Kojarzymy ją przede wszystkim jako bazę delikatnej, lekkostrawnej polewki podawanej małym dzieciom oraz osobom borykającym się z dolegliwościami układu pokarmowego. Jednak kasza manna jest produktem znacznie bardziej uniwersalnym i możemy wykorzystać ją w kuchni na wiele smakowitych sposobów.
O mannie często wspomina Pismo Święte. Miała być m.in. pokarmem, który uratował od głodu Izraelitów podczas ich wędrówki przez pustynię do Ziemi Obiecanej. Jednak nie ma ona nic wspólnego z kaszą powszechnie dostępną w naszych sklepach. Biblijna manna to – zdaniem badaczy – prawdopodobnie przypominająca miód wydzielina krzewu z gatunku Tamarix mannifera albo owoce ochradenusa jagodowego.
Manną nazywano też trawiastą bylinę z rodziny wiechlinowatych, która w średniowieczu była cenionym zbożem. Jednak z powodu wysokiej ceny, na ten rarytas mogli sobie pozwolić tylko nieliczni. Smakołykami sporządzonymi na bazie manny zajadano się m.in. na dworze Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi. Zboże uprawiano do końca XIX wieku. w tej chwili manna jadalna rośnie dziko, na wilgotnych łąkach i brzegach rzek.
Współczesna manna, zwana także w niektórych regionach Polski kaszą prosianą, grysikiem, pszennymi krupkami lub gryzką, jest otrzymywana z przemiału oczyszczonego ziarna pszenicy. Już w XIX wieku była podawana powszechnie, ze względu na lekkostrawny charakter, dzieciom i osobom starszym, w postaci gęstej zupy lub deseru z sokiem malinowym czy owocami.
Jednak nasi przodkowie chętnie wykorzystywali mannę także w bardziej kreatywny sposób. Na Mazowszu dodawano ją do legumin i budyniów, na Kresach Wschodnich zapiekano z serem i owocami, w Łodzi stanowiła bazę zupy tkaczy, czyli fifki, zaś na Pomorzu przyrządzano kociewski gryz – deser przypominający włoską panna cottę z dodatkiem sosu z owoców borówki czernicy lub dzikiego bzu.
Kasza manna – wartości odżywcze
Dobrej jakości kasz manna ma biały kolor z żółtawym odcieniem, nie powinna zawierać otrębów czy mąki. To produkt o dość dużych wartościach odżywczych, bogaty m.in. w witaminy z grupy B, zwłaszcza tiaminę odpowiadającą za adekwatną pracę mięśni i systemu nerwowego oraz niacynę wspierającą adekwatną pracę mózgu i obwodowego układu nerwowego, a także syntetyzowanie hormonów płciowych.
W mannie znajdziemy też sporo fosforu (odpowiada za zdrowe i mocne kości oraz zęby, a także dba o poprawne działanie układu nerwowego), żelaza – (niezastąpiony uczestnik procesu produkcji hemoglobiny, umożliwiającej transport tlenu do komórek) oraz miedzi (wraz z żelazem umożliwia organizmowi tworzenie czerwonych krwinek, pomaga utrzymać zdrowe kości, naczynia krwionośne i nerwy, wzmacnia też odporność). Wśród innych kasz wyróżnia ją wysoka zawartość jodu, niezbędnego składnika hormonów tarczycy: tyroksyny i trójjodotyroniny.
Manna jest lekkostrawna, doskonała dla małych dzieci i osób borykających się z problemami ze strony układu pokarmowego: chorobami wątroby, wrzodami, stanami zapalnymi żołądka i jelit czy problemami trawiennymi.
Brazilian traditional dessert: sweet couscous (tapioca) pudding (cuscuz doce) with coconut on wooden board. Selective focus
Pomysły na mannę
Znany od pokoleń kleik z manny, zalecany przy dolegliwościach żołądkowych, to tylko jedna z form wykorzystania tego produktu. Drobna kaszka może być też bazą pysznej potrawy śniadaniowej. Jej przygotowanie jest banalnie proste: mleko (2 szklanki) zagotowujemy z cukrem trzcinowym (2-3 łyżeczki), po czym powoli dosypujemy kaszę manną (4 łyżki), cały czas mieszając, by nie powstały grudki, gotujemy jeszcze 1-2 minuty i podajemy, z sokiem owocowym lub konfiturą.
Kasza manna, ze względu na neutralny smak, to także świetny zagęszczacz do zup, sosów, gulaszów czy pasztetów, także wegetariańskich. Możemy z niej przygotować kluski czy knedle z owocami. Sprawdzi się jako składnik rozmaitych pulpecików, choćby rybnych, np. z pstrąga. Filety (500 g) drobno siekamy, podobnie jak pęczek koperku i kapary (2-3 łyżki). Wszystko mieszamy, razem z pokrojoną w kostkę kajzerką (1-2). Dodajemy kaszę manną (2 łyżki) i surowe jajko, znów mieszamy i odstawiamy na kwadrans. Po tym czasie z masy formujemy pulpeciki, które obtaczamy w bułce tartej lub otrębach i smażymy na złoty kolor.
W Grecji kaszę mannę wykorzystuje się podczas przyrządzania… chałwy. Jak to zrobić? W sporym naczyniu rozgrzewamy olej (szklankę) z masłem (3 łyżki), a następnie wsypujemy kaszę manną (szklanka), po czym smażymy, aż do zbrązowienia. Dolewamy po szklance wody i mleka oraz dosypujemy cukier (szklanka). Mieszamy i doprowadzamy do zagotowania. Następnie dodajemy ulubione dodatki, np. posiekane orzechy (włoskie, laskowe, pistacjowe, migdały), rodzynki, kandyzowaną skórkę pomarańczową, cynamon. Gotujemy dalej, często mieszając, aż masa zgęstnieje i zacznie odchodzić od brzegów naczynia. Przekładamy do foremek lub jednej dużej formy. Pozostawiamy do schłodzenia.
Kasza manna może być też bazą rozmaitych ciast, w Łodzi od pokoleń jada się grysikowca, który przypomina w smaku ptasie mleczko i jest pokryty galaretką z owocami.
Autor: Rafał Natorski
<strong>Zobacz na naszym kanale YouTube, co powstanie, jeżeli połączysz coca-colę i drożdże:</strong>
