Zamek w Malborku to jedna z tych atrakcji na turystycznej mapie Polski, o której słyszał praktycznie każdy. Swoją sławą wychodzi choćby poza granice naszego kraju, bo w 1997 roku został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Cieszy się on popularnością wśród wycieczek szkolnych czy wspólnych wyjazdów rodzinnych, ale siłą rzeczy nie każdy miał okazję ten zamek odwiedzić. jeżeli zaliczacie się do tej grupy to z ręką na sercu polecamy Wam nadrobić zaległości! A jeżeli podobnie jak my byliście w Malborku za dzieciaka, warto odświeżyć sobie pamięć. Podczas naszej niedawnej podróży Szlakiem Zamków Gotyckich oczywiście odwiedziliśmy stolicę dawnego państwa krzyżackiego. To był nasz drugi raz w Malborku i obydwoje byliśmy zachwyceni tym co ujrzeliśmy. Przekonajcie się dlaczego warto wyruszyć na Powiśle i odwiedzić jedną z najbardziej zjawiskowych atrakcji turystycznych w Polsce. ?
Zamek w Malborku – historia
Nie sposób pisać o średniowiecznym zamku krzyżackim bez poruszenia wątków historycznych. Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, zwany potocznie zakonem krzyżackim, sprowadził się na tereny dawnej ziemi chełmińskiej za obietnicę obrony Mazowsza przed najazdami pogańskich Prusów. gwałtownie okazało się jednak, iż Krzyżacy w głowie mają kolejne podboje i chcą utworzyć swoje państwo kosztem terenów należących do Korony. W tym celu budują niesamowicie przemyślany system fortyfikacji, który składał się choćby ze 120 zamków. Poszczególne warownie były oddalone od siebie o około 20 do 30 km. To dokładnie tyle, ile rycerz w pełnym rynsztunku był w stanie przejechać konno w ciągu jednego dnia. Budowa zamku w Malborku rozpoczęła się już w drugiej połowie XIII wieku.
Największy gotycki zamek w Europie
Na początku XIV wieku przeniesiono do niego siedzibę wielkiego mistrza. Krzyżacy podjęli wówczas szeroko zakrojone prace nad rozbudową zamku. Szacuje się, iż łączny czas budowy i rozbudowy mógł trwać choćby 120 lat. Finalnie Krzyżacy stworzyli największy ceglany zamek na świecie. Jego teren wraz z podzamczami obejmował aż 21 hektarów powierzchni! Twierdza w Malborku to jednocześnie największy gotycki zamek w całej Europie.
O potędze krzyżackiego zamku niech świadczy sam fakt, iż w boju zdobyto go dopiero w XVII wieku podczas wojny polsko-szwedzkiej. Wcześniej, pomimo klęski Krzyżaków w sławetnej bitwie pod Grunwaldem, oblężenie Malborka przez wojska polsko-litewskie nie powiodło się. Zamek przeszedł we władanie Korony podczas wojny trzynastoletniej, ale nie w walce. Kazimierz Jagiellończyk wykupił go od armii zaciężnej, która nie została opłacona przez Krzyżaków. Zamek należał do Polski aż do I rozbioru, a wrócił w nasze ręce dopiero po II wojnie światowej. Niestety w okresie porozbiorowym twierdza znacznie ucierpiała z powodu ówczesnej polityki Prus. Zamek był notorycznie rozkradany, rozbierany i przebudowywany do pełnienia innych, potrzebnych wówczas funkcji. Twierdza ucierpiała także poważnie w trakcie II wojny światowej. Na szczęście dzięki szeroko zakrojonym pracom rekonstrukcyjnym, dziś możemy podziwiać zamek w pełnej krasie.
Zamek w Malborku – zwiedzanie
Malborska twierdza składa się z Zamku Wysokiego, Zamku Średniego oraz Zamku Niskiego. Przez ogrom całego założenia zamkowego ciężko byłoby obejść wszystko za jednym razem. Z tego względu przygotowano dwie trasy zwiedzania, które prezentują najważniejsze miejsca. Co najlepsze, już po zwiedzaniu określonej trasy można pozostać na terenie zamku do godzin jego zamknięcia. W ten sposób można eksplorować średniowieczne komnaty, mury i dziedzińce na własną rękę. Skorzystaliśmy z tego bardzo chętnie, spacerując po dodatkowych pomieszczeniach i ścieżkach, których wcześniej nie widzieliśmy podążając za przewodnikiem.
Trasa historyczna
Wybierając tę trasę zwiedzania odwiedza się najbardziej reprezentacyjne wnętrza. Trasa prowadzi przez wszystkie części zamkowej zabudowy. I tak po przejściu pierwszego, ogólnie dostępnego przedzamcza odwiedzicie Zamek Średni, a w nim m.in. przepiękny, rozległy dziedziniec, Wielki Refektarz czy pierwsze piętro Pałacu Wielkich Mistrzów. Po przejściu suchej fosy i dotarciu do Zamku Wysokiego będziecie mogli podziwiać główny dziedziniec, krużganki, średniowieczną kuchnię, jadalnię, ale nade wszystko kościół Najświętszej Marii Panny oraz słynne Gdanisko, czyli latrynę w formie wieży sanitarno-obronnej.
Poza zobaczeniem jak wyglądały niegdysiejsze wnętrza zamkowe na trasie zwiedzania nie zabraknie także szeregu wystaw tematycznych. Dla nas zdecydowanie najciekawsza była wystawa bursztynu. Handel bursztynem, obok zboża i drewna, był jednym z trzech filarów potęgi ekonomicznej Krzyżaków. Spodobała nam się również bardzo bogata wystawa broni.
Trasa zielona
Wybierając trasę zieloną praktycznie pominiecie wnętrza zamkowe. Wycieczka ta skupia się na obejściu poszczególnych części zamku i poznaniu ich zewnętrznej architektury. Obejmuje także tarasy z ogrodem wielkich mistrzów oraz przejście fosy i międzymurza.
Forma zwiedzania i dodatkowe atrakcje
Każdą ze wspomnianych powyżej tras należy zwiedzać z przewodnikiem lub audioprzewodnikiem. My wybraliśmy tę pierwszą opcję. Zawsze to lepiej mieć możliwość porozmawiać ze specjalistą w temacie i złapać kilka dodatkowych ciekawostek. My dzięki takim opowieściom dowiedzieliśmy się np., iż w okresie świetności zamku przebywało na nim jedynie około od 40 do 60 braci zakonnych. Generalnie samych Krzyżaków nie było jakoś dużo. Ich siłę stanowiły liczne wojska zaciężne, które opłacali dzięki rozległym terenom, którymi zarządzali, handlowi i licznym podarkom i datkom. Podczas samej bitwy pod Grunwaldem w walce wzięło udział jedynie około 250 zakonników, z czego zginęło ponad 230. Pośród 20-tysięcznego wojska, wynik poległych braci może budzić spore zdziwienie. Przyczyna takiego stanu rzeczy okazała się bardzo trywialna. Pośród kolorowych i żywych strojów średniowiecznego rycerstwa, biało-czarne szaty Krzyżaków wyróżniały się na polu walki. Wojska polsko-litewskie wykorzystały ten fakt w bezlitosny dla zakonu sposób.
Żywe lekcje historii na Zamku w Malborku
Poza zwykłym zwiedzaniem Muzeum Zamkowe w Malborku umożliwia wzięcie udziału w żywej lekcji historii. Wszystko dzięki zamkowym edukatorom, którzy prowadzą przeróżne zajęcia. Ich tematyka to m.in. codzienne życie braci zakonnych na zamku. Są też zajęcia warsztatowe z mozaiki, rzeźby, witrażu, militariów czy średniowiecznej muzyki. Co najlepsze zajęcia te są specjalnie dostosowywane do grup wiekowych. Edukatorzy powitają z otwartymi ramionami nie tylko uczniów, ale także inne grupy zorganizowane. Pamiętajcie tylko, iż jeżeli chcecie odbyć na Malborku dodatkowe warsztaty, to warto to zawczasu zaplanować. Terminy na nie rozchodzą się jak ciepłe bułeczki.
Oblężenie Malborka – wyjątkowa podróż w czasie
Na tydzień po rocznicy bitwy pod Grunwaldem, w lipcowy weekend odbywa się cykliczna impreza, w której bardzo chcielibyśmy wziąć kiedyś udział. Oblężenie Malborka to nie tylko inscenizacja bitwy pod murami krzyżackiej twierdzy. To przede wszystkim podróż w czasie do średniowiecza, którą można doświadczyć wszystkimi zmysłami. Poza pokazami życia rycerskiego i jarmarkiem rzemiosła, można spróbować średniowiecznej kuchni, wziąć udział w potyczce czy zabawie plebejskiej. Atrakcji jest tak wiele, iż nie sposób je tu wszystkie wymienić. Pamiętajcie, iż jeżeli planujecie wycieczkę do Malborka warto mieć na uwadze, to co będzie się tu działo w drugiej połowie lipca. W tym roku Oblężenie Malborka odbędzie się 22-24 lipca.
Zamek w Malborku – informacje praktyczne
Zamek jest dostępny dla zwiedzających od poniedziałku do niedzieli w godzinach od 9.00 do 20.00, z tym zastrzeżeniem, iż wystawy muzealne są udostępnione od wtorku do niedzieli, od 9.00 do 19.00.
Zwiedzanie trasy historycznej z przewodnikiem trwa około 3,5 godziny. Z audioprzewodnikiem to około 2,5 godziny. Cena biletu normalnego wynosi 70 zł, a biletu ulgowego 50 zł. Tak jak wspomniano powyżej, zwiedzanie odbywa się obowiązkowo z przewodnikiem lub audioprzewodnikiem. Zwiedzanie drugiej trasy – trasy zielonej trwa około 1,5 godziny. Koszt takiego zwiedzania to 30 zł za bilet normalny, a 20 zł za ulgowy. Szczegółowe informacje dotyczące zasad zwiedzania, dodatkowych opcji biletów oraz godzin otwarcia odnajdziecie na stronie Muzeum Zamkowego w Malborku.
Jeśli planujecie odwiedzić także Sztum i Kwidzyn, to warto pomyśleć o zakupieniu biletu łączonego. Bilet uprawniający do zwiedzania Zamku w Malborku z przewodnikiem w języku polskim lub audioprzewodnikiem, Zamku w Kwidzynie z audioprzewodnikiem, Zamku w Sztumie z audioprzewodnikiem to koszt 100,00 zł (bilet ulgowy – 70,00 zł). Bilety są ważne przez 14 dni, od wtorku do niedzieli. Można je zakupić w Malborku lub w Kwidzynie.
Zamek w Malborku – nasze wrażenia
Zamek w Malborku, choć odwiedzony już przed laty, ponownie wywarł na nas ogromne wrażenie. Będąc dzieckiem w zupełnie inny sposób odbiera się atrakcje turystyczne i otaczające nas zabytki. Teraz jeszcze bardziej doceniliśmy kunszt budowniczych epoki średniowiecza. Twierdza malborska jest nie tylko piękna, ale też interesująca pod kątem zastosowanych w niej rozwiązań technicznych, które były bardzo zaawansowane jak na tamte czasy. Po wielu przebudowach, zniszczeniach i wojnie, cieszymy się, iż znaleźli się ludzie chętni, by przywrócić tej potężnej twierdzy jej dawną chwałę.
Czy mieliście okazję zwiedzić Malbork? Jakie odwiedzone przez Was zamki podobały Wam się najbardziej? ?
Szlak Zamków Gotyckich – Warmia i Mazury
Nasi zaprzyjaźnieni blogerzy Dorota i Jarek znani jako Szalone Walizki przemierzyli całą warmińsko-mazurską część Szlaku Zamków Gotyckich i w piękny sposób zaprezentowali odwiedzone warownie. Bardzo polecamy zajrzeć do ich wpisu, a także obejrzeć film pełen pięknych kadrów!
Ten artykuł powstał we współpracy ze Stowarzyszeniem gmin „Polskie zamki gotyckie”, za pomocą którego wybraliśmy się w tę barwną i obfitującą w interesujące przeżycia podróż. Jeszcze raz dziękujemy za zaproszenie!
Partnerzy: Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna, Warmińsko-Mazurska Regionalna Organizacja Turystyczna
Zadanie współfinansowane ze środków Samorządu Województwa Pomorskiego oraz Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
