The National Gallery of Art w Waszyngtonie – historia i ciekawostki

plndesign.pl 10 miesięcy temu

Założona w 1937 roku Narodowa Galeria Sztuki (The National Gallery of Art) w Waszyngtonie, gromadzi w swoich zbiorach prace tysięcy artystów z całego świata. Muzeum posiada pokaźną kolekcję obrazów najwybitniejszych twórców europejskich i północnoamerykańskich, ale także rzeźby, precjoza i fotografie, często przekazywane placówce przez bogatych darczyńców.

Dar Andrew W. Mellona

W latach dwudziestych XX-wieku bogaty bankier z Pittsburgha Andrew W. Mellon rozpoczął kolekcjonowanie dzieł sztuki, głównie obrazów starych mistrzów europejskich. Stopniowo, naśladując innych filantropów, przekonywał się do założenia galerii sztuki, która byłaby ogólnie dostępna dla mieszkańców Waszyngtonu. Przedsiębiorca stworzył trust, który miał na celu kupowanie dzieł sztuki na rzecz przyszłej galerii. Jednym z pierwszych zakupów było 21 płócien z pochodzących z Ermitażu, wśród których były dzieła Rafaela i Tycjana. W kolejnych latach nawiązał współpracę z Galerią Smithsonian, jednak coraz bardziej skłaniał się do organizacji własnej placówki. W marcu 1937 Kongres poparł jego plany i zgodził się na budowę budynku nowej galerii przy placu National Mall w Waszyngtonie.

Neoklasycystyczny okazały budynek został uroczyście otwarty 17 marca 1941 roku przez Prezydenta USA Franklina D. Roosvelta. Nowa Narodowa Galeria Sztuki większość swoich kolekcji zawdzięczała bogatym mecenasom – w tym oczywiście Andrew W. Mellonowi. Oprócz niego swoimi zbiorami podzielili się między innymi Samuel H. Kress, Rush H. Kress, Ailsa Mellon Bruce, Chester Dale, Joseph Widener, Lessing J. Rosenwald and Edgar William i Bernice Chrysler Garbisch. W kolejnych latach zbiorów przybywało, a galeria cieszyła się coraz większą popularnością. W latach siedemdziesiątych XX wieku obiekt powiększył się o drugi budynek przeznaczony do prezentacji malarstwa nowoczesnego, a w 1999 roku powstał specjalny ogród, w którym wystawiane są rzeźby. Warto również pamiętać, iż National Gallery of Art bardzo poważnie traktuje misję upowszechniania wielkiej sztuki – wstęp do niej jest bezpłatny.

Narodowa Galeria Sztuki składa się z dwóch budynków połączonych podziemnym korytarzem, który sam w sobie jest dziełem sztuki. Starszy, Budynek Zachodni powstał w 1941 roku, natomiast młodszy od niego Budynek Wschodni oddano do użytku w 1978 roku. Dopełnieniem muzeum jest znajdująca się na świeżym powietrzu kolekcja rzeźby nowoczesnej prezentowana w otwartym pod koniec XX stulecia Ogrodzie Rzeźb.

Budynek Zachodni

Starsza część Narodowej Galerii Sztuki, Budynek Zachodni, został zaprojektowany w 1937 roku w stylu neoklasycystycznym przez znanego amerykańskiego architekta Johna Russella Pope’a. Budowla położona jest na planie wydłużonej litery H, z okazałą rotundą w centrum, na której szczycie znajduje się kopuła wzorowana na rzymskim Panteonie. Po obu jej stronach położone są skrzydła stanowiące główny ciąg komunikacyjny budynku. Część zachodnia ma długość 250 metrów, szerokość prawie 100 metrów, a jej kopuła sięga 23 metrów. Gmach zbudowany został głównie z różowego marmuru. Jego architektura nawiązuje do starożytności (kolumnady), a jednocześnie jest funkcjonalna. Przestrzeń wewnątrz podzielona jest na dwie kondygnacje nadziemne i jedną podziemną. Centralnym punktem Budynku Zachodniego jest rotunda, w której centrum umieszczono fontannę znajdującą się bezpośrednio pod monumentalną kopułą. Z tego miejsca można dostać do położonych po obu stronach galerii, a także wewnętrznych ogrodów.

W Budynku Zachodnim zgromadzono kolekcję sztuki europejskiej – obrazów i rzeźb – od okresu średniowiecza, aż po koniec XIX wieku. Na drugą część zbiorów składają się dzieła malarzy amerykańskich sprzed XX wieku. Z Budynku Zachodniego można przejść do nowoczesnego Budynku Wschodniego liczącym ponad sto metrów przejściem podziemnym biegnącym pod Czwartą ulicą. Początkowo było ono zwykłym ciągiem komunikacyjnym, jednak w 2008 roku stało się częścią dynamicznej rzeźby Leo Villareala zatytułowanej „Multiverse”. Jest ona największą instalacją świetlną w dorobku tego artysty – składa się na nią 41 tysięcy diod LED połączonych w grupy, które wypełniają ściany i sufit przejścia podziemnego na długości 61 metrów, towarzysząc zwiedzającym przechodzącym pomiędzy dwoma budynkami National Gallery of Art.

Budynek Wschodni

Budynek Wschodni zaprojektował międzynarodowej sławy amerykański architekt pochodzenia chińskiego, laureat Nagrody Pritzkera, Ieoh Ming Pei. Nowoczesny gmach o geometrii złożonej z trapezoidalnych brył podzielony jest na dwie funkcjonalne części. W pierwszej z nich znajduje się galeria, w drugiej biblioteka i pomieszczenia o charakterze edukacyjnym i administracyjnym. Frontowa część budynku przypomina kształtem dwie połączone pomostem wieże – znajdują się w nich oddzielne galerie. Odwiedzający po wejściu do środka trafiają najpierw do wysokiego atrium o powierzchni 1500 metrów kwadratowych, które wyłożono różowym marmurem, identycznym, jak materiał w Budynku Zachodnim. Niestety, bardzo gwałtownie okazało się, iż materiał ten źle znosił naprężenia i pękał. W czasie renowacji w 2016 roku płyty zostały wymienione.

Budynek Wschodni jest miejscem przeznaczonym na ekspozycję dzieł sztuki nowoczesnej. W kolekcji znalazły się obrazy najważniejszych malarzy europejskich i amerykańskich z okresu XX wieku, w tym, między innymi, wielu surrealistów i twórców awangardy.

Ogród Rzeźb

Najnowszą częścią National Gallery of Art jest Ogród Rzeźb. Zajmuje on otwartą przestrzeń o powierzchni 25 tysięcy metrów kwadratowych pomiędzy Budynkiem Zachodnim a Narodowym Muzeum Historii Naturalnej. Galerię rzeźby zaprojektował znany, amerykański architekt krajobrazu Laurie Olin, a otwarto ją 23 maja 1999 roku. W jej centrum położona jest fontanna otoczona okrągłym stawem, który zimą zmienia się w ślizgawkę. Dookoła niego znajduje się uporządkowany ogród, w którym rosną amerykańskie drzewa i mniejsze rośliny oraz ustawione są rzeźby współczesnych artystów. Odwiedzający mogą też skorzystać z usług znajdującej się na powietrzu kawiarni.

Zgromadzone w Ogrodzie rzeźby pochodzą głównie z drugiej połowy XX wieku, chociaż zdarzają się wśród nich starsze i nowsze wyjątki. Większość z nich ma spore rozmiary, a z niektórymi możliwa jest interakcja (na przykład na krzesłach z pracy Scotta Burtona „Six-Part Seating” można usiąść). Znajdziemy tu prace Marca Chagalla, Davida Smitha, Marka Di Suvero („Aurora”), Roya Lichtensteina (komiksowy „House I”), Sola LeWitta, Tony Smitha („Moondog”), Roxy Paine (srebrne drzewo „Graft”), Joan Miró oraz Louisea Bourgeoisa (ogromny „Pająk”). Jest też akcent polski – kolekcja wykonanych z brązu trzydziestu postaci autorstwa Magdaleny Abakanowicz zatytułowana „Puellae”.

Arcydzieła z całego świata

Zbiory zgromadzone w National Gallery of Art obejmują obrazy, rzeźby, starodruki, rysunki i przedmioty codziennego użytku. Ogromna kolekcja malarstwa europejskiego sięga średniowiecza, obejmuje duże zbiory renesansowe i późniejsze, aż do końca XX wieku. Malarstwo amerykańskie reprezentowane jest przez wszystkie style i epoki. Oprócz tego w galerii można obejrzeć dzieła artystów z innych kontynentów. W kolekcji druków zgromadzono 75 tysięcy egzemplarzy prac takich sław jak Albrecht Dürer, Rembrandt, Giovanni Battista Piranesi, William Blake, Mary Cassatt czy Edvard Munch. Towarzyszy im zbiór zabytkowych, bogato ilustrowanych ksiąg.

Trudno w tak krótkim artykule wymienić, chociażby pobieżnie artystów, których obrazy można podziwiać w Waszyngtonie. Znajdziemy tam „Portret Ginevry Benci” – jedyne dzieło Leonarda da Vinci znajdujące się w Ameryce, „Ucztę bogów” Belliniego, „Walkę św. Jerzego ze smokiem” i inne dzieła Rafaela i „Wenus z lustrem” Tycjana. Bogate kolekcje mają w galerii El Greco („Laokoon”), Rubens („Daniel w jaskini lwów”) i Rembrandt („Młyn”, „Lukrecja”). „Dziewczyna w czerwonym kapeluszu” Vermeera towarzyszy licznym obrazom Francisca Goi („Książę Wellington”). Niezwykle licznie reprezentowani są przedstawiciele europejskiego malarstwa XIX wiecznego, a wśród nich Eugène Delacroix, Édouard Manet, Claude Monet oraz Paul Cézanne. Wśród kilku obrazów Vincenta van Gogha znajduje się jego słynny „Autoportret” z sierpnia 1889 roku.

Z innych eksponatów uwagę zwraca liczna kolekcja monet i medali oraz średniowiecznych przedmiotów liturgicznych, w tym kielich z opactwa Saint-Denis. Na oddzielną uwagę zasługują zbiory obrazów malarzy amerykańskich. Zaczynają się one od Thomasa Cole’a i Johna Singletona Copleya i obejmują prace późniejszych artystów – Winslowa Homera, Mary Cassatt, Frederica Edwina Churcha czy George’a Bellowsa. Z kolei w Budynku Wschodnim pokazywane są dzieła należące do malarstwa nowoczesnego. Znajdziemy tu prace takich artystów jak Pablo Picasso, Andy Warhol, Roy Lichtenstein, Jackson Pollock, Mark Rothko i Alexander Calder.

National Gallery of Art w Waszyngtonie oferuje odwiedzającym wyjątkowo bogaty przekrój dzieł sztuki mistrzów z różnych epok i kontynentów. Położone obok wielu innych atrakcji turystycznych stolicy Stanów Zjednoczonych rokrocznie przyciąga miliony turystów z kraju i całego świata. W 2023 roku odwiedziło je ponad trzy miliony gości. Dzięki temu galeria zajęła pierwsze miejsce w USA wśród najczęściej odwiedzanych muzeów poświęconych sztuce (i siódme na całym globie).