Kamieniołomy domyślnie kojarzą nam się z ciężką, wręcz katorżniczą pracą. Dziś wiele z nich, opuszczonych, stało się prawdziwymi perełkami przyrodniczymi. Moim osobistym numerem jeden jest „Steinbruch” w Rudzie Śląskiej, gdzie wydobywano piaskowiec, a gdzie w tej chwili można po prostu usiąść i odpocząć w ciszy. Droga pieszo zajmuje mi raptem kilka minut, więc mogę rozkoszować się jego pięknem w zasadzie w dowolnym momencie. Tym razem postanowiłam jednak wybrać się około dwustu kilometrów na zachód, na Morawy, by odwiedzić kamieniołom Kubíčkův lom w pobliżu miejscowości Maletín.
Wieś Maletín (nazwa niemiecka Moletein) w powiecie Šumperk, wzmiankowana już w 1317 roku, liczy w tej chwili 442 mieszkańców. Jej najcenniejsze zabytki to kościół św. Mikołaja z początku XIX wieku wraz z kalwarią, bramami i murem cmentarnym, a także barokowe rzeźby – figura św. Jana Nepomucena i kolumna maryjna. Jesteśmy na terenie Zábřežská vrchovina (Wyżyna Zábřežská, w języku niemieckim Hohenstädter Bergland), w północno-zachodniej części Moraw, w czeskich Sudetach – już poza Śląskiem, jednak przez cały czas na ziemiach ściśle związanych z naszą historią. Przede wszystkim jednak – na niezwykle pięknych ziemiach.
Pramen U Dvou Janů, czyli źródło wody pitnej przy szlakuGdzie spojrzysz, czeka na Ciebie historia
Zábřežská vrchovina, choć sama nazwa nie jest szeroko znana, kryje w sobie wiele atrakcji turystycznych i historycznych. To pasmo o łagodnych wzniesieniach (najwyższy szczyt Lázek ma nieco ponad 700 m n.p.m.), które ustępuje popularnością sąsiednim górom, takim jak Jesioniki czy Góry Orlickie. Mimo to właśnie tutaj znajdują się miejsca o dużym znaczeniu – od jaskiń Javoříčko i Mladeč po słynne zamki Mírov i Bouzov.
Choć znalezienie szlaku może początkowo sprawić kłopot, na samej trasie oznakowanie jest dobreJednym z najcenniejszych skarbów regionu jest maletyński piaskowiec, ceniony w całej Europie Środkowej. Z tego kamienia powstała m.in. monumentalna kolumna Trójcy Przenajświętszej w Ołomuńcu, wpisana na listę UNESCO. Piaskowiec z Maletína, o charakterystycznych czerwonych odcieniach, od XIII wieku wykorzystywano do budowy, rzeźby i sztuki sakralnej – od kapliczek i krzyży po nagrobki, które spotkać można nie tylko na Morawach, ale i w Czechach, na Śląsku czy w Austrii.
Ten pomost prowadzi wprost do kamieniołomuKiedyś miejsce ciężkiej pracy, dziś kontemplacji
Największym wyrobiskiem była nasza dzisiejsza atrakcja, Kubíčkův lom, aktualnie dostępny dla turystów dzięki zielonemu szlakowi i przygotowanej infrastrukturze edukacyjnej. W kamieniołomie, gdzie wydobycie trwało do połowy XX wieku, utworzyło się jeziorko, a w tej chwili można tu obejrzeć tablice dydaktyczne, drewniany pomost, a choćby wizerunki prehistorycznych stworzeń. Choć w przyszłości okolica zostanie częściowo przekształcona przez budowę autostrady D35, Kubíčkův lom pozostanie ważnym świadectwem historii regionu i tradycji kamieniarskich związanych z Maletínem.
Ścieżka dydaktyczna ma łączną długość 4 km i prowadzi ze Starego Maletína, przez kamieniołom, aż do Jahodnicy. Trasa przybliża historię wydobycia miejscowego piaskowca, który od XIII wieku służył rzeźbiarzom i architektom, a w epoce baroku osiągnął największe znaczenie. Kamieniołom słynie również z odkryć skamieniałości flory i fauny z okresu kredy, kiedy teren był kolejno zalewany przez morze i jezioro słodkowodne. Wzdłuż trasy rozmieszczono tablice informacyjne oraz rzeźby w skale przedstawiające prehistoryczne organizmy, a w połowie drogi przygotowano miejsce odpoczynku ze stołami i ławkami. jeżeli nie chcesz przejść całej trasy, wystarczy dojechać samochodem do końca miejscowości Maletín, będącego dosłownie granicą pomiędzy krajem ołomunieckim, a pardubickim. Oznakowanie jest dość skąpe, jednak właśnie tam, wzdłuż prywatnego stawu, biegnie zielony szlak, którym dotrzesz aż do samego kamieniołomu.
Pokochałam to miejsce!
W Republice Czeskiej ocalały liczne pomniki z czasów Wielkiej Wojny. Wypatrujcie ich niemal w każdej miejscowości!Zrozumieć i uszanować przeszłość
Kubíčkův lom to nie tylko świadectwo wielowiekowej tradycji kamieniarskiej Maletína, ale także miejsce, w którym historia spotyka się z naturą i edukacją. Dzięki ścieżce dydaktycznej i przygotowanej infrastrukturze dawny kamieniołom zyskał nowe życie – dziś zachwyca nie ciężką pracą, ale ciszą, pięknem krajobrazu i możliwością odkrywania przeszłości ukrytej w piaskowcu i skamieniałościach.
