Sodziaki to bułeczki, które często gościły na stołach naszych przodków. Razem z nadejściem tzw. comfort food i one wracają do łask. Ich przygotowanie jest bajecznie proste, a lista składników ogranicza się do dosłownie kilku, które każdy trzyma w swojej kuchni. Sodziaki są uniwersalne, można je przygotować i na słodko, i na słono, śmiało mogą wystąpić w roli dania głównego, przekąski czy deseru.
Sodziaki to kolejna wariacja na temat placuszków (choć te bardziej przypominają małe bułeczki) na bazie mąki. To tradycyjna potrawa Podkarpacia, a swoją nazwę zawdzięcza sodzie oczyszczonej, której dodatek ładnie je spulchnia. Sodziaki znamy również jako oładki, proziaki czy łosuchy. Niegdyś pieczono je na blasze w piecach kaflowych opalanych drewnem, teraz zaś przygotowuje się je najczęściej na patelni bądź w piekarniku.
Sodziaki, czyli bułeczki naszych babć
Sodziaki robiono kiedyś z mąki pszennej lub pszenno-żytniej i w pierwotnej wersji dodawano do niej tylko wodę i mąkę. W nieco bardziej bogatej odsłonie powstawały z dodatkiem jajka, na maślance lub zsiadłym mleku.
Bułeczki można serwować np. z masłem i solą, miodem, dżemem czy twarogiem, wówczas występują jako baza dania, ale mogą śmiało stanowić dodatek do np. zupy czy sosu. Sodziaki to potrawa uniwersalna – ma spore zastosowanie w kuchni dzięki temu, iż występuje w wersji słodkiej i wytrawnej, więc kwestia dodatków zależy jedynie od wyobraźni gotującego.
Sodziaki można zarówno piec, jak i smażyć, podawać na słodko i słono – Pyszności; Fot. Adobe Stock
Przepis na sodziaki – starodawne placki na sodzie
Sodzaki to przyjemnie puszyste bułeczki, których przygotowanie nie zajmuje dużo czasu i nie wymaga dużych umiejętności kulinarnych. Mieszaninę składników wykłada się na rozgrzany tłuszcz (lub piecze w piekarniku) w formie najczęściej okrągłych placuszków (ale też rombów) i czeka, aż ładnie zarumienią się. Zsiadłe mleko w składzie można zastąpić śmietaną 18 proc., maślanką bądź jogurtem.
Składniki:
- 500 g mąki pszennej
- ok. 400 g zsiadłego mleka
- 2 jajka
- 1 łyżeczka sody
- szczypta soli
- 1-2 łyżki cukru
- olej do smażenia
Przygotowanie:
- Do zsiadłego mleka dodaj sodę (mleko neutralizuje sodowy posmak), jajka, cukier oraz sól i całość dokładnie wymieszaj.
- Do masy dodawaj pomału przesianą mąkę i mieszaj całość. Kiedy ciasto będzie już na tyle zbite, iż będzie można wyrabiać je rękoma, przełóż je na blat oprószony mąką.
- Wyrabiaj ciasto do momentu, kiedy to przestanie lepić się do rąk. Ważne: ciasto ma być miękkie i elastyczne, nie wyrabiaj go więc za długo.
- Gotowe ciasto uformuj w kulkę, przykryj ściereczką i odłóż w ciepłe miejsce, by odpoczęło.
- Następnie rozwałkuj ciasto na placek o grubości ok. 1 cm i wycinaj z niego krążki np. od szklanki.
- Rozgrzej tłuszcz na patelni i smaż na nim bułeczki na złoty kolor, obracając je kilka razy, by dobrze upiekły się w środku.
- Pamiętaj: sodziaki smażymy na rozgrzanym tłuszczu, ale nie na pełnej mocy palnika. Chodzi o to, by nie przypaliły się na zewnątrz, będąc jeszcze surowymi w środku.
Zobacz także przepis na bułeczki maślano-drożdżowe na patyczkach. To prosty i pyszny wypiek na śniadanie:
