Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego w Kościele katolickim

Dziś Wielki Czwartek, szczególny dzień w kalendarzu liturgicznym Kościoła katolickiego, rozpoczynający Triduum Paschalne – trzy dni, które prowadzą wiernych przez mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.

To dzień głęboko symboliczny, upamiętniający Ostatnią Wieczerzę, podczas której Chrystus ustanowił dwa sakramenty: Eucharystii i kapłaństwa.

Msza Wieczerzy Pańskiej – serce liturgii Wielkiego Czwartku

Najważniejszym wydarzeniem dnia jest wieczorna Msza Wieczerzy Pańskiej, w której wspominana jest ostatnia wspólna wieczerza Jezusa z uczniami.

Podczas liturgii, w momencie śpiewu „Chwała na wysokości Bogu”, rozbrzmiewają wszystkie dzwony w świątyni – ostatni raz aż do Wigilii Paschalnej. Po tym momencie dzwony i organy milkną, ustępując miejsca kołatkom, które będą używane do oznaczania momentów liturgicznych aż do Wigilii Paschalnej.

W wielu kościołach praktykowany jest obrzęd obmycia nóg dwunastu osobom, znany jako „Mandatum”, który symbolizuje gest pokory i służby, jaki Jezus wykonał wobec swoich uczniów.

W czasie tej Mszy konsekruje się odpowiednią ilość komunikantów, aby wystarczyły również na Wielki Piątek, gdy nie sprawuje się Eucharystii.

Dzień modlitwy za kapłanów

Wielki Czwartek to również dzień modlitwy za kapłanów. W wielu parafiach po zakończeniu Komunii wierni wręczają księżom kwiaty lub drobne upominki, wyrażając wdzięczność za ich posługę.

W godzinach porannych, w katedrach diecezjalnych, odprawiana jest Msza Krzyżma, podczas której biskup konsekruje oleje używane później do sakramentów: chrztu, bierzmowania, kapłaństwa i namaszczenia chorych.

Przeniesienie Najświętszego Sakramentu i adoracja

Po modlitwie końcowej Najświętszy Sakrament przenoszony jest uroczyście do tzw. „ciemnicy”, czyli kaplicy adoracji, symbolizującej uwięzienie Jezusa po pojmaniu w Ogrodzie Oliwnym.

Adoracja trwa do późnych godzin nocnych i przez cały Wielki Piątek.

Po zakończeniu liturgii dokonuje się obnażenia ołtarza – usuwa się z niego krzyż, świece, mszał oraz obrus. To gest głęboko symboliczny: koniec wieczerzy, odarcie Jezusa z szat, Jego samotność i opuszczenie. Ołtarz – symbol samego Chrystusa – pozostaje nagi.

Dawniej w niektórych kościołach zmywano mensę ołtarzową winem i wodą, nawiązując do tego, iż z boku ukrzyżowanego Jezusa wypłynęły krew i woda.

Tabernakulum pozostaje otwarte i puste, a wieczna lampka zostaje zgaszona, co podkreśla dramatyzm chwili i oczekiwanie na Zmartwychwstanie.

Duchowa głębia Wielkiego Czwartku

Wielki Czwartek 2025 to zaproszenie do refleksji nad tajemnicą służby, miłości i ofiary. To dzień, w którym liturgia głęboko angażuje zmysły i emocje – dźwięki, światło, gesty – wszystko służy głębszemu przeżyciu wiary.

Rozpoczyna się najświętszy czas dla chrześcijan, który warto przeżyć świadomie: uczestnicząc w liturgii, modląc się, adorując, ale też pamiętając o wdzięczności wobec tych, którzy każdego dnia sprawują sakramenty – naszych duszpasterzy.