ANTYKONCEPCJA HORMONALNA– CO WYBRAĆ ZAMIAST TABLETEK?

Badania pokazują, iż coraz więcej młodych kobiet na świecie rezygnuje lub rozważa zaprzestanie stosowania tabletek antykoncepcyjnych na rzecz długotrwałych metod antykoncepcji hormonalnej, takich jak wkładka domaciczna, implant, abo krążek antykoncepcyjny. Powody takich decyzji są różne, ale najczęściej dotyczą obaw względem poziomu hormonów w tabletkach antykoncepcyjnych i tego, jak mogą one wpływać na organizm.

Z tego artykułu dowiesz się o tym:

Jakie są metody antykoncepcji hormonalnej poza tabletkami antykoncepcyjnymi?

Kto nie powinien stosować tabletek antykoncepcyjnych?

Jak działają plastry antykoncepcyjne?

Jak działa krążek dopochwowy?

Jak działają zastrzyki antykoncepcyjne?

Jak działają wkładk hormonalne?

Jak działa implant antykoncepcyjny?

Które metody antykoncepcji hormonalnej są najbardziej skuteczne?

JAKIE MASZ OPCJE, JEŚLI TABLETKI ANTYKONCEPCYJNE NIE SĄ DLA CIEBIE?

Antykoncepcja hormonalna to metody, które wykorzystują syntetyczne hormony w celu zapobiegania ciąży. Hormonalne metody antykoncepcji zawierają albo estrogen plus progestagen, albo tylko progestagen; są bezpiecznym i niezawodnym sposobem zapobiegania ciąży.

Do hormonalnych metod antykoncepcji oprócz pigułki antykoncepcyjnej należą: plastry antykoncepcyjne, zastrzyki antykoncepcyjne, krążek antykoncepcyjny, implant oraz wkładka hormonalna.

Wiele kobiet jest przekonanych, iż doustne środki antykoncepcyjne powodują u nich przybieranie na wadze. To prawdopodobnie najczęstszy powód, dla którego pacjentki myślą o odstawieniu pigułek na rzecz innych metod antykoncepcji hormonalnej. Na świecie przeprowadzono wiele rzetelnych badań, które pokazują, iż tabletki antykoncepcyjne NIE powodują tycia. Skąd zatem takie przekonanie? Pierwsza pigułka antykoncepcyjna zawierała znacznie wyższe poziomy hormonów. Standardową dawką było 100 mikrogramów estrogenu. Dzisiaj pigułki zawierają zaledwie 10 mikrogramów tego hormonu.

Nie oznacza to, iż współczesne tabletki antykoncepcyjne nie mają skutków ubocznych. Oznacza to natomiast, iż pigułka, którą bierzesz dzisiaj, bardzo różni się od tych, które przyjmowały Twoja mama lub babcia.

Poznaj wszystkie metody antykoncepcji >>

HORMONALNE METODY ANTYKONCEPCJI — PRZEGLĄD OPCJI POZA TABLETKAMI

Do hormonalnych metod antykoncepcji należą pigułki antykoncepcyjne, które należy przyjmować codziennie, plastry antykoncepcyjne, które nakleja się co tydzień, pierścień dopochwowy wymieniany co miesiąc, implant umieszczony pod skórą, który działa od 3 do 5 lat, zastrzyki antykoncepcyjne przyjmowane co trzy miesiące. Wszystkie te metody wymagają recepty oraz wkładka hormonalna, która zabezpiecza przed ciążą choćby do ośmiu lat.

KTO POWINIEN ROZWAŻYĆ ALTERNATYWY DLA DOUSTNEJ ANTYKONCEPCJI?

Istnieją różne sytuacje, w których osoby stosujące doustne środki antykoncepcyjne mogą rozważyć alternatywne metody antykoncepcji. Powody te mogą być związane z aspektami zdrowotnymi, stylu życia, preferencjami osobistymi lub skutecznością.

• Osoby z historią zakrzepicy, udaru, zawału serca, lub z czynnikami ryzyka, jak palenie papierosów, nadwaga, czy nadciśnienie, powinny rozważyć inne metody.

• Hormony mogą obciążać wątrobę, więc osoby z chorobami wątroby powinny unikać tej formy antykoncepcji.

• Kobiety cierpiące na migreny z aurą są bardziej narażone na udar, a stosowanie tabletek antykoncepcyjnych może zwiększać to ryzyko.

• W niektórych przypadkach, np. przy nowotworach hormonozależnych (rak piersi), antykoncepcja hormonalna jest przeciwwskazana.

• Doustne środki antykoncepcyjne mogą być mniej skuteczne u kobiet z nietypowym metabolizmem lub problemami z wchłanianiem leków (np. w przypadku chorób przewodu pokarmowego, takich jak celiakia lub zespół jelita drażliwego).

• Doustna antykoncepcja wymaga regularnego stosowania. jeżeli masz problem z codziennym pamiętaniem o przyjmowaniu tabletek, alternatywy, takie jak wkładki domaciczne (IUD), implanty hormonalne, zastrzyki antykoncepcyjne lub plastry, mogą być dla Ciebie wygodniejsze.

JAKIE PRZECIWWSKAZANIA MOGĄ WYKLUCZYĆ STOSOWANIE TABLETEK ANTYKONCEPCYJNYCH?

Pigułki antykoncepcyjne nie powinny być stosowane przez osoby, które:

• cierpią na schorzenia, takie jak nadciśnienie tętnicze, padaczka (drgawki) lub cukrzyca,

• mają 35 lat lub więcej i palą papierosy,

• mają w rodzinie historię zakrzepów krwi lub udaru mózgu,

• mają w wywiadzie nowotwór zależny od estrogenu, taki jak rak piersi lub rak macicy,

• mają nieprawidłowe lub niewyjaśnione krwawienie miesiączkowe,

• mają problemy z wątrobą,

• doświadczają migreny połączonej z objawami wzrokowymi lub neurologicznymi, takimi jak aura.

PLASTRY, KRĄŻKI, ZASTRZYKI – CZY SĄ SKUTECZNIEJSZE OD TABLETEK?

Plastry, krążki dopochwowe i zastrzyki antykoncepcyjne są skutecznymi metodami zapobiegania ciąży, ale ich skuteczność w porównaniu do tabletek antykoncepcyjnych zależy głównie od regularności stosowania.

JAK DZIAŁAJĄ PLASTRY ANTYKONCEPCYJNE I CZY SĄ DLA CIEBIE ODPOWIEDNIE?

Powierzchnia każdego plastra antykoncepcyjnego nasączona jest hormonami, które nie dopuszczają do owulacji i zagęszczają śluz szyjkowy. Hormony w plastrze wchłaniają się transdermalnie, czyli przez skórę, a więc mniej obciążają wątrobę. Dawka hormonów jest mniejsza niż w pigułce antykoncepcyjnej, dlatego wystąpienie skutków ubocznych jest także niższe.

Grafika: Noemi Markwas

KRĄŻEK DOPOCHWOWY – HORMONALNA METODA ZAPOBIEGANIA CIĄŻY BEZ CODZIENNEJ DAWKI

To niewielkie, elastyczne kółeczko, które umieszcza się w pochwie. Krążek zawiera odpowiednią dawkę dwóch hormonów (etonogestrel i etynyloestradiol), które hamują owulację (uwolnienie komórki jajowej z jajnika podczas cyklu menstruacyjnego). Krążek dopochwowy uwalnia 15 mcg etynyloestradiolu i 120 mcg etonogestrelu dziennie przez 21 dni. Jest to dawka niższa niż dawka estrogenu uwalniana przez pigułkę antykoncepcyjną lub plaster, co skutkuje mniejszą liczbą skutków ubocznych spowodowanych przez estrogen.

Grafika: Noemi Markwas

ZASTRZYKI ANTYKONCEPCYJNE – NA CZYM POLEGA ICH SKUTECZNOŚĆ?

Dzięki zawartości syntetycznej pochodnej progesteronu zastrzyki antykoncepcyjne hamują owulację, sprawiając, iż śluzówka macicy staje się cieńsza, a przy tym mniej przyjazna dla ewentualnego zagnieżdżenia się zarodka. Wpływają także na zagęszczenie śluzu szyjkowego, co utrudnia przemieszczanie się plemników. Zastrzyki powtarza się co 2-3 miesiące. Wskaźnik Pearla dla tej metody antykoncepcji wynosi 0,3. Oznacza to, iż liczbę ciąż przypadających na 100 badanych kobiet, stosujących daną metodę w przeciągu jednego roku. Pokazuje to, iż zastrzyk jest bardzo skuteczną metodą zapobiegania ciąży.

Warto pamiętać, iż po zaprzestaniu przyjmowania zastrzyków, powrót do płodności może trwać choćby rok.

Grafika: Noemi Markwas

WKŁADKA WEWNĄTRZMACICZNA I IMPLANTY — DŁUGOTERMINOWE ROZWIĄZANIE

Długoterminowa antykoncepcja hormonalna, taka jak wkładka wewnątrzmaciczna lub implant antykoncepcyjny, zapewnia najlepszą ochronę przed ciążą. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem, aby dobrać metodę najlepiej dopasowaną do Twoich potrzeb.

WKŁADKI WEWNĄTRZMACICZNE (UID) – KIEDY WARTO JE WYBRAĆ?

Wkładki wewnątrzmaciczne wydzielają bardzo niskie dawki hormonu, który sprawia, iż endometrium staje się cieńsze, a śluz gęstnieje i uniemożliwia poruszanie się plemników.

Wkładka to idealna metoda antykoncepcji dla kobiet, które np. zapominają o regularnym przyjmowaniu antykoncepcji doustnej, albo są w okresie karmienia piersią.

Grafika: Noemi Markwas

IMPLANT ANTYKONCEPCYJNY – JAK DZIAŁA I JAKIE SĄ JEGO ZALETY?

Umieszczony pod skórą implant wydziela hormony, które zapobiegają uwalniania komórki jajowej i zagęszczają śluz szyjkowy, co utrudnia plemnikom dostanie się do macicy. Jest bezpieczny dla kobiet karmiących piersią. Działa od 3 do 5 lat. Można go usunąć w każdej chwili.

To metoda zapobiegania ciąży polecana kobietom, które nie mogą lub nie chcą przyjmować tabletek antykoncepcyjnych, na przykład z powodu nadciśnienia, cukrzycy albo uzależnienia od tytoniu. Implant może stosowany przed kobiety, które karmią piersią.

Grafika: Noemi Markwas

CZY HORMONALNE METODY DŁUGOTERMINOWE ZMNIEJSZAJĄ RYZYKO RAKA JAJNIKA?

Stosowanie antykoncepcji hormonalnej ma długoterminowe korzyści. Kobiety przyjmujące dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne są o 50% mniej narażone na raka macicy. Efekty te mogą utrzymywać się choćby przez 20 lat po odstawieniu pigułek. Nowe badania¹ pokazują, iż zaledwie 1 rok stosowania tabletek antykoncepcyjnych może znacznie zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jajnika.

SKUTECZNOŚĆ RÓŻNYCH METOD ANTYKONCEPCJI — CO MÓWIĄ WSKAŹNIKI?

Wszystkie hormonalne metody antykoncepcyjne zapewniają dobrą ochronę przed ciążą, ale nieprawidłowe stosowanie może zmniejszyć ich skuteczność. Na przykład pigułki antykoncepcyjnej muszą być przyjmowane o tej samej porze każdego dnia. jeżeli zapomnisz o pigułce, może to zwiększyć ryzyko zajścia w ciążę.

W przypadku antykoncepcji hormonalnej jej skuteczność jest określana, jako bardzo wysoka, ponieważ ma ona niski wskaźnik Pearla². Najczęściej stosuje się dwie wartości:

• skuteczność metody z uwzględnieniem marginesu błędu (TS), który wynika z nieprzestrzegania zaleceń i dawkowania.

• skuteczność metody w warunkach idealnych (IS), która nieuwzględniania różnych błędów wynikających z nieprzestrzegania zaleceń ginekologa;

PORÓWNANIE SKUTECZNOŚCI: TABLETKI, WKŁADKI, PLASTRY I INNE ŚRODKI ANTYKONCEPCYJNE

JAK UNIKNĄĆ SKUTKÓW UBOCZNYCH ANTYKONCEPCJI HORMONALNEJ?

​​Hormonalna antykoncepcja skutecznie zapobiega niechcianej ciąży. Niestety, te metody antykoncepcji mogą wiązać się z niepożądanymi efektami ubocznymi, takimi jak plamienia, przyrost masy ciała czy nudności. Antykoncepcja hormonalna „oszukuje” organizm, sprawiając, iż myśli, iż jesteś w ciąży, dlatego przestajesz owulować. Ponieważ Twój organizm myśli, iż jesteś w ciąży, możesz odczuwać objawy występujące u niektórych kobiet na wczesnym etapie ciąży (przyrost masy ciała, nudności, tkliwość piersi, plamienie czy huśtawka nastrojów).

Czy antykoncepcja hormonalna powoduje tycie? >>

U większości kobiet objawy te ustępują po 2-3 miesiącach regularnego stosowania środków antykoncepcyjnych, ale u innych nigdy nie znikają. jeżeli po 3 miesiącach przez cały czas odczuwasz skutki uboczne, porozmawiaj ze swoim lekarzem_rką. Wyeliminowanie niepożądanych objawów jest kwestią znalezienia antykoncepcji odpowiednią równowagą hormonów.

Warto pamiętać, iż zawsze, gdy zaczynasz stosować nową antykoncepcję hormonalną, Twój organizm potrzebuje czasu, aby się przyzwyczaić.

1. https://www.webmd.com/sex/birth-control/pill-breast-cancer-risk ︎
2. https://www.medonet.pl/zdrowie,wskaznik-pearla—jak-obliczyc–wskaznik-pearla-dla-roznych-metod-antykoncepcji,artykul,1730941.html ︎