Konferencja „Kobiety Lasowiaczki – strażniczki rodzimego dziedzictwa (część II)”, zorganizowana przez Stowarzyszenie Przyjaciół Baranowa Sandomierskiego „Arkadia”, zgromadziła licznych twórców ludowych, pasjonatów tradycji oraz mieszkańców regionu.
https://korsokolbuszowskie.pl/wiadomosci/rusza-wyjatkowy-cykl-w-kolbuszowej-inauguracja-juz-niebawem/q1NKXCO558jZZkXcBiiAKobiety w roli strażniczek tradycji
Centralnym punktem wydarzenia była prezentacja postaci Janiny Olszowy i Marii Rzeszutek – kobiet, które przez lata nie tylko pielęgnowały, ale i aktywnie popularyzowały lasowiacką tradycję. Wystąpienia i wspomnienia o ich działalności pokazały, jak istotną rolę w zachowaniu lokalnej tożsamości odgrywają kobiety – kustoszki pamięci i strażniczki dawnych zwyczajów.
Bogaty program i artystyczne akcenty
Konferencja rozpoczęła się wykładem dr Jolanty Dragan pt. „Lasowiacy z północnej części dawnej Puszczy Sandomierskiej”. Następnie głos zabrali m.in. Teresa Jadach i Władysław Hałat, przywołując pamięć o Marii Rzeszutek z Cmolasu.
Występy artystyczne nadały spotkaniu wyjątkowy charakter. Na scenie pojawili się „Cmolasianie” z Cmolasu oraz Zespół Ludowy „Górniacy” z Kolbuszowej Górnej, którzy przypomnieli pieśni i obrzędy zakorzenione w kulturze Lasowiaków. Publiczność żywiołowo reagowała także na koncert kapeli „Lasowiackie Baby”, która zakończyła część artystyczną.
Warsztaty i wystawy
Równolegle z konferencją odbywały się warsztaty malarskie, które prowadziły Elżbieta i Jadwiga Czachor z Kolbuszowej Górnej. Dużym zainteresowaniem cieszyły się także pokazy haftu ludowego w wykonaniu Barbary Nycek oraz wystawa rękodzieła – malowanek, wycinanek, kwiatów z bibuły i innych prac autorstwa lokalnych twórczyń.
Na przygotowanych stoiskach można było zobaczyć dzieła Marii Rzeszutek i Janiny Olszowy, a także rękodzieło pań z Kolbuszowej, Kolbuszowej Górnej i Cmolasu. Całości towarzyszył regionalny poczęstunek przygotowany przez Danutę Olszowy i Agatę Drapałę.
Dziedzictwo, które łączy pokolenia
Wydarzenie pokazało, iż kultura Lasowiaków jest wciąż żywą częścią współczesności. Dzięki pasji lokalnych twórców i wsparciu instytucji możliwe jest nie tylko zachowanie tradycji, ale także jej twórcze rozwijanie i prezentowanie młodszym pokoleniom.
Janina Olszowy - znawczyni kuchni regionalnej i nie tylko
W wieku 80 lat odeszła Janina Olszowy. Mieszkanka Kolbuszowej zmarła w 19 grudnia 2023 roku. W środowisku lokalnym była znana jako Babcia Jasia - znawczyni kuchni regionalnej.
Janina Olszowy urodziła się 28 września 1943 roku w Kolbuszowej Górnej. Była emerytowaną nauczycielką Szkoły Podstawowej nr 1 w Kolbuszowej. Wychowała wiele pokoleń młodzieży.
Przez lata zajmowała się odnawianiem, odtwarzaniem, a przede wszystkim propagowaniem kolbuszowskiej kuchni regionalnej.
Wspólnie z Lokalną Grupą Działania "Siedlisko" wydała książkę kulinarną. Na swoim koncie miała też wiele artykułów w lokalnych i regionalnych mediach, na temat lasowiackiej kuchni. Swoją wiedzą dzieliła się także w jednym z odcinków Kuchennych Rewolucji.
Współpracowała z Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej oraz Miejskim Domem Kultury w Kolbuszowej, gdzie prowadziła warsztaty kulinarne i dzieliła się z ich uczestnikami przepisami na tradycyjne potrawy.
W marcu 2021 roku, z okazji obchodów 30-lecia samorządu terytorialnego w Polsce, została odznaczona przez prezydenta RP Złotym Krzyżem Zasługi. Decyzją radnych miejskich, została także wyróżniona tytułem Zasłużony dla Miasta i Gminy Kolbuszowa.
Maria Rzeszutek - artystka i liderka
15 grudni 2024 roku zmarła Maria Rzeszutek - niezwykle zasłużona działaczka społeczna, artystka i liderka, która przez całe swoje życie aktywnie wspierała rozwój kultury ludowej w regionie. Miała 93 lata. Jej działalność na rzecz lokalnej społeczności na zawsze pozostanie w pamięci mieszkańców Cmolasu.
Maria Rzeszutek była kobietą wyjątkową, której życie stanowiło piękny przykład zaangażowania, pracowitości i oddania swojej społeczności. Jej niezwykła aktywność społeczna i kulturalna odcisnęła głęboki ślad w historii Cmolasu oraz całego regionu.
To dzięki jej inicjatywie w 2002 roku powstał Zespół Ludowy Cmolasianie, który pod jej kierownictwem zyskał uznanie i liczne nagrody, w tym prestiżowe wyróżnienie Zarządu Województwa Podkarpackiego za osiągnięcia w dziedzinie kultury.
Zespół Cmolasianie nie tylko ożywiał lokalne tradycje poprzez pieśni biesiadne, kolędy i przyśpiewki, ale również prezentował widowiska obrzędowe inspirowane życiem dawnych mieszkańców wsi. Każde z tych przedsięwzięć było efektem jej pasji i ciężkiej pracy.
Maria Rzeszutek przewodniczyła Kołu Gospodyń Wiejskich w Cmolasie przez ponad pół wieku, aż do 2014 roku. Jej działania nie ograniczały się jednak wyłącznie do KGW – aktywnie działała także w Lokalnej Grupie Działania Lasovia, mobilizując mieszkańców do angażowania się w różne inicjatywy społeczne i kulturalne.
