Morze Śródziemne to serce trzech kontynentów – Europy, Azji i Afryki. Jego wody oblewają wybrzeża takich państw jak słoneczna Hiszpania, tajemniczy Egipt czy pełne historii Włochy. Połączenie kultur i krajobrazów sprawia, iż to miejsce jest wyjątkowe. Od greckich wysp po tureckie wybrzeża – każde z tych miejsc ma swój niepowtyarzalny urok. Ale mało kto wie, iż miliony lat temu błękitny akwen niemal całkowicie wyschnął. To nie fikcja, ale prawdziwe świadectwo potęgi natury, które zmieniło bieg historii.
REKLAMA
Zobacz wideo Prof. Piskozub: Bałtyk jakiś będzie, ale to już nie będzie ten Bałtyk, który znamy
Czy Morze Śródziemne jest bardzo słone? To pozostałość po klęsce
Wyobraź sobie, iż błękitne wody Morza Śródziemnego znikają, a w ich miejscu powstaje bezkresna, słona pustynia. Brzmi jak fabuła filmu katastroficznego? Nic bardziej mylnego. 5,96 miliona lat temu zaczęła się jedna z największych katastrof geologicznych w historii Ziemi. Głównym sprawcą zamieszania była Cieśnina Gibraltarska, która stopniowo zamykała się, odcinając dopływ wód z Atlantyku.
morzeOtwórz galerię
Było to efektem ruchów tektonicznych, które przekształcały krajobrazy w tamtej epoce. Morze, odcięte od dopływu świeżych wód, zaczęło intensywnie parować, a na jego dnie odkładały się grube warstwy soli. Ten proces nie tylko zapoczątkował dramatyczne zmiany, ale także sprawił, iż wody Morza Śródziemnego należą dziś do jednych z najbardziej zasolonych na świecie. Choć nie dorównuje ekstremalnemu zasoleniu Morza Martwego, poziom soli w wodach Morza Śródziemnego znacznie przewyższa średnią oceaniczną.
Kryzys messyński trwał aż 35 tysięcy lat i nieodwracalnie zmienił wygląd regionu, pozostawiając po sobie ślady, które dziś są kluczem do zrozumienia geologicznej katastrofy. Grube osady soli, odkryte na dnie morza, są dla naukowców niemymi świadkami tamtych wydarzeń. Dzięki wnikliwym analizom udało się zrekonstruować przebieg parowania i zasolenia. Nowoczesne modele numeryczne i symulacje komputerowe pozwoliły ożywić historię sprzed 5,5 miliona lat, a wnioski wyciągnięte przez międzynarodowy zespół badaczy pod kierunkiem Giovanniego Aloisiego z francuskiego Narodowego Centrum Badań Naukowych (CNRS) potwierdziły, w jaki sposób Morze Śródziemne niemal całkowicie zniknęło z mapy świata.
Morze Śródziemne, zdjęcie lustracyjne, fot. Eymen Uzunkok / iStock Morze Śródziemne, zdjęcie lustracyjne, fot. Eymen Uzunkok / iStock
Wielki powrót wody. Jak odrodziło się Morze Śródziemne?
Natura nie znosi pustki i to dosłownie. Gdy ruchy tektoniczne ponownie otworzyły Cieśninę Gibraltarską, Atlantyk ruszył z potężną siłą, jakby chciał nadrobić stracony czas. To, co wydarzyło się później, było wielką geologiczną rewolucją. Woda zaczęła zalewać dno dawnego morza w zawrotnym tempie – poziom podnosił się choćby o 10 metrów dziennie. Potężna fala miała siłę przewyższającą największe współczesne wodospady. Spektakularna powódź była niczym wielki oddech życia dla umierającego akwenu.
Sprawdź: Pojawił się znikąd. Wypluwał lawę i zaczął podtapiać popularną wyspę. "Trudno byłoby w to uwierzyć"
Mimo upływu milionów lat Morze Śródziemne wciąż fascynuje swoją burzliwą przeszłością i wyjątkowym charakterem. Dawne procesy, które niemal zmieniły je w pustynię, sprawiły, iż dziś możemy podziwiać ten niezwykły akwen. To miejsce przypomina, jak dynamicznie zmienia się nasza planeta i jak potężne siły natury kształtują świat, w którym żyjemy.
