– Ile?! – zapytała kobieta, unosząc brew wysoko ponad okulary przeciwsłoneczne.
– Piętnaście tysięcy. Za miesiąc. Za pięć metrów kwadratowych – odpowiedział właściciel z kamienną twarzą.
Nie mówił o apartamencie z widokiem na ocean. Ani o miejscu parkingowym w centrum wielkiego miasta. Mówił o skrawku chodnika. Bez prądu. Bez wody. Bez toalety. Ale za to – z morzem ludzi w tle. Dosłownie i w przenośni.
Witamy w sezonowej rzeczywistości polskiego wybrzeża, gdzie ziemia to złoto, a każdy metr kwadratowy ma wartość niemal mistyczną. Tu 5 m² miejsca pod foodtrucka, budkę z lodami czy stoisko z magnesami to nie powierzchnia — to inwestycja życia. Albo najkrótsza droga do letniego bankructwa.
Betonowy Eden
Sezonowi najemcy wiedzą jedno: kto pierwszy, ten lepszy. Bo jak nie weźmiesz dziś za 15 tysięcy, to jutro ktoś weźmie za 17.
Oferty powtarzają się jak echo: „idealna lokalizacja”, „gwarantowany ruch”, „miejsce przy głównym deptaku”. Co dostajesz? Beton. Czasem piach. I dużo nadziei.
Prąd? We własnym zakresie. Woda? Z baniaka. Toaleta? Na mieście, o ile nie zamknięta. Infrastruktura to pojęcie względne. Właściciela interesuje jedno: przelew z zakładką „czynsz za sezon”.
A gdy próbujesz negocjować, słyszysz: – Panie, to nad morzem. Tu się zarabia. Albo się nie nadajesz.
Ukryte koszty – cicha fala, która wciąga
I tu pojawia się druga warstwa tej nadmorskiej gry – ukryte koszty. Do wysokiego czynszu dochodzą opłaty targowe, które potrafią zaskoczyć choćby doświadczonych graczy.
Za samo wystawienie stoiska – codziennie – doliczane jest 100, 120, a bywa iż i 150 zł. Nie za sprzedaż, nie za sukces, tylko za to, iż stoisz.
Na miesiąc robi się z tego 3,5–4,5 tysiąca złotych. A to dopiero początek listy „drobnych wydatków”.
Śmieci, agregat, paliwo, lodówki, zatrudnienie pomocy, konserwacja, transport… Nagle okazuje się, iż pięć metrów pod budkę kosztuje więcej niż wynajem całej kawalerki w stolicy. Tyle iż z mniejszym komfortem i dużo większą niepewnością.
Gość już nie ten sam
To prawda – tłumy wciąż przyjeżdżają. Ale to już nie ten sam turysta co dekadę temu.
Nie przyjeżdża z wypchanym portfelem, ale z planem oszczędzania. Woli spacer niż zakupy, promkę niż spontaniczny zakup. Jego urlop to nie shopping tour, ale chwila oddechu od rachunków.
Gdy spojrzysz na ceny, zrozumiesz dlaczego:
– Gałka lodów kosztuje dziś 7–9 zł, w lodziarniach „z duszą” choćby 10.
– Gofr bez dodatków to wydatek rzędu 10–11 zł, ale gdy dołożysz bitą śmietanę, truskawki i polewę – cena potrafi podskoczyć do 25–30 zł.
Dla jednej osoby – może i nic strasznego. Ale jeżeli jesteś z rodziną i każde dziecko chce „to samo co inne dzieci”? Wakacyjny deser zamienia się w wydatek dnia. A często – tygodnia.
Złudzenia sezonowe
Właściciele miejsc do wynajęcia przez cały czas bazują na micie: „tu zawsze się zarabia”. Ale rzeczywistość nieco się rozjechała.
Wielu najemców, którzy przyjeżdżają z nadzieją na „złoty sezon”, kończy z niewypłacalnością i żalem. Bo nie wystarczy „być przy morzu”. Trzeba jeszcze trafić w gusta, w ludzi, w pogodę, w moment. I mieć szczęście.
A towar? Musi być tani, szybki i „instagramowalny”. Klient nie chce już czekać, nie chce płacić zbyt dużo, nie chce kolejnej tandetnej muszelki. Chce przeżyć coś miłego, bez poczucia, iż przepłacał za każdy uśmiech dziecka z watą cukrową.
I co dalej?
Na końcu tej opowieści jest samotny paragon. A na nim:
– Wynajem – 15 000 zł
– Opłaty dzienne – 4 500 zł
– Paliwo, towar, obsługa – 7 000 zł
– Utarg: średni
Bilans?
– Doświadczenie – bezcenne
– Zysk – teoretyczny
– Zmęczenie – ogromne
Turysta dziś patrzy inaczej
Nie chce przepłacać. Nie chce być robiony „na sezon”. Chce prostoty, uczciwości, chwili spokoju z rodziną.
I gdy widzi tabliczkę: „Gofr z dodatkami – 28 zł”, a obok – „Kawa mrożona – 18 zł”, uśmiecha się lekko i mówi do dziecka:
– Wrócimy na lody… w domu.
I tak kończy się historia pięciu metrów kwadratowych.
Marzeń, które miały dać bogactwo. A często przynoszą tylko kolejną lekcję.
O tym, iż nadmorski biznes to nie tylko fale – to także ryzyko, które potrafi zatopić.
