Tatry Zachodnie są najrozleglejszą pod względem powierzchni częścią Tatr, ich powierzchnia wynosi ok. 370 km2. Ich łagodniejsza forma terenu ustepuje wyniosłym szczytom i urwiskom tatr wysokich. Głównie zobaczymy tu kopulaste szczyty oraz rozległe granie.
Położenie Tatr Zachodnich
Ciągną się wygiętym nieco ku południu łukiem o długości 42 km od Huciańskiej Przełęczy 905 m na zachodzie, po przełęcz Liliowe 1952 m, która dzieli je od Tatr wysokich. Odległość tych dwóch przełęczy w prostej linii wynosi ok. 29 km.
Tatry zachodnie od Tatr wysokich rozdziela po polskiej stronie potok Sucha Woda Gąsienicowa, a powyżej jego źródeł w przybliżeniu prostą linią kończy się w najniższym punkcie przełęczy Liliowe. Po stronie słowackiej rozdziela potok Cicha Woda Liptowska.
Na obszarze Tatrzańskiego Parku Narodowego Tatry Zachodnie zajmują 396 km2 powierzchni i kończąc się Wołowcem wraz z boczną granią tworzoną przez Rakoń i Grześ otaczają od zachodu Dolinę Chochołowską.
Polska część Tatr Zachodnich
Tatry zachodnie przedziela granica, dzieląc je na część polską, obejmująca część ich północnych stoków oraz znacznie większą część słowacką, która obejmuje pozostałą część północnych stoków oraz wszystkie południowe. W polskiej ich części najwyższym szczytem jest Starorobociański Wierch 2176 m, przez który wierzchołek przebiega granica państwa.
Natomiast najwyższym szczytem całych Tatr Zachodnich, jest leżąca w bocznej grani Tatr po stronie słowackiej Bystra 2248 m. Zbudowana jest ze skał przeobrażeniowych — gnejsów i łupków krystalicznych.
Od Wołowca po Liliowe wzdłuż głównej grani Tatr biegnie granica państwowa dzieląca słowacką część Tatr Zachodnich od części polskiej. Znajdująca się na tym odcinku część granicznych szczytów i przełęczy udostępniona jest szlakami turystycznymi. Od strony polskiej są częstym celem polskich turystów. Głównym grzbietem Tatr Zachodnich biegnie linia Europejskiego Działu Wód dzielących zlewnie Morza Bałtyckiego i Czarnego.
Główny grzbiet
Polskiej części Tatr Zachodnich tworzą kolejno od wschodu: Kasprowy Wierch 1987 m, Pośredni Goryczkowy Wierch 1874 m, Goryczkowa Czuba 1913 m, Suchy Wierch Kondracki 1890 m, Kopa Kondracka 2005 m, Małołączniak 2096 m, Krzesanica 2122 m, Ciemniak 2096 m, Tomanowy Wierch Polski 1977 m, Smreczyński Wierch 2066 m, Kamienista 217 m, Błyszcz 2158 m, Starorobociański Wierch 2176 m, Kończysty Wierch 2002 m, Jarząbczy Wierch 2137 m, Łopata 1958 m i Wołowiec 2064 m.
Poniżej głównego grzbietu znajdują się cztery doliny walne, biorące swój początek u podnóża Tatr i kończące się granią główną: Dolina Bystrej, Dolina Małej Łąki, Dolina Kościeliska i Dolina Chochołowska. U podstawy polskiej części Tatr zachodnich na granicy TPN przebiega czarno znakowana Droga pod Reglami.
W słowackich Tatrach zachodnich od strony południowej pod główny grzbiet podchodzi sześć walnych dolin leżących całkowite na obszarze naszego południowego sąsiada. Są nimi w kierunku od zachodu: Dolina Sucha Sielnicka, Dolina Jałowiecka, Dolina Żarska, Dolina Wąska, w które skład wchodzą bliźniaczo położone doliny Jamnicka i Raczkowa, Dolina Kamienista. Do większych doliny słowackich Tatr zachodnich należy Dolina Zuberska.
Krajobraz i budowa geologiczna
Krajobrazowo Tatry zachodnie są znacznie łagodniejsze od wysokich, występują tu obłe i trawiaste wierzchołki w porównaniu z ostrymi kształtami szczytów Tatrach wysokich. Również tutaj nie brakuje form ostrzejszych, chociażby Giewont lub Rochacze. Zdecydowanie mniej zaznaczają się tutaj wyraziste formy polodowcowe.
Budowa geologiczna Tatr zachodnich jest bardzo skomplikowana. Grzbiet główny jedynie w rejonie Czerwonych Wierchów został wypreparowany z wapieni. Poza główną granią Tatr zachodnich występują tu rozległe masywy zbudowane w wapieni i dolomitów. To z nich zbudowana jest cała północna część Tatr zachodnich. Należą do nich popularne szczyty reglowe jak: Kopieniec, Nosal, Sarnia Skała oraz nieudostępnione turystycznie: Krokiew, Łysanki, Hruby Regiel, Siwiańskie Turnie.
Formy krasowe w Tatrach Zachodnich
Charakterystyczną cechą, odróżniającą Tatry Zachodnie od wysokich, jest obecność form krasowych. Tzw. zjawiska krasowe to efekt rozpuszczania skał węglanowych przez wody płynące i opadowe. Na obszarze Tatr zachodnich można zaobserwować kaniony wapienne, źródła krasowe zwane wywierzyskami, ponory — czyli miejsca nagłego zaniku wody w głąb ziemi oraz jaskiń.W polskich Tatrach poznano ok. 800 jaskiń o łącznej długości ponad 124 km. Część z nich tworzy wielkie podziemne labirynty korytarzy, studnie i komory. Do największej i zarazem najgłębszej w Polsce należy jaskinia Wielka Śnieżna o długości korytarzy ponad 23 km i głębokości 824 m. Największe skupienie jaskiń występuje w masywie Czerwonych Wierchów i górnych partiach Doliny Kościeliskiej. Bardziej znane w Tatrach polskich to: Szczelina Chochołowska, Bańdzioch Kominiarski, Czarna Jaskinia oraz udostępnione turystycznie: Mroźna, Mylna i Smocza Jama.
Do osobliwości Tatrach zachodnich należą liczne wywierzyska w wyprowadzające wody z podziemnych systemów jaskiń. Do największych wywierzysk należy udostępnione do zwiedzania Lodowe Źródło w Dolinie Kościeliskiej, które wyrzuca w ciągu sekundy 240-620 litrów wody o temperaturze 4,3 C.
Fauna i flora w Tatrach Zachodnich
Ze względu na zróżnicowaną budowę geologiczną w tej części Tatr występuje największa liczba gatunków roślinnych. Wapienno — dolomitowe partie reglowe obfitują w liczne gatunki wapieniolubne, do najbardziej charakterystycznych należą: szarotka alpejska, pierwiosnek łyszczak, goryczka krótkołodygowa (Klusjusa) tłustosz alpejski itp. Wiosną po zniknięciu śniegu u podnóża Tatr i w dolinach masowo zakwita szafran spiski zwany potocznie krokusem.Na terenie Tatra zachodnich licznie występują zwierzęta te najbardziej pospolite np. sarny, jelenie oraz te rzadsze: niedźwiedź, ryś a w wyższych partiach gór: kozice i świstaki.
Dawniej na terenach Tatr zachodnich intensywnie prowadzony był wypas owiec.
Pozostałościami po tamtych czasach są licznie spotykane szałasy pasterskie. Tatry zachodnie warto zwiedzać z przewodnikiem tatrzańskim.
