Jest najwyższym szczytem w całości leżącym na terytorium Polski, drugim pod względem wysokości w najbliższym otoczeniu Zakopanego. Kozi Wierch leży w bocznym grzbiecie, odbiegającym od Świnicy ku wschodowi i jest najwyższą kulminacją w całej grani Orlej Perci.
Informacje o Kozim Wierchu
Południowe zbocza Koziego Wierchu opadają dość łagodnie, trawiastymi zboczami natomiast ku północy obrywa się pionowymi ścianami 200 m wysokości. Ten granitowy kolos wznosi się nad Kozią Dolinką (część Doliny Gąsienicowej) i Doliną Pięciu Stawów Polskich. Od Kozich Czub oddziela go ostro wcięta Kozia Przełęcz Wyżnia, od Czarnych Ścian Przełączką nad Buczynową Dolinką.
Przez Kozi Wierch biegnie Orla Perć, poprowadzona tu w roku 1904 a wykończona 1905 r. Pierwszymi zdobywcami byli Eugeniusz Janota i znany przewodnik zakopiański Maciej Sieczka, którzy wspięli się na szczyt 17 sierpnia 1867 roku. Pierwsze zimowe wejście w roku 1907 należy do Józefa Borkowskiego i Mariusza Zaruskiego, którzy przebyli prawie całą drogę na nartach. Było to wtenczas jedno z najważniejszych osiągnięć narciarskich w Tatrach.
Nazwa szczytu prawdopodobnie została nadana przez pasterzy z Doliny Pięciu Stawów Polskich, ze względu na licznie niegdyś pasące się tu kozice. Przez pasterzy z Gąsienicowej północne urwiska nazywane były Czarnymi Ścianami.
Z wierzchołka Koziego Wierchu rozpościerają się malownicze widoki. Na stronę południową z góry podziwiać można Dolinę Pięciu Stawów Polskich i jej otoczenie oraz widoczne na dalszym planie szczyty należące do Tatr Wysokich. interesujący jest także widok na północną stronę Doliny Gąsienicowej oraz szczyty i przełęcze należące do Orlej Perci.
Kozi Wierch należy do łatwiej dostępnych wyższych szczytów widokowych w Tatrach, można na niego wejść od strony Doliny Pięciu Stawów Polskich lub z okolic Doliny Gąsienicowej. Wycieczka od strony Doliny 5 Stawów nie stanowi większych trudności, natomiast od strony Gąsienicowej Doliny wymaga doświadczenia turystycznego oraz umiejętności wspinania się w eksponowanym terenie.
Z Koziej Dolinki Żlebem Kulczyńskiego
Żleb Kulczyńskiego to duży żleb, opadający z Przełączki nad Buczynową Dolinką na północny — zachód w stronę Koziej Dolinki. Jego nazwa wywodzi się od nazwiska profesora Władysława Kulczyńskiego, który pierwszy wszedł tym żlebem w 1893 roku w towarzystwie przewodnika tatrzańskiego Szymona Tatara młodszego. Trasa poprowadzona Żlebem Kulczyńskiego jest przepaścista i wymagająca wspinaczki na dość znacznej części szlaku.
Wędrówkę można rozpocząć od schroniska Murowaniec, idąc szlakiem niebieskim na Zawrat. Poniżej Zmarzłego Stawu należy skręcić w lewo kawałek żółtym i następnie zielonym szlakiem docieramy do Koziej Dolinki. Jest ona zawieszona pośród Kozich Wierchów, Czarnych Ścian i Granatów, jej dno wypełnione jest piargami i wielkimi głazami. Z Koziej Dolinki rozpoczyna się szlak czarny, prowadzący dnem dolinki po złomach, piarżyska a często i zalegających płatach śniegu.
Po białych piarżyskach do wylotu dolnych partii Rysy Zaruskiego, nim ok. 50 m lekko w prawo na skalną grzędę. Następnie kominkiem wspinamy się, w czym pomagają łańcuchy i klamry. W lewo do skalnej rynny ubezpieczonej łańcuchami, która wyprowadza wyżej do Żlebu Kulczyńskiego, już powyżej jego dolnego urwiska.
Żlebem dalej w górę po rumowiskach do czerwono znakowanego szlaku, pod Przełączkę nad Buczynową Dolinką. W dalszej części szlak przewija się na południową stronę, bez trudności częściowo obniża się, by później w górę wyprowadzić na Kozi Wierch.
Przez Kozią Przełęcz
Ostro wcięta przełęcz, oddzielająca Zamarłą Turnię od Kozich Czub. Jest to jedno z ważniejszych miejsc, jakimi można dojść lub zejść z Orlej Perci. Należy do jednego ze szlaków, jakimi można przejść z Doliny Gąsienicowej do Doliny Pięciu Stawów Polskich.
Pierwsze wejście na Kozią Przełęcz i jej przejście należy do znakomitego przewodnika z Zakopanego — Szymona Tatara starszego. Dokonał go ok. 1860 r. w trakcie wyprawy myśliwskiej. Pierwsze przejście turystyczne ok. 1875 roku odbył Tytus Chałubiński wraz z przewodnikami zakopiańskimi.
Szlak jest jednym z najtrudniejszych i najbardziej efektownych tras wyprowadzających od północy na Kozi Wierch. Nadaje się dla doświadczonych turystów, niewrażliwych na występujące po drodze przepaście. Cześć miejsc w górnych partiach jest eksponowana, trudna do przejścia w deszczu i niebezpieczna przy oblodzeniu.
Wycieczkę można rozpocząć obok Murowańca, dużego schroniska na Hali Gąsienicowej. Stąd szlakiem niebieskim prowadzącym na Zawrat do miejsca, gdzie poniżej Zmarzłego Stawu odchodzi w lewo żółty szlak na Kozią Przełęcz, nim do wylotu Koziej Dolinki. Od tego miejsca północnymi zboczami Zamarłej Turni do żlebu, często jeszcze w lecie wypełnionego pozostałościami śniegu. Żlebem wychodzimy na Kozią Przełęcz, w czym pomagają sztucznie ułatwienia w postaci łańcuchów.
Z przełęczy można zejść do Pustej Dolinki będącej boczną odnogą Doliny Pięciu Stawów lub kontynuować wspinaczkę na Kozi Wierch. Przez przełęcz prowadzi jednokierunkowy szlak Orlą Percią, gdzie przejść musimy jeszcze trzywierzchołkowe Kozie Czuby, Wyżnią Kozią Przełęcz i dopiero z niej wspinając się, osiągamy wierzchołek Koziego Wierchu.
Z Doliny 5 Stawów Polskich
Na Kozi Wierch od Doliny Pięciu Stawów Polskich poprowadzony jest łatwy szlak, wyznaczony przez Towarzystwo Tatrzańskie w roku 1905.
Wycieczkę można rozpocząć od pięknie położonego schroniska nad Przednim Stawem. Tutaj szlakiem koloru niebieskiego obok Przedniego Stawu, Małego i Wielkiego. Ponad północnym brzegiem Wielkiego Stawu rozpoczyna się czarno znakowana ścieżka, która wyprowadza na szczyt Koziego Wierchu.
Z początku łagodnie, następnie stromo pośród coraz rzadszych i drobniejszych kęp kosówki. Od ok. 1800 m wznosimy się krótkimi zakosami po lej stronie Szerokiego Żlebu, pośród piargów, trawek i skał. Droga dosyć monotonna, po pewnym czasie skalnym trawersem doprowadza do czerwono znakowanego szlaku Orlej Perci. Od tego momentu w lewo częściowo po skałach idziemy aż do osiągnięcia wierzchołka Koziego Wierchu.
W zimie wycieczka z Doliny Pięciu Stawów Polskich na Kozi Wierch stanowi częsty cel narciarzy skiturowych.
