Zgaga może pojawić się po obfitym posiłku, kawie lub stresującym dniu. Choć większość przypadków ma charakter łagodny, powtarzające się objawy mogą świadczyć o refluksie żołądkowo-przełykowym i wymagają uwagi. Dlaczego dochodzi do cofania się kwasu solnego do przełyku? Co sprzyja tej dolegliwości i jakie są sposoby jej leczenia? W tym artykule odpowiadamy na najczęstsze pytania i przedstawiamy sprawdzone metody radzenia sobie ze zgagą.
Czym jest zgaga?
Zgaga to objaw, a nie choroba. W języku medycznym nazywa się ją pyrosis, czyli uczuciem palenia lub pieczenia, najczęściej lokalizowane za mostkiem, czasem promieniujące ku gardłu lub żuchwie. Może towarzyszyć mu kwaśny lub gorzki posmak w ustach, a także uczucie cofania się treści pokarmowej.
Zgaga – przyczyny
Zgaga jest wynikiem cofania się kwasu solnego z żołądka do przełyku. Fizjologicznie dolny zwieracz przełyku działa jak zawór. Otwiera się podczas połykania, a następnie szczelnie zamyka, by chronić przełyk przed drażniącą zawartością żołądka. Gdy jego funkcja jest osłabiona, kwaśna treść może wracać w górę, drażniąc wrażliwą śluzówkę przełyku [2]. To właśnie wtedy odczuwamy zgagę.
Jednak co może powodować cofanie się kwasu solnego?
- przejadanie się, zwłaszcza przed snem,
- tłuste, smażone lub ostre potrawy,
- kawa, czekolada, alkohol i napoje gazowane,
- palenie papierosów,
- stres i napięcie emocjonalne,
- ciąża (na skutek ucisku na żołądek),
- otyłość.
Na wystąpienie zgagi mogą również włypać czynniki anatomiczne, takie jak przepuklina rozworu przełykowego i rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku [3].
Jakie objawy powoduje zgaga?
Typowe objawy zgagi to:
- pieczenie za mostkiem, nasilające się w pozycji leżącej lub po posiłku,
- kwaśny lub gorzki posmak w ustach,
- odbijanie, uczucie pełności w nadbrzuszu,
- uczucie cofania się treści pokarmowej do gardła,
- czasem także chrypka,
- astma, przewlekły kaszel, zapalenie krtani [1, 2].
W większości przypadków objawy pojawiają się krótko po jedzeniu i mijają samoistnie lub po zastosowaniu doraźnych środków. jeżeli jednak zgaga występuje często lub nie ustępuje mimo zmiany stylu życia, może być objawem przewlekłego refluksu, a choćby nadżerek w przełyku. Wówczas konieczna jest dalsza diagnostyka i leczenie przyczynowe.
Jak skutecznie radzić sobie ze zgagą?
W przypadku sporadycznych epizodów zgagi najczęściej wystarczają zmiany stylu życia i diety. To podstawowe zalecenie, niezależnie od rodzaju zastosowanego leczenia. Jednak, gdy objawy powracają częściej lub są bardziej nasilone, warto rozważyć sięgnięcie po preparaty, które działają nie tylko doraźnie, ale również chronią przełyk i żołądek na dłużej.
Co możesz zrobić samodzielnie?
- Jedz częściej, ale mniejsze porcje, ponieważ duże objętości posiłków nasilają refluks.
- Unikaj jedzenia na 2–3 godziny przed snem.
- Ogranicz produkty zaostrzające objawy, np. tłuste potrawy, alkohol, czekoladę, kawę, napoje gazowane.
- Śpij z lekko uniesionym tułowiem. Podniesienie wezgłowia łóżka może pomóc zredukować nocne dolegliwości.
- Zadbaj o redukcję stresu i masy ciała. Nadmiar tkanki tłuszczowej i napięcie psychiczne zwiększają ryzyko refluksu.
Doraźnie możesz sięgnąć po środki zobojętniające kwas żołądkowy (antacydy), które działają szybko, ale krótko. Gdy zależy Ci na połączeniu natychmiastowej ulgi z długotrwałą ochroną, sięgnij po preparaty o szerszym mechanizmie działania.
Dobry lek na zgagę bez recepty
W przypadku nawracającej zgagi wiele osób sięga po preparaty dostępne bez recepty. Większość z nich to tradycyjne antacydy, które zobojętniają kwaśną treść żołądkową, ale działają jedynie tymczasowo i zwykle tylko do kolejnego posiłku. Właśnie dlatego coraz częściej poszukuje się rozwiązań, które nie tylko gwałtownie przynoszą ulgę, ale też chronią przełyk i żołądek przez dłuższy czas.
Dobry lek na zgagę bez recepty to Helicid Rapid – jedyny w Polsce lek bez recepty na zgagę, który łączy w sobie dwie substancje aktywne o komplementarnym działaniu:
- 20 mg omeprazolu – inhibitor pompy protonowej (PPI), który hamuje wydzielanie kwasu solnego u źródła,
- 225 mg wodorowęglanu sodu – antacyd, który działa natychmiastowo, zobojętniając już obecny w żołądku kwas.
Dzięki tej unikalnej formule Helicid Rapid działa dwutorowo: łagodzi uczucie pieczenia już w ciągu 5 minut od przyjęcia i zapewnia ochronę przełyku i żołądka choćby przez 24 godziny.
Podwójne działanie sprawia, iż Helicid Rapid może być skutecznym wyborem dla osób, które zmagają się z przewlekłą lub często nawracającą zgagą. Zwłaszcza jeżeli dotychczas stosowane środki przynosiły tylko krótkotrwałą ulgę.
Lek jest dostępny w wygodnej formie doustnej, a jego skuteczność oparta jest na dobrze znanym mechanizmie działania omeprazolu, szeroko stosowanego w leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego.
Leczenie zgagi metodą laparoskopową – co warto wiedzieć?
W większości przypadków zgaga dobrze reaguje na leczenie zachowawcze: zmianę stylu życia, dietę oraz farmakoterapię. Zdarzają się jednak sytuacje, w których objawy są na tyle nasilone, przewlekłe lub oporne na leki, iż rozważa się leczenie chirurgiczne.
Najczęściej stosowaną metodą zabiegową w leczeniu zaawansowanej choroby refluksowej jest fundoplikacja Nissena, wykonywana techniką laparoskopową. Zabieg ten polega na wzmocnieniu dolnego zwieracza przełyku poprzez owinięcie górnej części żołądka (tzw. dna żołądka) wokół końcowego odcinka przełyku. Celem operacji jest zapobieganie cofaniu się treści żołądkowej do przełyku [3].
Źródła:
- Broderick R., Fuchs K., Breithaupt W. i in., Clinical Presentation of Gastroesophageal Reflux Disease: A Prospective Study on Symptom Diversity and Modification of Questionnaire Application, Dig Dis. 2020, 38(3), s. 188-195.
- Giorgi F., Pamiero M., Esposito I. i in., Pathophysiology of gastro-oesophageal reflux disease, Acta Otorhinolaryngol Ital. 2006, 26(5), s. 241–246.
- Kasugai K., Ogasawara N., Gastroesophageal Reflux Disease: Pathophysiology and New Treatment Trends, Intern Med. 2023, 63(1), s. 1–10.
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Nie przekraczaj maksymalnej dawki leku. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
