Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadziła we wrześniu br. zakrojone na szeroką skalę kontrole produktów żywnościowych z Ukrainy w polskich sklepach. Wyniki są alarmujące – inspektorzy wykryli nieprawidłowości w niemal 4 na 5 skontrolowanych placówek.
Fot. Warszawa w Pigułce
Skala problemu większa niż się spodziewano
IJHARS objęła kontrolą 52 sklepy w całej Polsce – zarówno małe osiedlowe punkty, jak i sklepy internetowe. Sprawdzono łącznie 359 partii produktów: od słodyczy, przez przetwory mięsne i rybne, aż po napoje alkoholowe i bezalkoholowe. Nieprawidłowości wykryto w 41 podmiotach, co stanowi 78,8% wszystkich skontrolowanych miejsc.
Największe zastrzeżenia budziły wyroby cukiernicze – inspektorzy zakwestionowali aż 71,2% partii. Jeszcze gorzej wypadły przetwory rybne, w których błędy w oznakowaniu stwierdzono w 77,8% przypadków. W przypadku przetworów mięsnych nieprawidłowości dotyczyły 58,8% produktów, a napojów bezalkoholowych – 64%.
Czego najczęściej brakowało?
Najpoważniejszym problemem okazał się całkowity brak oznakowania w języku polskim. Dotyczyło to ponad połowy skontrolowanych partii niektórych produktów. W wyrobach cukierniczych co druga partia nie miała polskich etykiet. Podobnie było z przetworami rybnymi – 18 z 35 zakwestionowanych partii nie posiadało żadnych informacji po polsku.
Kolejne wykryte uchybienia to niepełny wykaz składników, brak informacji o alergenach oraz błędnie podane daty minimalnej trwałości. W przetworach rybnych brakowało podstawowych danych, takich jak metoda połowu czy rodzaj użytego narzędzia. Sklepy internetowe dodatkowo nie zamieszczały na swoich stronach kompletnych informacji o wartości odżywczej produktów.
Co to oznacza dla Ciebie?
Jeśli kupujesz produkty z Ukrainy w lokalnym sklepie czy przez internet, ryzykujesz, iż nie dowiesz się, co tak naprawdę jesz. Brak etykiety po polsku to nie tylko niewygoda – to realne zagrożenie dla osób z alergiami pokarmowymi. Gdy produkt nie zawiera informacji o alergenach, możesz nieświadomie sięgnąć po coś, co wywoła u Ciebie reakcję alergiczną.
Błędnie podana data ważności może oznaczać, iż zjedzenie przeterminowanego produktu skończy się zatruciem pokarmowym. Brak informacji o składzie uniemożliwia świadome decyzje – nie wiesz, ile cukru, soli czy konserwantów spożywasz.
Konkretne konsekwencje kontroli
IJHARS wszczęła 44 postępowania administracyjne dotyczące produktów o niewłaściwej jakości oraz 59 postępowań mających na celu zakaz sprzedaży wadliwych artykułów. Nałożono 9 mandatów karnych na łączną kwotę 2450 zł. Sklepy otrzymały zalecenia pokontrolne i muszą usunąć z obrotu zakwestionowane produkty.
Jak się zabezpieczyć podczas zakupów?
Kupując żywność z Ukrainy, zastosuj kilka prostych zasad. Po pierwsze – zawsze sprawdzaj, czy etykieta jest po polsku. jeżeli jej nie ma, zostaw produkt na półce. Brak polskiego oznakowania to naruszenie prawa i sygnał, iż sprzedawca lekceważy przepisy.
Dokładnie czytaj skład produktu. jeżeli jesteś uczulony na jakieś składniki, upewnij się, iż lista alergenów jest kompletna i czytelna. W razie wątpliwości – pytaj sprzedawcę lub zrezygnuj z zakupu.
Zwracaj uwagę na datę ważności. Sprawdź, czy jest wyraźnie oznaczona i czy sformułowanie brzmi „Najlepiej spożyć przed” – inne określenia mogą świadczyć o nieprawidłowościach. Unikaj produktów, które wyglądają podejrzanie – zmieniony kolor, dziwny zapach czy uszkodzone opakowanie to sygnały ostrzegawcze.
W przypadku zakupów online bądź szczególnie czujny. Przed zamówieniem sprawdź, czy strona sklepu zawiera pełne informacje o produkcie: skład, wartość odżywczą, warunki przechowywania i pochodzenie. jeżeli tych danych nie ma – lepiej zamów gdzie indziej.
Co zrobić, gdy kupisz wadliwy produkt?
Jeśli zauważysz, iż kupiony przez Ciebie produkt ma nieprawidłowe oznakowanie lub budzi Twoje wątpliwości, możesz zgłosić to do IJHARS lub lokalnej stacji sanitarno-epidemiologicznej. Twoje zgłoszenie może uchronić innych przed problemami zdrowotnymi.
Zachowaj paragon i zrób zdjęcie produktu. Masz prawo do reklamacji i zwrotu pieniędzy. Sklep, który sprzedał Ci źle oznakowany towar, ponosi odpowiedzialność.
