Mam siedemdziesiąt siedem lat i dożyłam dnia, w którym proszę swoją synową, Kasię, tylko o talerz zupy. Jeszcze niedawno wierzyłam, iż jej obowiązkiem jest utrzymanie domu w czystości, gotowanie, szydełkowanie i dbanie o rodzinę, tak jak ja to robiłam za moich czasów. Ale życie się zmieniło, a ja, Zofia Kowalska, zrozumiałam, iż moje oczekiwania zostały w przeszłości. Zabrali mnie do siebie syn Marek i Kasia, i teraz mieszkam w ich domu, czując się jak gość, a może i ciężar. Serce boli mnie od tej myśli, ale uczę się akceptować rzeczywistość, choć żal wciąż tli się wewnątrz.
Kiedyś byłam panią dużego domu. Wstawałam o świcie, gotowałam bigos, piekłam pierniki, szyłam firanki, wychowywałam Marka. Mój mąż, niech spoczywa w pokoju, pracował w fabryce, a ja dbałam o dom, by wracał do ciepła. Myślałam, iż tak powinno być: kobieta to strażniczka ogniska domowego, a synowa, gdy przyjdą czasy, podtrzyma tradycje. Gdy Marek przyprowadził Kasię, miałam nadzieję, iż stanie mi się córką, iż razem będziemy krzątać się po domu, dzielić się przepisami, jak za dawnych lat. Ale wyszło inaczej.
Kasia to kobieta nowych czasów. Pracuje w biurze, zawsze z telefonem, ubiera się modnie, rzadko gotuje. Kiedy pobrali się z Markiem, mieszkałam jeszcze w swoim mieszkaniu, ale dwa lata temu zdrowie zaczęło szwankować – nogi słabły, w głowie się kręciło. Marek nalegał, bym zamieszkała z nimi: „Mamo, damy radę, będzie ci z nami lepiej”. Zgodziłam się, sprzedałam mieszkanie, by im nie ciążyć, a pieniądze oddałam na remont ich domu. Myślałam, iż pomogę w gospodarstwie, jak tylko zdołam. Ale okazało się, iż Kasia nie chce mojej pomocy – ani moich oczekiwań.
Od pierwszego dnia widziałam, iż nie lubi, gdy wchodzę do kuchni. Pewnego razu zaproponowałam ugotowanie kapuśniaku, który Marek tak lubi, a ona uśmiechnęła się i powiedziała: „Zofio, nie martw się, zamówię jedzenie, będzie szybciej”. Zamówi? Dla mnie jedzenie to troska, nie przycisk w aplikacji. Próbowałam sprzątać, ale Kasia delikatnie powstrzymywała: „Nie trzeba, mamy odkurzacz automatyczny”. Odkurzacz? A gdzie dusza, gdzie ciepło? Milczałam, ale w środku rosło uczucie, iż jestem tu niepotrzebna. Marek, mój syn, tylko wzruszał ramionami: „Mamo, Kasia sobie radzi, odpocznij”. Odpocznij? W moim wieku odpoczynek to nie bezczynność, ale poczucie, iż jestem komuś potrzebna.
Najboleśniejsze jest jej podejście. Zawsze wierzyłam, iż synowa powinna szanować teściową, pomagać, słuchać rad. Ale Kasia robi wszystko po swojemu. Przyrządza jakieś sałatki z awokado, a nie schabowe, jak ją uczyłam. Dom mają czysty, ale zimny – brakuje tam drobiazgów, które ożywiają wnętrze: ani haftowanych serwet, ani zapachu świeżego chleba. Raz wspomniałam: „Kasiu, może upieczemy szarlotkę, Marek lubi z cynamonem”. A ona odpowiedziała: „Zofio, teraz jemy mniej mleka, dieta”. Dieta? A czym żywi się dusza?
Zaczęłam się obrażać. Myślałam, iż mnie nie szanuje, nie docenia mojego doświadczenia. Próbowałam rozmawiać z Markiem: „Synu, twoja żona wcale nie dba o dom, wszystko na zamówienie, wszystko przez telefon. Czy to rodzina?” Ale tylko machnął ręką: „Mamo, u nas wszystko w porządku, nie dramatyzuj”. W porządku? Dla nich może tak, a ja czuję się jak mebel, który przestawiono w kąt. Sąsiadka, gdy jej się poskarżyłam, powiedziała: „Zofio, czasy się zmieniły, synowe już nie te”. Ale nie chcę winić czasów. Chcę, by mnie widziano, a nie tylko karmiono i układano do snu.
Pewnego dnia zrozumiałam, iż nie mogę już tak. Kasia przygotowywała kolację – coś z kurczakiem i dziwnym sosem. Siedziałam w swoim pokoju, słuchałam, jak śmieją się z Markiem, i nagle poczułam się obco. Wstałam, podeszłam do kuchni i powiedziałam: „Kasiu, ugotuj mi, proszę, talerz zupy. Zwykłej, jak lubię, z ziemniakami”. Zdziwiła się, ale skinęła głową: „Dobrze, Zofio, jutro to zrobię”. I wczoraj przyniosła mi zupę – prostą, ciepłą, prawie jak moją. Jadłam i ledwo powstrzymywałam łzy. Nie przez smak, ale przez zrozumienie: to już wszystko, o co proszę. Nie robótek, nie sprzątania, nie moich zasad – tylko talerz zupy.
Zrozumiałam, iż moje oczekiwania pochodzą z innego świata. Kasia nigdy nie będzie taka jak ja i może to wcale nie jest złe. Ona pracuje, jest zmęczona, a ja w swoim wieku nie mam już prawa pouczać, jak ma wyglądać ich życie. Ale boli, iż nie jestem już potrzebna tak jak dawniej. Marek mnie kocha, wiem to, ale jest zajęty własnym życiem. A ja siedzę w ich domu i myślę: gdzie ta kobieta, która wszystkim zarządzała? Została tylko staruszka, która prosi o zupę.
Postanowiłam nie poddawać się. Nauczę się żyć inaczej: oglądać seriale, spacerować po podwórku, dzwonić do starych przyjaciółek. Może poproszę Kasię, by nauczyła mnie zamawiać jedzenie przez telefon – może mi się spodoba? Ale nie chcę być ciężarem. jeżeli nie widzą we mnie matki i babci, znajdę dla kogo żyć. A póki co proszę tylko o talerz zupy – i może odrobinę ciepła, którego mi tak brakuje.
