Ciechocinek, miasteczko piękne w którym się roi od wszelkiej maści turystów i kuracjuszy. Turyści przyjechali pozwiedzać, czy też zażyć zdrowotnych inhalacji z największych w Europie tężni. Kuracjusze prawdopodobnie także w tym celu, a pewnie ponadto przybyli na słynne ciechocińskie dancingi :). Co poniektórzy przyjechali tylko na tężnie, a co inni mieli w zamiarach pojawić się wszędzie gdzie tylko się da a tam, a choćby tam, gdzie się nie da. Wszak w Ciechocinku poza samymi tężniami pozostało sporo do zobaczenia, między innymi zabytkowa warzelnia soli, opuszczony basen, czy też cały park zdrojowy z fontannami (na czele ze słynnym grzybkiem). Tutaj też pozdrawiam tatę z dziećmi, co mnie bacznie obserwowały jak rozkładałem i składałem drona w okolicy tężni numer 2.
Tężnie w Ciechocinku trzy są, i tężą solankę
Udając się do Ciechocinka by pospacerować przy tężniach pospacerujemy przy 3 podłużnych obiektach. Pierwsze dwie najstarsze tężnie mianowicie I i II powstały w latach 1824-1828.
ężnie w Ciechocinku – zespół trzech tężni solankowych, wzniesionych w XIX wieku w Ciechocinku, w województwie kujawsko-pomorskim. Jest to największa tego typu drewniana konstrukcja w Europie[1]. Zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym stanowi Pomnik Historii.
Historia
Ciechocińskie tężnie zostały zaprojektowane przez profesora Akademii Górniczej w Kielcach Jakuba Graffa, w oparciu o źródła solanki odkryte tu jeszcze w drugiej połowie XVIII wieku, chociaż miejscowa ludność wydobyciem i warzeniem soli zajmowała się już w XIII wieku na mocy zezwoleń danych przez Konrada I mazowieckiego.
Tężnia numer I o długości 648 metrów, pojemności 5000–5800 mł i tężnia numer II o długości 719 metrów, pojemności ok. 6000–6300 mł zbudowane zostały w latach 1824–1828, tężnia numer III o długości 333 metrów, pojemności ok. 2900 mł powstała w 1859. Podstawę tężni stanowią wbite w ziemię dębowe pale w liczbie około 7000, na których spoczywa wanna o szerokości 9 m i głębokości 1 m. Nad nią znajduje się drewniana konstrukcja świerkowo–sosnowa o wysokości 13 metrów na jarzmach wypełniona tarniną, po której spływa solanka. Tężnie ustawione są w kształcie podkowy o łącznej długości 1741,5 metrów i każda o wysokości 15,8 metrów. Solanka o stężeniu 5,8% pompowana jest ze źródła nr 11 (tzw. fontanna Grzybek) z głębokości 414,58 m i wtłaczana na szczyt tężni do specjalnych korytek. Dalej solanka przesączająca się po ścianach tężni po tarninie spływa do wanny. Pod wpływem wiatru i słońca paruje, tworząc mikroklimat obfitujący w jod, sód, chlor, brom, dzięki czemu powstało tu naturalne, lecznicze inhalatorium[2].
Tężnie stanowią drugi etap w procesie produkcji soli, gdzie następuje stopniowe zwiększanie stężenia solanki. Najmniejsze stężenie jest na tężni nr I (9%), tężnia nr III (16%) a największe na tężni nr II (30%), stąd solanka rurociągami płynie do warzelni soli (trzeci etap produkcji soli) gdzie produkowana jest sól, szlam i ług leczniczy. Pierwszym etapem w procesie produkcji soli jest pompowanie solanki ze źródła nr 11 „fontanna Grzybek”. Tężnie działają również niczym gigantyczny filtr powietrza. W 1996 roku w szlamie i soli z tężni w Ciechocinku wykryto radioaktywne izotopy cezu (Cs-134 i Cs-137) pochodzące z katastrofy elektrowni jądrowej w Czarnobylu (1986), jednak ich stężenie w tych produktach nie stanowiło zagrożenia dla zdrowia ludzi[3].
W 2017 r. zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym został wpisany na listę Pomników Historii[4].
W 2019 Uzdrowisko Ciechocinek pozyskało z funduszy europejskich 15 mln zł na renowację tężni (całkowity koszt zadania: 21,6 mln zł). Projekt „Modernizacja i rozbudowa infrastruktury zespołu tężni w Ciechocinku” objął remont tężni nr 1 (wymiana tarniny), tężni nr 3 (remont generalny: wymiana elementów konstrukcyjnych i wzmocnienie fundamentów) oraz budynku przepompowni solanki, a także ścieżek oraz terenu przy tężniach i przepompowni. Przeprowadzone zostaną również prace ogrodnicze terenów zielonych oraz zainstalowana zostanie instalacja do podświetlania tężni w porze nocnej[5]. Prace, przewidziane na okres marzec 2020 – grudzień 2021[6], rozpoczęto od tężni nr 3. Do remontu tężni nr 1 przystąpiono we wrześniu 2020[7].
Tężnie w Ciechocinku, zlokalizowane w województwie kujawsko-pomorskim, stanowią największy zespół tężni solankowych w Europie. Zespół ten, wzniesiony w XIX wieku, jest nie tylko architektonicznym cudem, ale także ważnym punktem na mapie turystycznej i zdrowotnej Polski. Wraz z warzelnią soli oraz parkami Tężniowym i Zdrojowym, tężnie te zostały wpisane na listę Pomników Historii.
Ciechocińskie tężnie zostały zaprojektowane przez profesora Akademii Górniczej w Kielcach, Jakuba Graffa, na bazie odkrytych w XVIII wieku źródeł solanki. Pierwsze dwie tężnie (numer I i II) zostały zbudowane w latach 1824-1828, a trzecia (numer III) w 1859 roku. Konstrukcje te oparte są na ok. 7 tys. dębowych pali i świerkowo-sosnowej drewnianej strukturze, wypełnionej tarniną, po której spływa solanka.
Tężnie stanowią drugi etap w procesie produkcji soli, gdzie następuje stopniowe zwiększanie stężenia solanki. Najmniejsze stężenie znajduje się na tężni nr I (9%), natomiast największe na tężni nr II (30%). Solanka z tężni trafia następnie do warzelni soli, gdzie produkowana jest sól, szlam i ług leczniczy. Ciechocińskie tężnie pełnią również funkcję naturalnego inhalatorium. Solanka o stężeniu 5,8%, pompowana ze źródła nr 11 (fontanna Grzybek), tworzy wokół tężni mikroklimat bogaty w jod, sód, chlor i brom, co przyczynia się do poprawy zdrowia odwiedzających.
W 2017 roku zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami został wpisany na listę Pomników Historii. W 2019 roku Uzdrowisko Ciechocinek uzyskało 15 mln zł z funduszy europejskich na renowację tężni, co stanowiło część projektu o łącznym koszcie 21,6 mln zł. Projekt obejmował remont tężni nr 1 i 3, wymianę elementów konstrukcyjnych, wzmocnienie fundamentów oraz modernizację budynku przepompowni solanki. Prace ogrodnicze i instalacja podświetlenia tężni również były częścią projektu.
Prace modernizacyjne rozpoczęły się w marcu 2020 roku i były planowane do grudnia 2021 roku. Pierwszym etapem był remont tężni nr 3, a we wrześniu 2020 roku rozpoczęto prace nad tężnią nr 1. Dzięki tym pracom, tężnie w Ciechocinku nie tylko zachowują swoje historyczne i architektoniczne wartości, ale także zyskują nowoczesne udogodnienia, które przyciągają jeszcze więcej turystów i kuracjuszy.
Tężnie w Ciechocinku są unikalnym i cennym zabytkiem, który łączy w sobie bogatą historię, walory zdrowotne i nowoczesną infrastrukturę, przyczyniając się do rozwoju turystyki i uzdrowiskowej renomy tego regionu.
Tężnie – unikatowa i największa w Europie konstrukcja drewniana do odparowywania wody z solanki, zostały zaprojektowane przez Jakuba Graffa – profesora Akademii Górniczej w Kielcach. W Ciechocinku zbudowano trzy takie budowle – ustawione w kształcie podkowy.
Budowa tężni I i II trwała od 1824 do 1828 roku, trzecia powstała w 1859 roku. Podstawę tężni stanowi około 7000 wbitych w ziemię dębowych pali, na których umieszczono świerkowo-sosnową konstrukcję wypełnioną tarniną, po której spływa solanka.
Wysokość tężni wynosi 15,8 m, zaś ich łączna długość to 1741,5 m. solankę do tężni pompuje się ze źródła nr 11 (fontanna “Grzybek”) i wtłacza na górę do korytek zainstalowanych na ich szczycie. Stąd solanka przesącza się kroplami po ścianach tężni i pod wpływem wiatru i promieni słonecznych intensywnie paruje. Wokół tężni tworzy się słynny, bogaty w jod mikroklimat tworzący naturalne, lecznicze inhalatorium.
Tężnie w Ciechocinku mają 200 lat
Przedsiębiorstwo Uzdrowisko Ciechocinek, przejęte przez samorząd województwa kujawsko-pomorskiego w 2012 roku, zarządza kilkoma szpitalami uzdrowiskowymi, a także słynnymi ciechocińskimi tężniami solankowymi i fontanną Grzybek. To specyficzne uzdrowisko, nie tylko ze względu na swoje położenie i walory przyrodnicze, ale także fakt, iż na utrzymaniu ma obiekty, które generują ogromne koszty. To słynna fontanna, Warzelnia Soli, inhalatorium, ale także tężnie solankowe.
Przez pewien czas były zamknięte w całości dla zwiedzających. Wszystko przez gruntowną renowację zabytku, prace rozpoczęły się 2020 i pochłonęły blisko 22 mln zł. Lwią część stanowią w budżecie środki pomocowe Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego 2014-2020 (RPO).
– Tężnie w Ciechocinku są unikatowym zabytkiem techniki, ważnym elementem architektonicznym, celem spacerów kuracjuszy i zwykłych turystów. Cieszy fakt, iż mieszkańcy i nasi goście od samego początku sezonu turystycznego będą mogli spędzać czas w wyjątkowym otoczeniu, korzystając z dobrodziejstw zdrowotnych solanki – powiedział marszałek Piotr Całbecki.
Mieszkańcy i kuracjusze o Ciechocinku. Na co narzekają, a co im się podoba
Atrakcje w Ciechocinku. To warto zobaczyć w nadwiślańskim uzdrowisku. Zdjęcia
Remont objął dwie z trzech tężni – tej przy deptaku, przy której robią zdjęcia niemal wszyscy odwiedzający Ciechocinek goście (nr 1), i sąsiedniej (nr 3) – oraz remont obsługującej cały kompleks przepompowni solanki, a także zagospodarowanie terenu wokół (ścieżki, oświetlenie, zieleń).
W obu obiektach wbudowano nową tarninę, wymieniono także elementy konstrukcyjne, balustrady i koryta solankowe. Wyczyszczone i uszczelnione zostały zbiorniki solankowe.
– Pod tężnią nr 1 wyremontowano przejście, a w środkowej części wymieniono drzwi zewnętrzne. W tężni nr 3 zamontowano nowe schody z poręczami i przeprowadzono prace budowlane na pomostach. Całość wieńczy odnowiony symbol Ciechocinka – drewniany wiatrak. Modernizację przeszła też przepompownia. Ekipa wymieniła pompy, rury spustowe i instalacje sanitarne, a także pokrycie dachu. Budynek został gruntownie odświeżony, położono nowe tynki, okładziny ścienne i posadzki. Z myślą o spacerowiczach w otoczeniu przepompowni oraz przy obu tężniach urządzono także nowe alejki – informuje Beata Krzemińska, rzecznik prasowa Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu.
Czy lubisz wypoczywać pod tężniami?
- Jeszcze nie korzystałem/ korzystałam
- nie
- tak
Opłata za wejście na teren tężni
Pokryte tarniną konstrukcje, z których paruje aromatyczna solanka, są też źródłem niezgody. Wszystko przez opłaty za zwiedzanie obiektu i fakt, iż za wejście muszą płacić także mieszkańcy Ciechocinka. Od 2019 roku, w związku z remontem zabytku, wstęp i zwiedzanie tężni było bezpłatne. W 2022 roku opłaty znów wróciły. realizowane są rozmowy między marszałkiem, prezesem marszałkowskiej spółki i burmistrzem uzdrowiska na temat bezpłatnego zwiedzania dla mieszkańców.
Opłata za spacer wokół tężni w Ciechocinku. Kuracjusze są oburzeni [zdjęcia]
Opłaty 2023 za spacer wokół tężni w Ciechocinku. Droższe bilety w uzdrowisku
Jak działają tężnie solankowe w Ciechocinku?
Tężnie solankowe na początku były urządzeniami do eksploatacji podziemnych złóż soli, ale gwałtownie zamienione je w miejsca służące naturalnym inhalacjom. Pierwsze dwie wybudowano w latach 1824-1828 według projektu Jakuba Graffa, profesora Akademii Górniczej w Kielcach, z inicjatywy Stanisława Staszica, który był jednym z twórców koncepcji przemysłowego wykorzystania zalegających pod Ciechocinkiem pokładów soli. Trzecią – w roku 1859.
Solankę do tężni pompuje się ze źródła nr 11, czyli słynnej fontanny “Grzybek” i wtłacza na górę do korytek zainstalowanych na ich szczycie. Stąd solanka, w silnym stężeniu, przesącza się kroplami po ścianach tężni i pod wpływem wiatru i promieni słonecznych intensywnie paruje. Dzięki temu mamy bogaty w jod mikroklimat.
Tężnie w Ciechocinku w liczbach:
- 15 metrów – wysokość tężni
- 10 metrów – szerokość tężni
- 7000 dębowych pali, na których umieszczono tarninę
- 363 metry – długość tężni nr 3
- 655 metrów – długość tężni nr 1
- 5,8 proc. – stężenie solankowe
- 2017 r. zespół tężni i warzelni soli wraz z parkami Tężniowym i Zdrojowym został wpisany na listę Pomników Historii
- 1824-1828 – w tych latach powstała najstarsza tężnia.
