Rok 2025 przynosi najważniejsze zmiany w systemie składek dla przedsiębiorców, które z jednej strony oznaczają wyższe koszty prowadzenia działalności, a z drugiej wprowadzają korzystne modyfikacje w składce zdrowotnej. Choć podwyżki składek ZUS będą znaczące, nowe rozwiązania dotyczące składki zdrowotnej mogą przynieść ulgę, zwłaszcza dla najmniejszych firm.
Fot. Warszawa w Pigułce
Wyższe składki ZUS: konieczność, która obciąży budżet
Według danych GUS prognozowane przeciętne wynagrodzenie w 2025 roku wyniesie 8673 złote, co oznacza wzrost o 7,1% w stosunku do roku poprzedniego. To przekłada się na wyższą podstawę wymiaru składek ZUS, która osiągnie 5203,80 złotych. Łączna miesięczna składka wyniesie 1773,96 złotych – o 173,64 złotych więcej niż w 2024 roku.
Rozkład składek w 2025 roku przedstawia się następująco:
- Składka emerytalna: 1015,78 zł,
- Składka rentowa: 416,30 zł,
- Składka chorobowa: 127,49 zł,
- Składka wypadkowa: 86,90 zł,
- Składka na fundusz pracy: 127,49 zł.
W skali roku przedsiębiorca zapłaci o 2083,68 złotych więcej. Dla wielu firm, zwłaszcza tych operujących na niewielkich marżach, takie obciążenie może wpłynąć na plany rozwoju, ograniczenie inwestycji czy decyzje o zatrudnieniu.
Rewolucja w składce zdrowotnej: korzyści dla najmniejszych firm
Mimo wzrostu składek ZUS, przedsiębiorcy mogą liczyć na ulgę w zakresie składki zdrowotnej. Najważniejsze zmiany wprowadzone przez ministerstwo obejmują:
- Obniżenie minimalnej podstawy wymiaru składki do 75% minimalnego wynagrodzenia.
- Wyłączenie ze składki przychodów ze sprzedaży środków trwałych.
Dla przedsiębiorców osiągających dochody poniżej określonego progu składka zdrowotna wyniesie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tego progu, będą płacić dodatkowe 4,9% od nadwyżki. Próg dochodowy określany będzie jako iloczyn liczby miesięcy prowadzenia działalności i półtorakrotności przeciętnego wynagrodzenia.
Nowe przepisy wspierają szczególnie mikroprzedsiębiorców oraz jednoosobowe działalności gospodarcze, dla których ulga w składce zdrowotnej może stać się kluczowa w zachowaniu płynności finansowej.
Specjalne zasady dla ryczałtowców: kto zapłaci więcej?
Osoby rozliczające się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych także muszą przygotować się na zmiany. Przedsiębiorcy o przychodach poniżej trzykrotności przeciętnego wynagrodzenia zapłacą stałą składkę zdrowotną w wysokości 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tego limitu obowiązywać będzie dodatkowa stawka w wysokości 3,5% od nadwyżki.
Taki system oznacza, iż przedsiębiorcy o niższych dochodach zapłacą mniej, co może być dla nich dużym ułatwieniem. Natomiast firmy o wyższych przychodach odczują wyraźny wzrost obciążeń. Dla wielu właścicieli biznesów rozliczających się ryczałtem może to oznaczać konieczność ponownej analizy modelu działalności i strategii finansowej.
Korzyści dla najmniejszych firm
Ministerstwo szacuje, iż z nowych rozwiązań skorzysta około 934 tysiące przedsiębiorców. Dla osób o najniższych dochodach lub wykazujących stratę roczna oszczędność może wynieść ponad 1200 złotych. Zmiana ta szczególnie wspiera małe firmy, które dotychczas zmagały się z wysokimi kosztami prowadzenia działalności. Warto podkreślić, iż obniżka składki zdrowotnej to także krok w kierunku ułatwienia startu dla nowych przedsiębiorstw.
Całkowity koszt tej reformy dla budżetu państwa wyniesie około 945 milionów złotych, jednak rząd zapewnia, iż zarezerwował środki na wyrównanie zmniejszonych wpływów do NFZ. Jest to część szerszego programu wsparcia najmniejszych przedsiębiorstw, który obejmuje także uproszczone procedury rozliczeniowe oraz dodatkowe możliwości odliczeń podatkowych.
Surowe konsekwencje dla niesumiennych
Nieprzestrzeganie obowiązków związanych z opłacaniem składek zdrowotnych będzie wiązało się z poważnymi konsekwencjami. ZUS uzyska prawo do ustalania wysokości składki zdrowotnej na poziomie 150% minimalnego wynagrodzenia w przypadku uchybień. Takie działania mają na celu motywowanie przedsiębiorców do terminowego regulowania należności.
Firmy, które nie dostosują się do nowych regulacji, mogą zostać obciążone nie tylko zaległymi składkami, ale także odsetkami oraz dodatkowymi karami finansowymi. Eksperci ostrzegają, iż unikanie rozliczeń może prowadzić do poważnych problemów prawnych.
Dlatego przedsiębiorcom zaleca się korzystanie z usług doradców podatkowych i księgowych, którzy pomogą w dostosowaniu się do zmieniających się przepisów. Regularna kontrola dokumentacji i bieżące śledzenie zmian w prawie to podstawowe działania, które pozwolą uniknąć kłopotów.
Rok 2025 przynosi zarówno wyzwania, jak i możliwości dla przedsiębiorców. Wyższe składki ZUS zwiększą koszty prowadzenia działalności, ale zmodyfikowana składka zdrowotna może przynieść ulgę dla najmniejszych firm. Nowe przepisy wymagają jednak większej dyscypliny w prowadzeniu finansów i dostosowania się do rygorystycznych zasad.
W dłuższej perspektywie zmiany mają na celu stworzenie bardziej sprawiedliwego systemu obciążeń, który wspiera rozwój małych i średnich przedsiębiorstw. Dla wielu firm będzie to czas reorganizacji, ale także szansa na lepsze dopasowanie modelu działalności do zmieniającego się otoczenia prawnego i gospodarczego.
