Zamek Hynšta – intrygujące ruiny na mniej uczęszczanym szlaku w Czeskim Raju

grafywpodrozy.pl 1 dzień temu

Zdjęcie: Zamek Hynšta

Zamek Hynšta (częściej zapisywany po czesku Hynšta lub jako „Modlitebna”) to niewielka, skalna ruina ukryta w Příhrazských skalách, w północnej części Czeskiego Raju, niedaleko miejscowości Příhrazy. Pozostałości po twierdzy są bardzo skromne, ale kryje się za nimi wiele tajemnic. Do ruin zamku prowadzi specjalny boczny szlak, żeby do nich dotrzeć, trzeba zejść z głównego szlaku. Może dlatego dociera tu mało turystów. Ruiny są niemal organiczną częścią krajobrazu. Wykute pomieszczenia i korytarze w piaskowcowym bloku tworzą niesamowity klimat. To wspaniałe spotkanie z historią na górskim szlaku.

Spis treści

Historia Zamku Hynsta
Bracia Czeskie i ich możliwa kryjówka na Zamku Hynsta
Informacje praktyczne – Zamek Hynsta
Dojazd do Příhrazskich Skál samochodem
Parking w miejscowości Příhrazy
Mapa szlaku do Zamku Hynsta
Nocowanie na terenie Zamku Hynsta
Inne interesujące miejsca w Czeskim Raju

Historia Zamku Hynsta

Zachowany materiał archeologiczny i badania terenowe sugerują, iż konstrukcja powstała najpewniej w XIII wieku; jednak dokumenty pisane milczą na temat fundatorów czy ciągłości funkcjonowania ośrodka. Taka sytuacja nie jest w Czeskim Raju wyjątkowa. Wiele skalnych warowni powstało w okresie formowania się lokalnej sieci drobnych strażnic i siedzib rycerskich, których materialne ślady przetrwały, podczas gdy źródła pisane nie.

Z historycznego punktu widzenia najciekawsze w Hynšcie jest to, iż mamy tu do czynienia z dwuwarstwowym bytem. Naturalnymi skałami przerobionymi na wnętrza użytkowe oraz śladami zabudowań drewnianych, które kiedyś dopełniała kompleks. Taka kombinacja: rdzeń skalny i nadbudowa drewniana, była ekonomicznym i praktycznym rozwiązaniem: skała dawała obronne zabezpieczenie, a drewno pozwalało gwałtownie i tanio stworzyć pomieszczenia mieszkalne lub pomosty. W praktyce oznaczało to krótki okres budowy oraz często tylko okresowe wykorzystanie i porzucanie zamku w obliczu zmian militarnych i technologicznych.

Dokumenty nie podają imienia właściciela, a sama nazwa „Hynšta” nie jest pierwotna. To przykład miejsca, które żyje głównie w tradycji lokalnej i w pamięci krajobrazu, a nie w kronikach. W rezultacie każde archiwalne milczenie wymusza na badaczu ostrożność: rekonstrukcja funkcji i chronologii opiera się tu na analizie formy zabudowy, porównaniach z innymi skalnymi zamkami oraz wynikach badań archeologicznych. W literaturze popularnej i przewodnikowej pojawiają się też wzmianki o późniejszym wykorzystaniu schronów skalnych przez grupy religijne, o czym w następnym rozdziale.

Bracia Czeskie i ich możliwa kryjówka na Zamku Hynsta

Bracia Czescy to jedno z najważniejszych zjawisk religijnych w dziejach Czech. Jest to zorganizowana wspólnota protestancka, która wyłoniła się w drugiej połowie XV wieku (od roku 1457) jako kontynuacja ducha husytyzmu i praktycznej reformy życia chrześcijańskiego. Bracia kładli nacisk na prostotę kultu, życie wspólnotowe, edukację oraz tłumaczenia Pisma; ich działalność intelektualna i duszpasterska miała trwały wpływ na kulturę czeską (m.in. tradycja Biblii kralickiej, postacie takie jak Jan Blahoslav).

W XVI wieku Jednota rozwijała sieć zborów, szkół, drukarń i wspólnot lokalnych, jednak sytuacja zmieniła się gwałtownie po bitwie pod Białą Górą (1620). Polityka Habsburgów i kontrreformacja spowodowały masowe naciski na powrót do katolicyzmu. Wiele zborów zostało rozwiązanych, duchowni i wierni zmuszani byli do emigracji bądź do praktykowania wiary „po kryjomu”. W efekcie część działalności braci przeniosła się do sfery ukrytej, ograniczonej i poza publicznej.

W warunkach prześladowań praktykowano różne strategie przetrwania: nabożeństwa w domach prywatnych, spotkania w odosobnionych gospodarstwach, a tam, gdzie było to możliwe: zbiorowe modlitwy w trudno dostępnych miejscach natury. W rejonach skalistych Czech i Moraw znane są przypadki wykorzystania jaskiń, skalnych nisz i wykutych pomieszczeń jako „modlitewni” lub miejsc spotkań niewielkich wspólnot. Ta praktyka wynikała z potrzeby bezpieczeństwa, dyskrecji i wykorzystania topografii terenu.

Hynšta — niewielki skalny zamek w Příhrazských skalách posiada charakterystyczną, wykutą w piaskowcu salę z centralnym filarem oraz krótkim, wykutym korytarzem. Ruina datowana jest archeologicznie na XIII/XIV wiek, ale brak jej rozbudowanej dokumentacji pisanej. W przewodnikach i regionalnych opracowaniach Hynšta bywa opisywana jako „tajna braterska modlitebna” tzn. jako miejsce, które w XVII wieku mogło służyć ukrywającym się Braciom Czeskim do odprawiania nabożeństw. Należy jednak postawić tu wyraźne zastrzeżenie: brakuje jednoznacznych materiałów archiwalnych (np. parafialnych czy sądowych) potwierdzających, iż to właśnie Bracia Czescy regularnie korzystali z sali Hynšty.

Informacje o „modlitebni” opierają się głównie na tradycji lokalnej, interpretacji kształtu pomieszczeń i kontekście historycznym, a nie na bezpośrednich źródłach z XVII wieku. Z historycznego punktu widzenia jest to hipoteza bardzo prawdopodobna, ale nie dowiedziona w sensie historycznym. Dla odwiedzającego Hynštę ten wątek ma wartość przede wszystkim narracyjną i empatyczną: ruina staje się miejscem, wokół którego wyobraźnia łączy konkret topograficzny z dramatem religijnym i społecznym, rozgrywającym się tu w XVII wieku.

Informacje praktyczne – Zamek Hynsta

Zamek Hynšta znajduje sięna terenie skalnego miasta Příhrazské Skály w Czeskim Raju
Wejście na szlak jest bezpłatny.
Szlak do Zamku Hynsta nie jest trudny, ale ze względu na liczne schody, drabinki i ciasne przejścia nie jest wskazany dla rodzin z wózkiem dziecięcym. Jednak dla dzieci chodzących samodzielnie to świetna przygoda.
Można wędrować z psami, jednak muszą być na smyczy.

Dojazd do Příhrazskich Skál samochodem – Zamek Hynsta

Skalne miasto znajduje się około 70 km na północny wschód od Pragi. Z Polski najwygodniej dojechać samochodem:

Z Warszawy – trasa ok. 550 km (6–7 h jazdy). Kierujesz się autostradą A2 na Poznań → granica w Słubicach/Frankfurcie nad Odrą → następnie czeską autostradą D11 w stronę Hradca Králové → dalej na Jičín i Turnov → Příhrazy. Alternatywną trasą jest droga ekspresowa S3.
Z Wrocławia – ok. 250 km (3,5–4 h jazdy). Najszybciej przez granicę w Nachodzie, dalej w kierunku Hradca Králové → Jičín → Příhrazy.
Z Krakowa – ok. 400 km (5–6 h jazdy). Trasa przez przejście graniczne w Cieszynie, następnie kierunek na Ołomuniec → Hradec Králové → Jičín →Příhrazy.

Parking w miejscowości Příhrazy

Na szlak do Zamku Hynsta można wyruszyć z kilku miejsc. Zdecydowanie polecamy start ze wsi Příhrazy. Tu znajdziecie duży płatny parking tuż przed wejściem na szlak. Dla ułatwienia nawigacji publikujemy pinezkę z mapy Google z dokładną lokalizacją parkingu. Opłata za parking jest zautomatyzowana. Przy wjeździe pobieramy bilet, szlaban się podnosi i możemy wjechać. Płacimy w parkomacie przy wyjeździe. Za cały dzień wyszło nam 100 CZK

Mapa szlaku do Zamku Hynsta

Startujemy z płatnego parkingu i wędrujemy początkowo szlakiem czerwonym. Uwaga – już na początku mamy bardzo strome podejście, ale to będzie jedyna taka trudność. Potem schodzimy na szlak niebieski, który doprowadzi nas w pobliże zamku. Żeby do niego dotrzeć musimy skręcić w ślepą odnogę specjalnego niebieskiego szlaku. Z parkingu do ruin mamy mamy tylko 1.3 km, więc warto zaplanować dalszą wędrówkę po skalnym mieście Příhrazské Skály. Możliwości jest sporo. Bardzo długi szlak opisaliśmy w artykule – Příhrazské Skály – mniej znane skalne miasto w Czeskim Raju

Otwórz mapę

Nocowanie na terenie Zamku Hynsta

Zamek Hynsta, a zwłaszcza podziemna sala z filarem cieszy się dużą popularnością wśród osób lubiących ekstremalne przeżycia. Niektórzy turyści decydują się spędzić noc w skalnej sali. Niestety nie mamy dobrych wiadomości – nie jest to działanie legalne. Z naszych informacji wynika, iż nie kończy się to mandatem, ale w każdej chwili taryfa ulgowa może się skończyć. Odradzamy ekstremalne noclegi w tym miejscu i choć rozumiemy, iż przygoda kusi.

Inne interesujące miejsca w Czeskim Raju opisane przez nas

Prachowskie Skały w Czeskim Raju – Prachowskie Skały znajdują się zaledwie 60 kilometrów od polskiej granicy. To niesamowite miejsce. Prachowskie Skały od dziesiątków lat przyciągają turystów. Chodzą słuchy, iż przepiękne widok w roku 1804 podziwiał Cesarz Franciszek I. Podobno był noszony w lektyce, ale to już pewnie legenda, ponieważ zwiedzanie Prachowskich Skał nie jest męczące. Każdy sobie tutaj poradzi i dotrze do wszystkich najpiękniejszych punktów widokowych. To idealne miejsce na wycieczkę z dziećmi.
Besedickie Skały – mniej znane skalne miasto w Czeskim Raju – Besedickie Skały to kolejne piękne skalne miasto w Czechach. jeżeli wciągnęły was wędrówki po malowniczych skalnych labiryntach, to polecamy wycieczkę do Besedickich Skał. Dojazd samochodem ze Szklarskiej Poręby zajmie około 1 godzinę. Odległość w linii prostej nie jest duża, ale na krętych górskich drogach stracicie trochę więcej czasu. Mamy dwie ważne i bardzo miłe wiadomości. Na dojazd od polskiej granicy nie trzeba kupować czeskiej winiety i wstęp na skały jest również bez biletów. Przygotujcie się jedynie na opłatę za parking.
Jiczyn – co zobaczyć w słynnym mieście rozbójnika Rumcajsa – Jiczyn to miasto położone w malowniczej okolicy Czeskiego Raju. Planując wędrówki po górach i zwiedzanie jaskiń warto tu zajrzeć. Dla rodzin z dziećmi to punkt obowiązkowy. Miasto posiada malowniczy rynek. Warto też zajrzeć na Zamek Wallensteina.
Skalna galeria w Czeskim Raju – Skalní reliéfy u Kopicova statku – wspaniała i mało znana atrakcja Czeskiego Raju – Skalna galeria w Czeskim Raju (Skalní reliéfy u Kopicova statku) to wyjątkowa galeria pod chmurką, prezentująca dzieło życia ludowego artysty Vojtěcha Kopica (1909–1978). Pierwszy skalny relief powstał w roku 1940. W następnych latach artysta wyrzeźbił w piaskowcowej skale ponad 30 rzeźb. To mniej znana atrakcja w Czeskim Raju. Prowadzi tu szlak niebieski, a rzeźby znajdują się w pięknej skalnej dolinie w otoczeniu niesamowitej przyrody. Wstęp jest darmowy, a skalne reliefy można podziwiać o każdej porze dnia. Aż trudno uwierzyć, iż tak piękne miejsce jest tak mało popularne. Dociera tu mało turystów, więc panuje kameralna atmosfera.
Zamek Valečov w Czeskim Raju – zwiedzanie, historia i legendy – Zamek Valečov położony jest w pobliżu miejscowości Boseň w regionie Mladá Boleslav w Czechach, na terenie malowniczego Czeskiego Raju. Zbudowano go na początku XV wieku z piaskowcowych bloków skalnych. Wiele pomieszczeń, zwłaszcza w podziemiach wykutych jest w skale. Pierwotnymi właścicielami byli panowie z Valečova, ród rycerski, od którego zamek wziął swoją nazwę. Dzisiaj zamek znajduje się w formie trwałej ruiny, ale udostępniony jest do zwiedzania. Zwiedzanie Zamku Valečov to świetna przygoda, spotkanie z historią i wspaniałe widoki na okolicę z wieży zamkowej.
Příhrazské Skály – mniej znane skalne miasto w Czeskim Raju – Příhrazské Skály to malowniczy zespół form skalnych znajdujący się we wschodnich Czechach, w regionie Czeskiego Raju. Położony jest w okolicy dwóch miejscowości: Mnichovo Hradiště i wsi Příhrazy, której zawdzięcza swoją nazwę. Skalne miasto Příhrazské Skály objęte jest ochroną przyrody jako rezerwat przyrody. Dla turystów przygotowano kilka szlaków, które prowadzą przez najważniejsze atrakcje regionu. To właśnie tu zobaczycie najwęższe i najciemniejsze w całym Czeskim Raju przejście między skałami zwane Studený průchod (Zimne przejście).
Bozkovskie jaskinie dolomitowe – podziemne cuda w Czeskim Raju – Bozkovskie jaskinie dolomitowe to wyjątkowe miejsce na mapie Czech. Są to jedyne dostępne dla turystów jaskinie w północnych Czechach. Ich atrakcyjność wynika z występowania pięknych form naciekowych, podziemnych jezior i niezwykłych struktur kwarcowych. Podziemna trasa jest dobrze przygotowana, zabezpieczona i oświetlona. To prawdziwa perła Czeskiego Raju, w którym natura odsłania przed nami swoje najpiękniejsze sekrety.
Klokočské skály – skalne miasto i Zamek Rotštejn – Klokočské skály to malowniczy rezerwat przyrody położony w północnych Czechach, w regionie Libereckim, w pobliżu miasteczka Turnov. Obszar ten stanowi część słynnego Czeskiego Raju, pierwszego parku krajobrazowego w Czechach. Rezerwat obejmuje imponujący kompleks piaskowcowych form skalnych, które tworzą labirynty, wieże, szczeliny i skalne ściany o wysokości dochodzącej do kilkudziesięciu metrów. To kolejne fascynujące skalne miasto, które oferuje kilka świetnych szlaków pieszych. Na terenie skalnego miasta Klokočské skály znajdują się ruiny zamku Rotštejn, wzniesionego w XIII wieku. Część murów obronnych oraz pomieszczeń została wydrążona w naturalnych piaskowcowych skałach.
Zamek Vranov – najdłuższy i najbardziej romantyczny skalny zamek w Czechach – Zamek Vranov położony jest nad doliną rzeki Izery na skalnej grani. Zamek i znajdujący się obok Pantheon, to miejsce, gdzie spotykają się średniowieczna historia, romantyczna fantazja i magiczny krajobraz Czeskiego Raju. Zwiedzanie Zamku Vranov połączone jest z wędrówką po skalnych ścieżkach i punktach widokowych. W końcu ta twierdza okrzyknięta została najdłuższym skalnym zamkiem. I jest to prawda. Budowla rozciąga się na wąskiej skalnej półce o długości ponad 400 metrów. Z jednej strony mamy przepaść, z drugiej pionową ścianę.
Zamek Zvířetice – zwiedzanie, historia i legendy – Zamek Zvířetice w północnych Czechach zaprasza do odkrywania swoich tajemnic! Ruiny położone nad malowniczą rzeką Jizerą kryją w sobie nie tylko historię średniowiecznych twierdz i renesansowych rezydencji, ale też legendy o hrabinach, duchach i ukrytych skarbach. Spacer po murach, piwnicach i podzamczu to podróż pełna emocji, pięknych widoków i fotograficznych okazji. Do tego wstęp na teren ruin jest darmowy i możliwy o każdej porze dnia i nocy.