Warszawa, rok 2024. Stanisława Nowak zmarła w wieku 117 lat, pozostając najdłużej żyjącą Polką w historii. Naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego odkryli, iż jej organizm starzał się w sposób odmienny niż u zwykłych śmiertelników procesy chorobowe niemal go nie dotyczyły.
Superstulatkowie, którzy przekroczyli 110 lat, od dawna fascynują zarówno lekarzy, jak i zwykłych ludzi. Co sprawia, iż ich życie trwa tak długo? Stanisława, jeszcze przed śmiercią, zgodziła się pomóc badaczom w rozwiązaniu tej zagadki. Gdy miała 116 lat, pobrano od niej próbki krwi, śliny, moczu i kału, by przeanalizować jej geny oraz mikrobiom i porównać je z danymi innych osób w podeszłym wieku.
Wyniki były zaskakujące. Choć w jej organizmie występowały typowe oznaki starzenia, poziom stanów zapalnych był niski, flora jelitowa przypominała tę u znacznie młodszych osób, a epigenom mechanizmy regulujące aktywność genów wykazywał niezwykłą witalność. Naukowcy nazwali ją “wyjątkowym przypadkiem”, zwracając uwagę na rzadkie warianty genów, które prawdopodobnie chroniły ją przed chorobami serca, cukrzycą i neurodegeneracją związaną z Alzheimerem czy Parkinsonem.
“To nowe spojrzenie na biologię starzenia się. Wskazuje potencjalne biomarkery zdrowia w podeszłym wieku i możliwe strategie wydłużania życia” napisali autorzy badania, opublikowanego w prestiżowym czasopiśmie medycznym.
Choć geny Stanisławy odgrywały kluczową rolę, naukowcy przyjrzeli się też jej codziennym nawykom. Jadła trzy jogurty dziennie mogło to wspierać jej mikrobiom i utrzymanie prawidłowej wagi. Stosowała dietę śródziemnomorską, dbała o sen, ruch i równowagę psychiczną. Aktywnie uczestniczyła w życiu towarzyskim, czytała, grała na fortepianie i pielęgnowała ogród.
“Pokazuje to, iż starzenie i choroby nie zawsze muszą iść w parze” podkreślili badacze. “To wyzwanie dla powszechnego przekonania, iż wiek zawsze oznacza schorzenia”.
