Polska będzie miała nowy żaglowiec. Przetarg na projekt i budowę brygu dla celów morskiego wychowania młodzieży przygotowuje urząd marszałkowski województwa kujawsko-pomorskiego. Jednostka ma się nazywać Dar Kujaw i Pomorza.
Krzysztof Romański, 18.12.2024 r.
Koniec dyskusji, czas na działanie. Po wielu miesiącach rozważań i analiz, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego Piotr Całbecki podjął decyzję o sfinansowaniu przez samorząd projektu i budowy żaglowca. W założeniach ma to być 30,5-metrowy bryg, z trzema rejami na każdym maszcie i całkowitą powierzchnią ożaglowania liczącą 350 m kw. Budulcem kadłuba nowej jednostki ma być stal. Statek w rejs będzie mógł zabrać 23-osobową załogę, której lwią część stanowić ma młodzież. Według założeń, rocznie pod żaglami Daru Kujaw i Pomorza w morze wyjdzie pół tysiąca młodych ludzi, głównie z regionu.
Ten projekt jest dedykowany przede wszystkim młodzieży, także młodym ludziom z niepełnosprawnościami oraz ze środowisk zagrożonych wykluczeniem. Takim, którzy choćby nie marzą o wakacjach nad morzem, a co dopiero o rejsie morskim. Dedykujemy go także młodym pasjonatom morza, uczniom szkół naszego regionu, bo wychowanie morskie to szkoła charakterów. To nie będzie jacht dla bogatych! Sądzę, iż to przedsięwzięcie jest najwspanialszą rzeczą na świecie, jaką możemy zrealizować w ramach naszego projektu innowacyjnej edukacji – mówi marszałek Piotr Całbecki.
Województwo kujawsko-pomorskie, mimo iż nie leży nad morzem, znane jest z wielu morskich przedsięwzięć. Dość wspomnieć wyprawy bydgoskich żeglarzy na budowanych w Bydgoszczy jachtach Euros (zwłaszcza opłynięcie Przylądka Horn w 1973 roku) i Solanus. To kobiety Kujaw i Pomorza wyhaftowały pierwszą banderę dla Daru Pomorza, a samorząd województwa od dawna zdaje sobie sprawę z zalet morskiego wychowania młodzieży. Wystarczy wspomnieć o sfinansowanej przez urząd marszałkowski wyprawie 36 młodych stypendystów na Pogorii, która odbyła się w styczniu tego roku.
Z przyjemnością obserwowałem uczestników naszego rejsu. Musieli na siebie liczyć, dogadywać się, walcząc przy tym z chorobą morską, z niedospaniem. Jestem pod wielkim wrażeniem. jeżeli taka będzie młodzież, możemy spać spokojnie – twierdzi Mariusz Krzemiński, nauczyciel szkoły podstawowej z Grzyba, który brał udział w wyprawie na Pogorii.
Piotr Całbecki tłumaczy, iż decyzja o budowie nowego żaglowca wynika z racjonalnych analiz.
Zdecydowaliśmy się na to, bo w perspektywie kilku lat jest to tańsze zarówno od czarterowania, jak i kupowania używanej jednostki. Szacujemy koszt zakupu na 12 mln złotych i tyle zagwarantowaliśmy na tę inwestycję w budżecie województwa, ale zakładamy, iż 85 proc. tej sumy ostatecznie pochodzić będzie ze środków Unii Europejskiej – mówi marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.
Właścicielem jednostki ma być Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji i Innowacji w Toruniu, podlegające zarządowi województwa. Roczne utrzymanie brygu ma kosztować 3 mln zł. Część tej kwoty ma pochodzić ze środków unijnych oraz zasobów poszczególnych miast i gmin województwa, których młodzież będzie na żaglowcu pływać. Statek ma upowszechniać żeglarstwo wśród dzieci i młodzieży, promować wartości patriotyczne, tradycje morskie oraz osiągnięcia gospodarcze województwa kujawsko-pomorskiego. Akwenami, na których ma operować będą Bałtyk, Morze Północne i Śródziemne.
W poniedziałek 16 grudnia radni sejmiku województwa kujawsko-pomorskiego zatwierdzili budżet na 2025 roku, w którym przewidziano 5 mln zł na cel związany z pozyskaniem żaglowca. Głosowanie poprzedziła burzliwa dyskusja. Nie wszystkich radnych pomysł przekonał.
Ponad 2,5 mln Polaków żyje w skrajnym ubóstwie. Nie chcę oceniać na tym etapie, czy to dobry pomysł, ale na pewno kontrowersyjny. (…) My przecież mamy 150 km do morza. To nie jest ani zakup pierwszej potrzeby, ani pierwszy w kolejności pomysł do zrealizowania, który miałby promować województwo – uważa Joanna Czerska-Thomas, bydgoska radna Prawa i Sprawiedliwości, w wypowiedzi na łamach Wirtualnej Polski.
Ripostując, marszałek podkreśla, iż statek będzie przez lata służył młodym.
Oczywiście znajdą się tacy, którzy uznają, iż to źle wydane pieniądze, iż można by je było przeznaczyć na coś innego. Ale niech powiedzą to osobom niepełnosprawnym, młodym ludziom ze środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym, tym wszystkim, z myślą o których realizujemy ten projekt. My budujemy inkluzywne województwo, myślimy nie tylko o tych, których na wszystko stać – ripostuje Piotr Całbecki.
Mimo głosów sprzeciwu, urzędnicy pracują nad przygotowaniem postępowania przetargowego mającym wyłonić stocznię, w której jednostka zostanie zbudowana. Ogłoszenie przetargu zapowiadane jest w ciągu najbliższych kilku tygodni. Wodowanie jednostki ma nastąpić po maksymalnie trzech latach od rozpoczęcia inwestycji. Wstępną koncepcję przygotował ojciec żaglowców, inżynier Zygmunt Choreń, ale nie jest powiedziane, iż to jego biuro zajmie się docelowym projektowaniem. Wszystko zależy od wyniku przetargu.
Od redakcji:
O tym, jak odważną decyzję podjął marszałek Piotr Całbecki świadczą reakcje, jakie wywołała. Słowo jacht w polskim społeczeństwie wywołuje jednoznaczne skojarzenia. Fanaberia, zabawka dla bogatych, luksus – takie określenia padają w ostatnich dniach w Bydgoszczy i Toruniu. Takie zarzuty stawiano też ponad 40 lat temu Pogorii. Brygantyna wyszła z opałów obronną ręką, jesteśmy przekonani, iż podobnie będzie z Darem Kujaw i Pomorza.
Żaglowce są idealną formą kształtowania charakterów, co widać zwłaszcza teraz, w erze cyfrowej, gdy coraz więcej młodych osób ma kłopot z nawiązywaniem relacji. Gdzie lepiej można zbudować relacje i poczucie wspólnoty, jak nie na pokładzie żaglowca? Gdy nie ma zasięgu, trzeba ze sobą rozmawiać. Gdy wokół morski żywioł, trzeba współpracować i razem brać odpowiedzialność za statek. To wszystko ma potem przełożenie na to, jak młodzi ludzie funkcjonują w społeczeństwie. Warto o tym pamiętać. I warto, by ludzie, którzy mają wpływ na decyzje polityczne dostrzegli jaką rolę pełnią żaglowce. Inwestycja w nie to inwestycja w lepsze społeczeństwo.
