sytuacji nie przynoszą rezultatów, zaproszenie osoby z zewnątrz – terapeutki_ty – może pomóc wyjść z impasu.

Może pojawić się też pytanie: kiedy rozważyć zakończenie związku? Na pewno warto zwrócić uwagę na to czy osoba partnerska mimo rozmów i prób dalej świadomie i regularnie przekracza Twoje granice i nie wykazuje chęci zmiany swojego zachowania, lekceważąc Twoje uczucia i potrzeby. Zdecydowanym sygnałem alarmowym jest stosowanie jakiejkolwiek przemocy.