29 marca 2025 roku dojdzie do częściowego zaćmienia Słońca, które będzie widoczne w całym kraju. Całe zjawisko rozpocznie się np. na Śląsku o godzinie 11:45. Faza maksymalna nastąpi o 12:25, zaś Księżyc przestanie przysłaniać słońce o godzinie 13:00. Fazy zaćmienia słońca w Polsce mogą się od siebie różnić. Czym bardziej na północny zachód tym zaćmienie będzie dłuższe i głębsze. W zależności od tego gdzie się znajdziemy, różnic się będą dokładne momenty początku i końca oraz fazy maksymalnej zjawiska.
Zaćmienie słońca w Polsce jest wynikiem wyjątkowego układu ciał niebieskich. Średnica Słońca jest 400 razy większa od średnicy Księżyca, co interesujące słońce od ziemi znajduje się też 400 razy dalej niż księżyc. Te proporcje tłumacza dlaczego, gdy patrzymy w niebo Słońce i Księżyc wydają się podobnej wielkości. To z kolei powoduje, iż gdy pojawia się ten wyjątkowy moment, Księżyc potrafi całkowicie przysłonić słońce.
Księżyc oddala się od Ziemi
Choć zaćmienie to jest zjawiskiem cyklicznym, warto pamiętać, iż Księżyc powoli oddala się od Ziemi w tempie około 3,8 cm rocznie. Jest to wynik oddziaływania między Ziemią a Księżycem. Z biegiem czasu, Księżyc stanie się na tyle mały, iż nie będzie w stanie całkowicie zasłonić Słońca. Wtedy mieszkańcy naszej planety nie będą już mogli podziwiać całkowitych zaćmień naszej Gwiazdy Dziennej.
Jak Bezpiecznie Obserwować Zaćmienie?
Obserwacja zaćmienia Słońca wymaga szczególnej ostrożności. Nigdy nie wolno patrzeć na Słońce gołym okiem. „Patrzenie na Słońce bez odpowiednich filtrów to poważne zagrożenie dla zdrowia, a choćby dla życia – mogą wystąpić trwałe uszkodzenia wzroku.” – przestrzega Damian Jabłeka, autor programu Dotknij Nieba w Telewizji TVS i ekspert Planetarium Śląskiego. Aby bezpiecznie podziwiać to niezwykłe zjawisko, należy zaopatrzyć się w specjalne okulary z filtrem, które przepuszczają tylko bezpieczną część światła słonecznego.
„Pamiętajmy, iż choćby podczas częściowego zaćmienia Słońce będzie świeciło bardzo jasnym blaskiem, co może być niebezpieczne. Dobrze jest zaopatrzyć się w specjalne filtry, które zapewnią odpowiednią ochronę, niezależnie od tego, czy będziemy korzystać z gołych oczu, lornetek czy teleskopów,” dodaje Damian Jabłeka.
Różnice w Widoczności Zjawiska w Polsce
Częściowe zaćmienie będzie widoczne w całej Polsce, ale jego głębokość i czas trwania będą różnić się w zależności od regionu. Na południu kraju Księżyc zasłoni zaledwie 6% powierzchni Słońca, w fazie maksymalnej przykrywając jedną siódmą jego średnicy. Im bardziej na północny zachód Polski, tym zaćmienie będzie dłuższe i głębsze. W Świnoujściu, na przykład, Księżyc zakryje już ponad 16% tarczy Słońca.
„To wspaniałe, iż całe zjawisko będzie widoczne w Polsce, chociaż w różnych regionach będzie miało różną intensywność. Warto się odpowiednio przygotować i wybrać odpowiednią lokalizację do obserwacji. Pamiętajmy jednak, by zachować ostrożność podczas patrzenia na Słońce,” mówi Damian Jabłeka.
Do 29 marca pozostało już tylko 11 dni, a to doskonała okazja, by przygotować się do bezpiecznej obserwacji. Warto zaopatrzyć się w okulary z filtrem mylarowym lub specjalne filtry, które można zamontować na teleskopach, lornetkach czy lunetach. Dzięki nim będzie można bezpiecznie podziwiać Księżyc, który powoli przesuwa się przed tarczą Słońca.
Zaćmienie Słońca to zjawisko, które zdarza się rzadko i warto wykorzystać tę okazję, by zobaczyć je na własne oczy. A więcej o astronomii, zwłaszcza o tym co w danym momencie warto obserwować na nocnym niebie, dowiecie się z naszego programu „Dotknij Nieba”. Premierowe odcinki w każdy piątek o godzinie 18:55.
Astronomiczna wiosna 2025 – kiedy się zaczyna i co oznacza?
