Sztolnia Królowa Luiza – podziemna przygoda dla całej rodziny

manawpodrozy.pl 3 tygodni temu

Sztolnia Królowa Luiza to wyjątkowe miejsce, które pozwala odkryć podziemny, górniczy świat Zabrza. Biegnie tuż pod centrum miasta, a w jej wnętrzu znajduje się jedna z największych atrakcji Śląska – podziemny spływ łodziami. To także przestrzeń, gdzie z bliska można poznać potężne maszyny, które przez dekady napędzały śląskie kopalnie. Również dzieci mogą tutaj przebrać się w autentyczny strój górniczy i zejść na szychtę, gdzie z rodzicami mają do wykonania specjalne zadania.

Warto wiedzieć, iż nazwa „Sztolnia Królowa Luiza” to współczesne określenie, stworzone z myślą o ruchu turystycznym. Obejmuje dwa połączone ze sobą zabytkowe obiekty: kopalnię „Królowa Luiza” oraz Główną Kluczową Sztolnię Dziedziczną.

Sztolnia Luiza – Krótka historia

Historia kopalni Królowa Luiza sięga końca XVIII wieku, kiedy zapadła decyzja o jej budowie. Przez wiele lat była jedną z czołowych kopalń na Śląsku, wydobywając setki ton węgla dziennie. Jej działalność zakończyła się w 1998 roku, a dziesięć lat później rozpoczęto szeroko zakrojoną rewitalizację. Prace były ogromnym wyzwaniem – na powierzchnię trzeba było wydobyć aż 750 tysięcy ton mułu! Rewitalizacja sztolni zakończyła się w 2018 roku, a dziś Sztolnia Królowa Luiza stanowi jedną z głównych atrakcji Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Sztolnia Królowa Luiza wraz z Kopalnią Guido starają się aktualnie o wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO

Podziemny Spływ Sztolni – największa atrakcja Śląska?

Podziemny Spływ Sztolni to bez dwóch zdań obowiązkowy punkt wizyty w Sztolni. Rejs odbywa się w oryginalnych, XIX-wiecznych wyrobiskach dawnej Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej. Sama świadomość, iż płyniemy łodzią pod centrum 170-tysięcznego miasta, robi już ogromne wrażenie.

To zresztą najdłuższy spływ podziemną sztolnią w Europie – cała trasa liczy około 2 kilometry, z czego aż 1100 metrów pokonujemy łodzią. Po drodze mijamy podziemne porty, mijanki i wąskie gardła chodników, a wokół nas panuje charakterystyczny chłód, echo i dźwięk sączącej się wody. Światło odbijające się od mokrych ścian tworzy niezwykłą grę cieni, która potęguje atmosferę tajemnicy.

W trakcie spływu spotykamy też legendarne postacie górnośląskich opowieści – Skarbnika i Utopka – którzy z humorem i lekkim przymrużeniem oka przekazują swoje przestrogi. Tosia słuchała ich z zapartym tchem, a nas zaskoczyło, ile życia kryje się w tym mrocznym miejscu. W zakamarkach sztolni rośnie prawdziwa roślinność, rozwijająca się dzięki 90-procentowej wilgotności i odrobinie sztucznego światła. Warto też wypatrywać nacieków wapiennych – przypominają te z naturalnych jaskiń, choć tu powstały w przestrzeni stworzonej przez człowieka.

Podziemne Królestwo Maszyn, czyli wielkie maszyny w kopalni

Podziemne Królestwo Maszyn to jedna z tras dostępnych w Sztolni Królowa Luiza, stworzona z myślą o najmłodszych, ale wciągająca również dorosłych. Można ją zwiedzać już z dziećmi od 4. roku życia, co czyni ją idealną propozycją dla rodzin z dziećmi. Trasa prowadzi przez oryginalne wyrobiska dawnej kopalni, w których umieszczono autentyczne górnicze maszyny. Takie, które przez dekady naprawdę pracowały pod ziemią. Największą atrakcją jest potężny, 22-tonowy kombajn ścianowy, który nie tylko można zobaczyć z bliska, ale także usłyszeć, gdy zostaje uruchomiony. Huk i drżenie robią piorunujące wrażenie, pozwalając poczuć potęgę technologii górniczej.

Zwiedzanie Podziemnego Królestwa Maszyn to jednak nie tylko pokaz mocy i hałasu. To także przystępnie podana opowieść o historii śląskiego górnictwa i roli, jaką odegrało ono w rozwoju regionu. Dzieci i dorośli dowiadują się, jak wyglądała codzienna praca górników, z jakimi trudnościami się mierzyli i dlaczego wydobycie węgla miało tak duże znaczenie dla Śląska. Na koniec czeka na wszystkich przejażdżka górniczą kolejką, słynnym Karlikiem. To punkt programu, który budzi entuzjazm nie tylko wśród najmłodszych!

Szychta całą rodziną – przygoda pod ziemią

Jeśli szukacie czegoś więcej niż klasyczne zwiedzanie, koniecznie rozważcie udział w rodzinnej szychcie górniczej. Już sam początek to świetna zabawa: przebieramy się w robocze ubrania, zakładamy kaski i czołówki, po czym stawiamy się u sztygara. To on wprowadza nas w zasady bezpieczeństwa i traktuje jak prawdziwą górniczą brygadę.

Zjeżdżamy szybem w dół i wędrujemy podziemnymi chodnikami. Sztygar po drodze opowiada o codziennych obowiązkach górników i realiach pracy pod ziemią, ale nie kończy się na słuchaniu. Każdy uczestnik dostaje do ręki kilof i może spróbować własnoręcznie wydobyć bryłkę węgla.

Jednym z zadań jest także cięcie drewnianego klocka na komendę „moje – twoje”. Choć wygląda to prosto, wymaga dobrej współpracy, szczególnie, gdy w grę wchodzi piła dwuręczna. A to jeszcze nie wszystko. W kolejnej części poznajemy podstawy górniczego ratownictwa i przekonujemy się, jak trudna i wymagająca może być akcja ratunkowa pod ziemią. Ćwiczymy podstawy pierwszej pomocy w warunkach, które mają kilka wspólnego z wygodą.

Podobnie, jak na trasie Podziemne Królestwo Maszyn na koniec czeka przejazd górniczą kolejką. Kończy on szychtę z uśmiechem i satysfakcją… i być może z odrobiną kopalnianego pyłu we włosach.

Park 12C przy Sztolni Królowa Luiza – nauka przez zabawę

Tuż obok głównego wejścia do Sztolni Królowa Luiza znajduje się Park 12C – miejsce, które z pozoru wygląda jak plac zabaw, ale w rzeczywistości kryje w sobie mnóstwo edukacyjnych niespodzianek. To przestrzeń zaprojektowana z myślą o dzieciach, które poprzez zabawę mogą poznać wiele zjawisk przyrodniczych, fizycznych i astronomicznych. W parku znajdują się interaktywne instalacje, które w przystępny sposób tłumaczą, jak działa tama wodna czy tuba Archimedesa. Dzieci mogą tu samodzielnie sprawdzić, jak promieniowanie słoneczne zamienia się w energię elektryczną dzięki panelom fotowoltaicznym, a także zaobserwować, jak zmieniają się cienie w zależności od pory dnia i roku.

To jednak nie wszystko – ogromnym wyzwaniem i atrakcją jest labirynt, w którym łatwo się zgubić i jeszcze trudniej znaleźć wyjście. Spacer wśród zakamarków labiryntu dostarcza mnóstwo emocji, a jednocześnie rozwija orientację w terenie i logiczne myślenie. Park 12C to idealne miejsce na chwilę oddechu po zwiedzaniu podziemnych tras, szczególnie dla rodzin z dziećmi.

Sztolnia Luiza – Informacje praktyczne

Cennik biletów oraz miejsca rozpoczęcia poszczególnych tras możecie sprawdzić na stronie internetowej: podziemnaprzygoda.pl
Temperatura pod ziemią utrzymuje się stale na poziomie 12–14°C – warto ubrać się odpowiednio, niezależnie od pogody na zewnątrz (uwaga w czasie spływu w sztolni, ze względu na dużą wilgotność odczuwalna temperatura pozostało niższa!)
Obuwie: najlepiej sprawdzi się pełne, wygodne obuwie na płaskiej podeszwie.
Bilety najlepiej kupić online na stronie internetowej kopalni – daje to pewność rezerwacji i wyboru dogodnej godziny.