Wesoły Cmentarz w Rumunii – kolorowe spotkanie śmierci z humorem

grafywpodrozy.pl 1 dzień temu

Zdjęcie: Wesoły Cmentarz w Rumunii

Wesoły Cmentarz (rum. Cimitirul Vesel) w Rumunii potrafi wywrócić nasze myślenie o śmierci do góry nogami i wcale nie chodzi o kolorowe rysunki i dominujący błękit na krzyżach. Większy problem możemy mieć z epitafiami. Przytoczymy dwa – „Pod tym ciężkim krzyżem leży moja biedna teściowa. Gdyby żyła trzy dni dłużej, ja bym był pochowany, a ona by to czytała” i drugi – „Żyłem 20 lat — za gwałtownie jeździłem i drzewo mnie zatrzymało”. Taki jest ten cmentarz — wesoły i to nie tylko z nazwy. Tu nie ma miejsca na smutek, a osoby zmarłe wspominane są w żartobliwy sposób. Z napisów na grobach dowiadujemy się dużo o życiu zmarłych. Bardzo często to oni nas pocieszają i namawiają, żebyśmy nie powielali ich błędów. To swoisty dialog śmierci z życiem, a śmiech jest receptą na wszystko. Przekonuje was taki cmentarz? Jedno jest pewne — warto go zobaczyć!

Spis treści

Gdzie znajduje się Wesoły Cmentarz
Historia powstania
Stan Ioan Pătraș – autor i twórca szalonego stylu
Opis ciekawszych nagrobków (z tłumaczeniem fragmentów)
Kaplica na Wesołym Cmentarzu
Parking w okolicy cmentarza
Godziny otwarcia i ceny biletów
Inne interesujące miejsca w Rumuni opisane przez nas

Gdzie znajduje się Wesoły Cmentarz

Wesoły Cmentarz znajduje się we wsi Săpânţa, w okręgu Marmarosz, niedaleko granicy z Ukrainą. Najbliższym większym miastem jest Sighetu Marmației (ok. 18 km) — z Sighetu kursują lokalne autobusy i marszrutki (minibusy) do Săpânța, a sam dojazd samochodem zajmuje kilkanaście — kilkadziesiąt minut w zależności od warunków. Miejsce jest łatwo osiągalne podczas objazdów po Maramureș i często łączone w jednodniowe trasy z innymi atrakcjami regionu. jeżeli planujesz podróż publicznym transportem, sprawdź rozkłady lokalnych połączeń z Sighetu i pobliskich miasteczek. Kursy bywają rzadkie — zwłaszcza poza sezonem turystycznym.

Historia powstania – Wesoły Cmentarz w Rumunii

Początki Wesołego Cmentarza sięgają lat 30. XX wieku. Tradycja kolorowych, rzeźbionych krzyży i pisanych w pierwszej osobie epitafiów rozwijała się stopniowo wokół pracy jednego miejscowego rzemieślnika. Z czasem zwyczaj przybrał formę spójnej estetyki i charakterystycznego „săpânțańskiego błękitu” oraz motywów malowanych na krzyżach. Dziś na cmentarzu można naliczyć kilka setek takich znaków pamięci; zbiór epitafiów stał się przedmiotem badań, zbiorów fotograficznych i publikacji. Miejsce zyskało rozgłos międzynarodowy i stało się ważnym punktem kulturowym Maramureșu. To miejsce funkcjonuje jednocześnie jako nekropolia i plenerowe muzeum sztuki ludowej.

Stan Ioan Pătraș – autor i twórca szalonego stylu

Za wynalezienie charakterystycznego stylu odpowiada Stan Ioan Pătraș (1908–1977), miejscowy cieśla i rzeźbiarz. To on w połowie lat 30. zaczął wyrabiać ozdobne krzyże z osikowego drewna, malować na nich scenki z życia zmarłych i dopisywać krótkie, często szczere bądź żartobliwe epitafia w pierwszej osobie. Wybór osikowego drewna nie jest przypadkowy i od razu powiemy, iż nie ma nic wspólnego z legendami o wampirach.

Po prostu to drewno jest lekkie, bardzo plastyczne i doskonale wchłania naturalne farby stosowane przez Stana Ioana Pătrașa, który opracował też paletę symbolicznych kolorów (szczególnie rozpoznawalny „błękit Săpânța”) i specyficzną, manierę malarską. W tej działce blisko mu do artystów sztuki naiwnej. Po jego śmierci tradycję kontynuowali lokalni rzemieślnicy, a jego dom stał się muzeum poświęconym twórczości mistrza, którego styl przetrwał dzięki jego uczniom.

Opis ciekawszych nagrobków (z tłumaczeniem fragmentów)

Poniżej kilka typów nagrobków i przykłady krótkich fragmentów epitafiów, które często przyciągają uwagę odwiedzających. Podajemy tłumaczenia, starając się zachować sens i przekazać zawartą ironię, ale do wiemy, iż nie są profesjonalne tłumaczenia:

„Tu leżę. Nazywam się [imię]. Żyłem uczciwie, pracowałem ciężko i kochałem rodzinę.” – to chyba najczęściej stosowany schemat w wielu epitafiach.
„Kochałem samochód za bardzo i on zabił mnie.”
„Karmiłam ośmioro dzieci, uczyłam ich, jak być dobrym.”
„Żyłem 20 lat – za gwałtownie jeździłem i drzewo mnie zatrzymało.”
„Nazywają mnie Mihaju, syna lui Mihai. Gnałem za gwałtownie — wpadłem na drzewo i umarłem. Rodzice, nie płaczcie – przyznałem się do błędu.”
„Pod tym ciężkim krzyżem leży moja biedna teściowa. Gdyby żyła trzy dni dłużej, ja bym był pochowany, a ona by to czytała.”
„Przez całe życie piłem… gdy porzuciła mnie żona, piłem z przyjaciółmi – teraz jestem tu. jeżeli mnie odwiedzisz – zostaw butelkę wina.”
„Na drodze życia pędziłem zbyt szybko. Szybciej, niż powinienem… I oto tu skończyła się moja jazda. Niech każdy, kto przejdzie obok, jedzie ostrożniej niż ja.”

Kaplica na Wesołym Cmentarzu

Przy Wesołym Cmentarzu w Săpânța znajduje się kościół, będący integralną częścią tej nietypowej nekropolii. To właśnie przy tej świątyni zlokalizowano kolorowe mogiły z drewnianymi krzyżami. Świątynia pełni zatem dwie funkcje: z jednej strony — religijną, jako miejsce modlitwy i pochówków, z drugiej — symboliczną, oferując duchowy kontekst tradycji cmentarza, która łączy w sobie wierzenia, ludową estetykę i śmierć — traktowaną tu z dystansem i humorem.

Kościół to budowla od dawna związana z miejscową społecznością. Według źródeł obecna świątynia pochodzi z końca XIX wieku, ale trudno jednoznacznie odszukać dokładną datę powstania. Najczęściej pojawia się rok 1886. Kiedyś kościół miał raczej skromną fasadę, w naturalnych odcieniach. Jednak z czasem, by lepiej harmonizować z kolorystyką i duchem cmentarza, przeszedł renowację. Można powiedzieć, iż sukces turystyczny cmentarza spowodował zmiany w wystroju i wyglądzie kaplicy. Mamy zatem kolory, mozaiki i mnóstwo zdobień.

Nie da się zrozumieć fenomenu Wesołego Cmentarza bez uwzględnienia obecności tego kościoła. To on nadaje przestrzeni wymiar sakralny, co w połączeniu z kolorowymi krzyżami tworzy unikalną atmosferę: pamięć o zmarłych łączy się tu z celebracją ich życia, a folklor z wiarą.

Parking w okolicy cmentarza

Zdecydowanie po Rumunii najlepiej poruszać się własnym samochodem. Drogi wbrew wielu dziwnym opiniom są całkiem niezłe i kierowcy też prezentują raczej nasz styl jazdy. Za to z parkingami na ogół panuje wolna amerykanka. Tak jest w okolicy Wesołego Cmentarza. Nie ma tu żadnego dużego parkingu i kierowcy parkują na drogach dojazdowych. w okresie robi się niezły bałagan.

Godziny otwarcia i ceny biletów

Cmentarz otwarty jest w godzinach 08.00-20.00. Wejście jest biletowane. Bilet normalny kosztuje 10 lei, natomiast ulgowy 5 lei (7-14 lat). Niestety nie można płacić kartą, więc potrzebna będzie gotówka. Można płacić w lokalnej walucie, ale też w euro.

Inne interesujące miejsca w Rumuni opisane przez nas

Salina Turda – kopalnia soli w Rumunii, która zachwyci każdego turystę – to niezwykła kopalnia soli w miejscowości Turda w Rumunii. Zupełnie inna niż wszystkie zwiedzane przez nas kopalnie udostępnione dla turystów. Tutaj mamy festiwal światł i koloru i wielki plac zabaw pod ziemią. W Kopalni Salina Turda głęboko pod ziemią przejedziecie się na diabelskim młynie, zagracie w tenisa stołowego, golfa i popływacie łodzią po podziemnym jeziorze.
Zamek w Hunedoarze to najpiękniejsza gotycka twierdza w Rumunii – Zamek w Hunedoarze zdecydowanie wskazujemy jako najpiękniejszą gotycką twierdzę w Rumunii, ale pójdziemy o krok dalej – zabytek ten spokojnie można umieścić w czołówce najbardziej bajkowych zamków w Europie. W naszym przewodniku wskazujemy najdogodniejszy parking. Podajemy ceny biletów i godziny i zasady zwiedzania. Oczywiście będzie też trochę historii.