Strategia rozwoju transportu w Warszawie do 2050 r. zakłada budowę trzech kolejnych linii metra (i dalszą rozbudowę dwóch istniejących), a dostęp do podziemnej kolejki ma posiadać 17 z 18 dzielnic. W efekcie połowa mieszkańców stolicy ma docierać do metra piechotą w ciągu maksymalnie 15 min. jeżeli zamierzenia dojdą do skutku, długość metra w Warszawie wyniesie 113 km.
Transportowy masterplan dla Warszawy
Obecnie w Warszawie kończy się rozbudowa II linii metra. Powstają trzy ostatnie stacje na bemowskim odcinku: Lazurowa, Chrzanów i Karolin. Budowana jest również stacja techniczno-postojowa Karolin. To ostatni etap prac na linii M2, która wydłuży się o kolejne 4 km tuneli, tym samym metro w stolicy osiągnie 46 km.
Zgodnie z masterplanem, w przyszłości II linia metra zostanie rozbudowana o relację Ursus Niedźwiadek–Marymont. W planie jest także rozbudowa I linii Kabaty–Młociny. W tym przypadku powstać mają dodatkowe stacje: pl. Konstytucji (rejon skrzyżowania ulic Marszałkowskiej i Wilczej) oraz Muranów (rejon skrzyżowania ulic gen. W. Andersa i M. Anielewicza).
Ponadto przewiduje się budowę linii:
- III Stadion–Żwirki i Wigury
- IV Tarchomin–Wilanów
- V Szamoty–Gocławek.
III linia metra
Spośród wszystkich zamierzeń wpisanych do masterplanu najbardziej zaawansowane są przygotowania do budowy I odcinka III linii metra. Mowa o trasie od Stadionu Narodowego (użytkowana stacja jest elementem linii M2) do stacji Gocław o długości 8,1 km. Planuje się siedem stacji: Stadion Narodowy (jako węzeł przesiadkowy), Dworzec Wschodni, Mińska, Rondo Wiatraczna, Ostrobramska, Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Gocław. Przewidziane jest także odgałęzienie do stacji techniczno-postojowej na Koziej Górce.
W marcu 2024 r. podpisano, wartą 78,1 mln zł, umowę z wykonawcą dokumentacji projektowej, który na przeprowadzenie wszystkich prac ma 36 miesięcy. Zadanie polega na opracowaniu projektów budowlanych oraz uzyskaniu pozwolenia na budowę. Ten zakres zakończyć ma się w 2026 r. W kolejnym kroku ogłoszony zostanie przetarg na roboty budowlane. jeżeli wszystko ułoży się zgodnie z założeniami miasta, generalnego wykonawcę I odcinka III linii poznamy w 2027 r., a w 2028 r. rozpocznie on budowę. W aktualnej umowie z wykonawcą dokumentacji projektowej zaznaczono, iż projektant będzie także pełnić nadzór autorski, który trwać ma od rozpoczęcia do zakończenia robót budowlanych, przy czym nie dłużej niż do końca 2032 r.
KOMENTARZ EKSPERTA
Rafał Trzaskowski
prezydent Warszawy
Już dziś niemal 60% mieszkańców Warszawy wykorzystuje transport zbiorowy w codziennych podróżach i – co nas bardzo cieszy – aż 94% ocenia dobrze funkcjonowanie komunikacji miejskiej w stolicy. Transport publiczny to również czystsze powietrze – tramwaje, metro i pociągi miejskie nie generują zanieczyszczeń, a coraz większa część stołecznej floty autobusowej jest napędzana ekologiczną energią. Podróżując komunikacją miejską oszczędzamy też pieniądze – bilety w Warszawie należą do najtańszych w Polsce – oraz czas, ponieważ nie stoimy w korkach. Dlatego sam chętnie korzystam z transportu publicznego i gorąco zachęcam do tego wszystkich mieszkańców stolicy.
Chcemy, żeby Warszawa była nie tylko idealnym miejscem do pracy, ale także wymarzonym miejscem do życia. najważniejsze znaczenie ma tu budowa kolejnych linii metra, bo komunikacja jest jedną z najważniejszych usług, jakie świadczymy naszym mieszkańcom. Poznaliśmy już wykonawcę projektu pierwszego odcinka trzeciej linii metra – od Stadionu Narodowego do stacji Gocław, która zbliży Pragę do centrum. Zgodnie z Masterplanem Komunikacyjnym dla Warszawy, w przyszłości trasa M3 będzie wydłużona na lewy brzeg Wisły – pojedzie na Mokotów i będzie częścią spójnego systemu pięciu linii metra. Mam nadzieję, że, o ile uda się zapewnić unijne finansowanie, prace będziemy mogli rozpocząć w 2028 r. Trasą M3 pasażerowie będą dowożeni do pierwszej, drugiej, a później czwartej linii. Wszystkie nasze analizy pokazują, iż M3 jest bardzo potrzebna i będzie bardzo efektywna. Na budowę potrzebujemy jednak ogromnych środków. Tak kosztownej inwestycji nie da się zrealizować bez wsparcia z KPO czy budżetu unijnego. Mam jednak nadzieję, iż pieniądze się znajdą. Poza tym Rada Warszawy zdecydowała o przeznaczeniu pieniędzy na prace przedprojektowe IV linii metra. Tworzymy dobrze zaplanowaną siatkę połączeń komunikacyjnych. Tylko w taki sposób transport publiczny w Warszawie może funkcjonować jako system naczyń połączonych. Metro jest tylko częścią siatki, która łączy się również z komunikacją autobusową i szynową – tramwajami oraz pociągami Szybkiej Kolei Miejskiej
IV linia metra
W marcu tego roku radni Warszawy podjęli decyzję o przeznaczeniu na ten cel 56 mln zł, a w maju poznaliśmy oferty złożone w przetargu na prace przedprojektowe dla IV linii metra. Wstępnie zakłada się, iż będzie mieć 26 km, łącząc dziewięć dzielnic:
– Białołękę,
– Bielany,
– Żoliborz,
– Śródmieście,
– Wolę,
– Ochotę,
– Mokotów,
– Włochy,
– Wilanów.
W ciągu linii znajdą się 23 stacje, w tym osiem z torami odstawczymi. Poza tym jedna będzie wspólna z linią M2 i jedna z M3. W planie jest także 20 wentylatorni szlakowych. Przewiduje się również kilka węzłów przesiadkowych do innych linii metra:
– M1 (stacja Marymont),
– M2 (Rondo Daszyńskiego),
– M3 (Żwirki i Wigury),
– M5 (Plac Narutowicza).
Podróżni mają w łatwy sposób przesiadać się do naziemnej komunikacji miejskiej oraz linii kolejowych: radomskiej, średnicowej i obwodowej nr 20.
Wykonawca prac przedprojektowych ustali lokalizację linii, stacji, wyjść oraz powiązań między linią metra i komunikacją naziemną. Do jego zadania będzie należeć także analiza warunków geologicznych, sprawdzenie kolizji z sieciami, istniejącą lub planowaną zabudową. Prace przedprojektowe dla linii M4 powinny zakończyć się do 2027 r. Dokument będzie podstawą do przygotowania projektu budowlanego, a następnie przetargu na budowę.
Obecne szacunki przewidują, iż linia M4 pozwoli na dojazd z okolic ratusza Tarchomina na Wolę do biznesowej części miasta i ronda Daszyńskiego w 18 min (aktualnie podróż tramwajem trwa 35 min). Z kolei z Wilanowa będzie można dostać się na plac Zawiszy w 25 min (teraz 36 min). Jeszcze więcej czasu mieszkańcy zaoszczędzą na trasie Wilanów–centrum. w tej chwili na przejazd potrzeba 31 min, a metrem, z przesiadkami linią M4 i M1, zajmie on 18 min. W ramach tej linii powstanie stacja na Służewcu, gdzie usytuowane są biurowce, centra handlowe i nowe osiedla.
KOMENTARZ EKSPERTA
Jerzy Lejk
prezes Metro Warszawskie sp. z o.o.
Projekty transportowe to przedsięwzięcia wieloletnie i kapitałochłonne, skomplikowane i o multidyscyplinarnym charakterze. Realizacja tego typu inwestycji, jaką jest planowanie i budowa systemu metra, wymaga rozwiązywania problemów z zakresu wielu obszarów, m.in. społecznych, technicznych, urbanistycznych, historycznych czy gospodarczych. Złożoność problematyki powoduje, iż projekty transportowe charakteryzują się dużymi problemami z dotrzymaniem założonych na etapie planowania parametrów, takich jak termin i koszt realizacji.
Poznanie ryzyk i określenie ich wpływu na realizację projektu (przede wszystkim termin wykonania i wartość) umożliwia inwestorowi przyjęcie i wdrożenie zasad postępowania, mających na celu eliminację lub ograniczenie tych zjawisk, a tym samym ograniczanie dodatkowych kosztów (bezpośrednich i pośrednich) oraz terminowe uzyskanie założonych parametrów użytkowych dla inwestycji.
Szczególnie w tej chwili możemy obserwować na taką skalę złożoność procesu inwestycyjnego. Po raz pierwszy w historii budowy systemu metra w Warszawie realizowane są jednocześnie trzy zadania: kończy się budowa trzech ostatnich stacji wraz z STP Karolin na linii M2, projektowany jest pierwszy odcinek linii M3 oraz wyłaniany jest wykonawca prac przedprojektowych dla całej linii M4. Wpływa to także na wyzwania organizacyjne, przed jakimi stoi m. st. Warszawa, wszystkie zaangażowane biura, jednostki oraz spółka Metro Warszawskie.
V linia metra
Kolejna trasa, M5, usprawni podróże mieszkańców Ursusa i osiedli Skorosze na plac Konstytucji – w tej chwili muszą poświęcić na pokonanie tej trasy 42 min, a dzięki metru pokonają ją w 19 min. Poza tym kwadrans będzie zajmować przejazd linią M5 z ul. Marsa (z dwóch dzielnic – Wawra i Rembertowa) na plac Konstytucji (obecnie 27 min). Ta podziemna trasa pobiegnie m.in. pod mocno zabudowanym Śródmieściem Południowym (są tam m.in. zabytkowe kamienice, które przetrwały II wojnę światową). W lokalizacjach o ograniczonej powierzchni terenu będą powstawać stacje piętrowe, dwupoziomowe, ponadto założono także budowę tuneli metra jeden nad drugim. Dwupoziomowe stacje pojawią się na Solcu, w rejonie Pięknej, placu Konstytucji i na Koszykach.
Władze Warszawy liczą, iż po zrealizowaniu wszystkich planów połowa mieszkańców stolicy będzie mogła dotrzeć do metra piechotą (około 1000 m) w czasie maksymalnie 15 min. w tej chwili w strefie dojścia mieszka 28% osób. Podczas prac nad masterplanem Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego m.st. Warszawy przeanalizowało 710 km tras metra i tramwajowych.
