Kieżmark, znany również jako Kežmarok, to miasto o niezwykłym uroku, które przyciąga turystów swoją bogatą historią, wspaniałą architekturą i malowniczym położeniem. Skrywa w sobie wiele atrakcji, w tym obiekty wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, które stanowią świadectwo jego wielokulturowego dziedzictwa.
Lokalizacja i dojazd
Kieżmark leży na północy Słowacji, w regionie Spisz, u podnóża Tatr Wysokich. Do miasta można dotrzeć zarówno samochodem, jak i pociągiem czy autobusem. Dla osób podróżujących z Polski, przez granicę w Łysą Polaną, miasto jest łatwo dostępne, będąc oddalonym zaledwie o około 40 kilometrów od przejścia granicznego.
Historia miasta
Historia Kieżmarku sięga średniowiecza, a prawa miejskie otrzymał on w XIII wieku (1269), co uczyniło z niego istotny ośrodek handlowy i rzemieślniczy. Powstał on z połączenia trzech mniejszych osad w jedną. Przez wieki miasto było areną wielu znaczących wydarzeń i przeszło pod panowanie różnych państw, co miało wpływ na jego architekturę i kulturę. Już w 1348 roku Kieżmark chroniony był przez mury obronne. Jego nazwa wywodzi się od germańskiego określenia na targ serowy. Pierwsze wzmianki mówią także o Wsi Świętej Elżbiety.
W 1410 roku to właśnie w tym mieście odbyło się spotkanie księcia Witolda z Wacławem Luksemburskim, a jego celem miało być zakończenie wojen z zakonem krzyżackim.
W Kieżmarku żyli i tworzyli przedstawiciele wielu narodowości: Słowacy, Niemcy, Węgrzy czy Polacy. Już w XVII wieku na terenie miasta działało 21 cechów rzemieślniczych, a ich wyroby słynęły w całej Europie. Wtedy także miasto uzyskało „prawo składu”, co spowodowało wieloletni konflikt ze znajdującą się niedaleko Lewoczą, która również je posiadała. Finalnie rację przyznano temu drugiemu miastu.
Zamek w Kieżmarku
Zamek w Kieżmarku to obowiązkowy przystanek dla wszystkich turysty. Jego gotyckie mury i wieże, może nie dominują nad miastem w sensie dosłownym, ale na pewno rzucają się w oczy, a zwiedzanie zamkowych komnat i muzeum pozwala na głębsze zanurzenie się w historię regionu. Zamek, pierwotnie zbudowany w XIII wieku, był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany, co sprawia, iż dzisiaj można podziwiać w nim elementy różnych stylów architektonicznych.
Najstarszy gród w tym miejscu miał charakter gotycki. Dzisiaj dominuje tu architektura renesansowa. Zamek uzyskał ten wygląd w większości podczas przebudowy na przełomie XVI i XVII wieku. Z miejscem tym wiąże się interesująca historia, która opisuje Slovakia.travel:
„Zamek zasłynął historycznym wyczynem damy Beaty Laski, która w 1565 roku wyruszyła w towarzystwie kilku mieszczan z Keżmarku na wycieczkę do niedalekich gór Śnieżnych, dziś nazywanych Tatrami. Kiedy księżna po trzech dniach wróciła znad stawu Zelené pleso do domu, rozgniewany małżonek pan Albert Laský za karę uwięził ją w wieży zamkowej, gdzie w okropnych warunkach trzymał ją przez długich sześć lat. Jedynym zmiłowaniem dla nieszczęsnej księżnej były dwa małe okna, jedno z widokiem na umiłowane góry Śnieżne, drugie na podawane jedzenie.”
Zamek otwarty jest dla turystów poza sezonem od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00-16.00, a w okresie od poniedziałku do niedzieli w godzinach 9.00-16.00. Aktualnie godziny otwarcia możecie sprawdzić na stronie zamku.
Bilety wstępu do zamku kosztuje 6 Euro, a ulgowy, w zależności od powodu ulgi od 2,5 do 3,5 Euro. Na dziedziniec zamkowy możecie wejść bez potrzeby kupowania biletu. Ten jest obowiązkowy przy zwiedzaniu wnętrz. Do niedawna płatność za bilety była możliwa tylko gotówką.
Co zobaczyć w Kieżmarku?
Poza zamkiem Kieżmark obfituje w inne atrakcje. Warto odwiedzić starówkę z jej charakterystycznymi kamienicami i wąskimi uliczkami. Miasto oferuje również liczne muzea i galerie, w tym Muzeum Podtatrzańskie, które gromadzi eksponaty związane z historią i kulturą regionu. Nie można przegapić również rynku, który jest sercem Kieżmarku i miejscem wielu lokalnych wydarzeń.
Drugą charakterystyczną budowlą w Kieżmarku jest znajdujący się na trójkątnym Rynku Ratusz. Jest to budowla klasycystyczna, która obecny wygląd zawdzięcza przebudowie w 1922 roku. Oczywiście Kiezmark posiadał ratusz także wcześniej. Pierwotnie znajdował się on w innym miejscu, ale w 1433 roku centrum miasta przesunęło się do dzisiejszej lokalizacji. Wybudowany w 1461 roku gotycki ratusz spłonął w połowie XVI wieku. Został on później przebudowany na styl renesansowy. Wieża ratuszowa pojawiła się w 1641 roku. Ratusz kilkukrotnie spłonął, aby finalnie uzyskać wygląd, jaki znamy dzisiaj.
Będąc w Kieżmarku, warto zajrzeć do kościoła św. Krzyża. Od 1997 roku posiada on tytuł bazyliki mniejszej, a powstał prawdopodobnie w XIII wieku. Być może na tym miejscu istniała wcześniejsza, drewniana budowla. Swój obecny wygląd świątynia zawdzięcza przebudowie w drugiej połowie XV wieku. Pierwotnie posiadała ona swoje mury obronne, ale do dzisiejszych czasów zachował się tylko ich fragment.
Obiektem, który na pewno rzuci Wam się w Kieżmarku w oczy. jest także pochodzący z XIX wieku kościół protestancki. Został on ukończony w 1894 roku, a w jego architekturze znajdziecie ciekawą mieszankę stylów. Bilety do wnętrza są płatne.
Kieżmark – Ratusz
Nowy kościół ewangelicki 
Kieżmark – Kościół św. Krzyża
Kościół UNESCO
Jednym z najcenniejszych zabytków Kieżmarku jest drewniany kościół ewangelicki, który został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Zbudowany bez użycia gwoździ, stanowi wyjątkowy przykład protestanckiej architektury sakralnej i jest jednym z pięciu tego typu kościołów na Słowacji. Wnętrze kościoła zachwyca pięknymi polichromiami i barokowym wyposażeniem, a jego historia jest równie fascynująca, jak sam budynek.
Jest to Kościół Św. Trójcy (Kostol sv. Tojice), który powstał w 1717 roku. Został on wtedy dobudowany do starszego obiektu (z 1593), który dzisiaj stanowi jego zakrystię. Ciekawostką są organy z drewnianymi piszczałkami. Nam nie udało się wejść do środka, ale z tego, co słyszeliśmy to warto!
Szlak Historyczny w Kieżmarku
Spacerując po Kieżmarku, możecie trafić na oznaczenia „Historická cesta po Kežmarku” – jest to historyczna ścieżka pokazująca interesujące obiekty w mieście. Kody QR, które się na nich znajdują i mają prowadzić do szerszych opisów, niestety nie działają. Możemy jednak dzięki wyszukiwarki internetowej trafić na stronę miasta, gdzie czeka na nas opis tych miejsc, ale póki co w większości tylko po słowacku. Obiekty ze szlaku znajdziecie tutaj.
Czy warto odwiedzić?
Kieżmark to miejsce, które zadowoli zarówno miłośników historii, jak i tych, którzy szukają pięknych krajobrazów i spokojnego wypoczynku. Od zamku po kościół UNESCO, od malowniczej starówki po okoliczne szlaki górskie – każdy znajdzie tu coś dla siebie. Bogata przeszłość i kulturowe dziedzictwo Kieżmarku sprawiają, iż jest to miasto warte odwiedzenia o każdej porze roku.
