Polski rząd przyjął nowe przepisy, które szczegółowo określają, jak ma przebiegać ewakuacja ludności w razie wojny lub poważnego kryzysu. Zgodnie z rozporządzeniem, w pierwszej kolejności kraj opuszczą kobiety, dzieci, osoby starsze i chore. Samorządy będą odpowiedzialne za organizację transportu, punktów zbiórki i bezpiecznych miejsc schronienia. To pierwszy tak kompleksowy plan ewakuacji w Polsce od wielu lat.
Fot. Warszawa w Pigułce
Powstał plan ewakuacji ludności w razie wojny. Kto opuści Polskę jako pierwszy?
Polski rząd przyjął właśnie nowe przepisy określające zasady ewakuacji ludności w przypadku wojny, ataku zbrojnego lub poważnego kryzysu. Rozporządzenie Rady Ministrów, które weszło w życie, jest pierwszym tak szczegółowym planem od wielu lat – wyznacza konkretne procedury, podział obowiązków i kolejność ewakuacji obywateli. Dokument zakłada, iż w sytuacji zagrożenia w pierwszej kolejności z kraju wyjadą kobiety, dzieci, osoby starsze i chore, a także osoby z niepełnosprawnościami.
Nowe przepisy i osiem etapów ewakuacji
Rozporządzenie to wykonanie zapisów ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej z grudnia 2024 roku. Zawiera ono osiem etapów działań ewakuacyjnych – od planowania i alarmowania mieszkańców po transport, zakwaterowanie i bezpieczny powrót po zakończeniu zagrożenia. Każdy krok ma być koordynowany przez powołane zespoły kryzysowe, które w sytuacjach alarmowych będą działać przez całą dobę.
Celem nowych przepisów jest zapewnienie ciągłości działania państwa oraz ochrony życia ludności cywilnej, a także bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej i dóbr kultury.
Samorządy na pierwszej linii frontu
Największa odpowiedzialność za realizację planu spoczywa na samorządach. To wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast będą zobowiązani do natychmiastowego uruchomienia lokalnych planów ewakuacyjnych. Mają oni obowiązek:
- wyznaczyć punkty zbiórki i trasy ewakuacji,
- zapewnić transport i zaplecze noclegowe,
- oznakować drogi ewakuacyjne,
- a także dbać o bieżące informowanie mieszkańców.
Lokalne władze muszą także przygotować specjalne miejsca przyjęć ewakuowanych – w szkołach, ośrodkach sportowych lub halach miejskich – z dostępem do wody, żywności i pomocy medycznej.
Kto zostanie ewakuowany jako pierwszy?
Rozporządzenie jasno określa priorytety. W pierwszej kolejności transportem ewakuacyjnym objęte zostaną:
- dzieci i młodzież szkolna,
- kobiety w ciąży,
- osoby starsze i przewlekle chore,
- osoby z niepełnosprawnościami,
- pacjenci szpitali i domów opieki.
Rząd podkreśla, iż najważniejsze jest utrzymanie integralności rodzin, aby uniknąć chaosu i rozdzielania bliskich w trakcie działań ewakuacyjnych.
Jak ma wyglądać ewakuacja w praktyce
Osoby objęte ewakuacją będą przewożone w bezpieczne rejony kraju, a w przypadku dużego zagrożenia – także za granicę. Każdy ewakuowany ma mieć zapewnione minimum środków przetrwania na 72 godziny – w tym żywność, wodę, ubranie, leki i środki higieniczne.
Rozporządzenie wprowadza też ograniczenia dotyczące bagażu – obywatele będą mogli zabrać jedynie najpotrzebniejsze rzeczy. Wartościowe przedmioty, dzieła sztuki i dokumenty mają być zabezpieczane przez służby cywilne.
System, jakiego w Polsce jeszcze nie było
Nowe przepisy są częścią szerszego programu modernizacji systemu obrony cywilnej. Rząd zapowiada, iż w kolejnych miesiącach powstaną także ćwiczenia ewakuacyjne dla samorządów i mieszkańców, by plan można było w praktyce wdrożyć w każdym regionie kraju.
Eksperci podkreślają, iż to pierwszy tak konkretny plan ewakuacji od dekad – wyznaczający jasne zasady, role i odpowiedzialność wszystkich szczebli administracji.
