Żołądek warczał jak bezpański pies, a dłonie mroziły się jak lód na Wisle. Kroczyła po brukowanej alei, patrząc w wystawione w neonach witryny restauracji, wciągając w nos zapach świeżo przygotowanej potrawy, który ranił bardziej niż zimny wiatr. Nie miałam przy sobie ani grosza.
Miasto było przemarznięte. Taki chłód, którego nie zmywa ani szalik, ani ręce schowane w kieszenia. Przenikał kości, przypominając, iż jesteś sama, bez domu, bez jedzenia bez nikogo.
Miałam głód.
Nie ten, co przychodzi po kilku godzinach głodówki, ale taki, co wrywa się w ciało na dni. Ten, co rozbrzmiewa w żołądku jak bęben, a przy zbyt szybkim pochyleniu kręci się w głowie. Prawdziwy, bolący głód.
Od ponad dwóch dni nie skosztowałam niczego. Popijałam jedynie trochę wody z publicznego kranu i gryzłam stary kawałek chleba, podarowany mi przez laskę na rogu. Buty były przetarte, odzież brudna, a włosy zaplątane, jakby walczyły z wiatrem.
Szłam wzdłuż eleganckiej alei pełnej wykwintnych lokali. Ciepłe światła, delikatna muzyka, śmiechy gości to był świat zupełnie obcy mojemu. Za każdą szklaną szybą rodziny wznosiły toasty, pary uśmiechały się, dzieci bawiły się sztućcami, jakby nic nie mogło ich zranić.
A ja ja umierałam po kawałek chleba.
Po kilku okrążeń wpadłam na restaurację, której aromat przypominał niebo. Zapach pieczonego mięsa, gorącego ryżu i roztopionego masła wprawił mnie w ślinotok. Stoły były pełne, ale nikt nie zwrócił na mnie uwagi. Dostrzegłam opuszczony stół, jeszcze z resztkami jedzenia, i serce podskoczyło mi w piersi.
Kroczyłam ostrożnie, nie patrząc na nikogo. Usadowiłam się, jakby to była moja stolica, jakby miałam prawo być tutaj. Bez namysłu chwyciłam twardy kawałek chleba leżący w koszyku i włożyłam go do ust. Był zimny, ale dla mnie był ucztą.
Wciągnęłam do ust kilka zimnych frytek drżącymi dłońmi, starając się nie płakać. Następnie zjadłam prawie suchy kawałek mięsa, przeżuwając go wolno, jakby to był ostatni kęs na świecie. W chwili, gdy zaczęłam się nieco uspokajać, usłyszałam głęboki głos, który uderzył mnie niczym policzek:
Hej. Nie możesz tak robić.
Zamierwiłam w miejscu. Z trudem przełknęłam i spuściłam wzrok.
Stojął przed mną wysoki mężczyzna w nienagannym, ciemnym garniturze. Jego buty lśniły jak lustra, a krawat perfekcyjnie leżałej na białej koszuli. Nie był kelnerem, nie wyglądał choćby na zwykłego gościa.
Pr przepraszam, panie wymamrotałam, twarz płonęła wstydu po prostu byłam głodna
Próbowałam wcisnąć kawałek frytki w kieszeń, jakby to mogło mnie ochronić przed upokorzeniem. Nie odrzekł, tylko patrzył, jakby nie wiedział, czy się rozzłościć, czy współczuć.
Chodź ze mną w końcu rozkazał.
Zrobiłam krok w tył.
Nie zamierzam nic kraść błagałam Pozwól mi dokończyć, a odejdę. Przysięgam, nie zrobię hałasu.
Czułam się tak mała, tak połamana, tak niewidzialna. Jakby nie pasowało mi to miejsce. Jakby byłam jedynie nieprzyjemnym cieniem.
Zamiast mnie wyrzucić, podniósł rękę, skinął do kelnera, a potem usiadł w rogu.
Stałam nieruchomo, nie rozumiejąc, co się dzieje. Po kilku minutach kelner podszedł z tacą i postawił przede mną parujący talerz: puszysty ryż, soczyste mięso, gotowane na parze warzywa, gorącą kromkę chleba i duży szklankę mleka.
Czy to dla mnie? spytałam drżącym głosem.
Tak odpowiedział kelner, uśmiechając się.
Spojrzałam w górę i zobaczyłam mężczyznę obserwującego mnie ze swojego miejsca. Nie było w jego spojrzeniu drwin, nie było litości tylko niewytłumaczalna spokój.
Podszedłam, nogi jak galaretka.
Dlaczego mi dał pan jedzenie? wyszeptałam.
Zdjął płaszcz i położył go na krześle, jakby zrzucał niewidzialną zbroję.
Bo nikt nie powinien szukać pożywienia w resztkach, by przeżyć powiedziałam pewnym głosem Jedz spokojnie. Ja jestem właścicielem tego lokalu. Od dziś zawsze znajdziesz tu talerz.
Oparłam się na krześle, łzy paliły oczy. Płakałam nie tylko z głodu. Płakałam ze wstydu, zmęczenia, upokorzenia, iż czuję się gorsza i ze ulgi, iż ktoś po raz pierwszy naprawdę mnie dostrzegł.
***
Wróciłam następnego dnia.
I kolejnego.
I kolejnego.
Za każdym razem kelner witał mnie uśmiechem, jakby była stałą klientką. Siadałam przy tym samym stole, jedząc w ciszy, a po posiłku starannie składam serwetki.
Pewnego popołudnia powrócił mężczyzna w garniturze. Zaprosił mnie, by usiadłam przy nim. Początkowo wahałam się, ale w jego głosie czułam bezpieczeństwo.
Masz imię? zapytał.
Ludmiła odpowiedziałam cicho.
A ile masz lat?
Siedemnaście.
Uśmiechnął się i nie zadawał kolejnych pytań.
Po chwili rzekł:
Masz głód, tak. Ale nie tylko jedzenia.
Spojrzałam na niego zdziwiona.
Masz głód szacunku. Godności. Kogoś, kto zapyta, jak się masz, a nie potraktuje cię jak śmieci na ulicy.
Nie wiedziałam, co odpowiedzieć, ale miał rację.
Co stało się z twoją rodziną?
Zmarła matka na chorobę. Ojciec odszedł z inną. Zostałam sama. Wyrzucono mnie z domu, nie miałam dokąd pójść.
A szkoła?
Zrezygnowałam po drugiej klasie gimnazjum. Wstydziłam się przyjść brudna. Nauczycielki traktowały mnie jak insekta, koledzy wyzywali.
Mężczyzna skinął głową.
Nie potrzebujesz litości. Potrzebujesz szans.
Wyciągnął z kieszeni kartę i podał mi ją.
Jutrz przyjdź pod ten adres. To centrum szkoleniowe dla młodzieży w twoim wieku. Dajemy jedzenie, ubrania i przede wszystkim narzędzia. Chcę, żebyś tam pojechała.
Dlaczego to robisz? zapytałam ze łzami w oczach.
Bo kiedyś ja też jadłem z resztek. Ktoś podsunął mi rękę. Teraz to ja podaję ją innym.
***
Lata minęły. Weszłam do poleconego ośrodka. Nauczyłam się gotować, płynnie czytać, obsługiwać komputer. Dano mi ciepłe łóżko, zajęcia z budowania pewności siebie, psychologa, który pokazał, iż nie jestem mniej warta niż ktokolwiek.
Dziś mam dwadzieścia trzy lata.
Pracuję jako kierowniczka kuchni w tej samej restauracji, w której wszystko się zaczęło. Mam czyste włosy, wyprasowaną uniformę i stabilne buty. Dbam, by nigdy nie zabrakło gorącego talerza dla potrzebującego. Czasem przychodzą dzieci, starsi, kobiety w ciąży wszyscy z głodem nie tylko chleba, ale i bycia zauważonym.
Za każdym razem, gdy ktoś wchodzi, podaję mu uśmiech i mówię:
Jedz spokojnie. Tu nie oceniamy. Tu karmimy.
Mężczyzna w garniturze wciąż pojawia się od czasu do czasu. Nie nosi już tak ciasnej krawata. Pozdrawia mnie mrugnięciem, a po zmianie czasem dzielimy się kawą.
Wiedziałem, iż dotrzesz daleko powiedział pewnej nocy.
Pan pomógł mi wystartować odpowiedziałam Reszta… zrobiłam z głodu.
Zaśmiał się.
Ludzie lekceważą moc głodu. Nie tylko niszczy, ale potrafi popychać do przodu.
Ja wiedziałam to doskonale.
Bo moja historia zaczęła się od resztek. A teraz teraz gotuję nadzieje.
