W ostatnich latach obserwujemy wzrost napięć geopolitycznych, które mogą doprowadzić do powrotu wyścigu zbrojeń. Ten trend jest szczególnie widoczny w broni jądrowej, gdzie państwa takie jak Rosja, Chiny i USA zwiększają swoje arsenały. W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu zjawisku i jego konsekwencjom.
Rosja i Chiny: Czy są sojusznikiem?
W ostatnich latach Rosja i Chiny zacieśniają swoje relacje, szczególnie w zakresie współpracy militarnej. Jednak, jak twierdzi Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI), nie ma dowodów na to, iż te państwa tworzą skoordynowaną koalicję militarną. Pomimo nasilonej współpracy w zakresie dostaw broni i technologii wojskowych, relacje między Rosją i Chinami opierają się bardziej na doraźnych interesach niż na długofalowej strategii.
Korea Północna i Iran także współpracują z Rosją w zakresie dostaw broni, ale ich relacje są również oparte na doraźnych interesach. SIPRI zauważa, iż obecne napięcia geopolityczne zwiększają ryzyko regionalnych eskalacji, ale nie tworzą zwartej osi militarnej.
Wyścig zbrojeń jądrowych
W ostatnich latach obserwujemy wzrost arsenałów broni jądrowej. USA i Rosja posiadają łącznie około 90% światowych zasobów broni jądrowej, ale Chiny gwałtownie doganiają te państwa. Pekin dysponuje już 600 głowicami, a jego arsenał powiększa się rocznie o około 100 nowych. Do 2035 roku Chiny mogą osiągnąć poziom 1 500 głowic, co może zachwiać dotychczasowym układem sił.
NATO i USA posiadają łącznie 5 933 głowice jądrowe, podczas gdy Rosja, Chiny i Korea Północna mają ich razem 6 230. Ten rozkład sił może wpłynąć na równowagę nuklearną między Zachodem a blokiem państw wspierających Rosję.
Modernizacja arsenałów
Wszystkie dziewięć państw nuklearnych, w tym USA, Rosja, Chiny, Francja, Wielka Brytania, Indie, Pakistan, Korea Północna i Izrael, przyspieszają modernizację swoich arsenałów. Na początku 2025 roku na świecie było 12 241 głowic, z czego 9 614 przechowywanych było w magazynach wojskowych.
Konsekwencje
Wzrost wyścigu zbrojeń i broni jądrowej może mieć poważne konsekwencje dla globalnej stabilności. Jak twierdzi Hans M. Kristensen, ekspert SIPRI ds. broni masowego rażenia, „era rozbrojenia, trwająca od zakończenia zimnej wojny, dobiega końca”. Obserwujemy trend odwrotny: wzrost arsenałów, ostrzejszą retorykę i stopniowe zrywanie układów kontrolujących zbrojenia.
Jeśli po wygaśnięciu traktatu New START w 2026 roku nie zostanie podpisane nowe porozumienie, liczba głowic na gotowych do użycia rakietach najpewniej jeszcze wzrośnie. To może doprowadzić do powrotu wyścigu zbrojeń i zwiększenia ryzyka regionalnych eskalacji.
