Barbórka.
Barbórka to w Inowrocławiu
smutne święto
od czasu jak pogrzebaliśmy kopalnię
najpiękniejszy, najbarwniejszy cud świata
jak się cieszyć w górnicze święto bez kopalni
to jak święta bez choinki
bez rodziców przy wigilijnym stole
bez dźwięku ulubionych kolęd
wspomnienia, zdjęcia, film, wystawa
przywołują tęsknotę, łzy
trudno się cieszyć, świętować
umarła przecież najcudowniejsza
kopalnia nasza.
Zdjęcia (część czarno-białych), pokazują cząstkę urody tej cudownej kopalni....
Na wzgórzu w pobliżu kościoła pw. Imienia NMP (RUINA) na przełomie XI-XII wieku
działała wczesnośredniowieczna warzelnia soli, ślady tego zostały odkryte
przez ekspedycję archeologiczną prof. Cofty-Broniewskiej.
Sąsiedztwo budującej się świątyni wymusiło likwidację warzelni. W
późniejszych wiekach złoża solne były pod wyłączną administracją
królewską.Faworyzowano wtedy kopalnie w Bochni i Wieliczce zapominając o
złożach kujawskich.
Eksploatację naszych złóż wznowiono dopiero w XIX wieku.W latach
1835-1837podczas wierceń w poszukiwaniu wody pitnej w rejonie Starego
Miasta natrafiono na solankę.
Władze pruskie w 1873 roku utworzyły firmę "SALINE", która produkowała sól jadalną warzoną z solanki.
W1920 roku po odzyskaniu niepodległości nadano polską nazwę "Żupa solna"
W latach 1884-1894 wybudowano dwa szyby. Kopalnia produkowała solankę
dla zakładów sodowych "Solvaya".
W 1907 roku obie kopalnie zostały
całkowicie zalane w wyniku niekontrolowanego, rabunkowego wydobycia złóż.
Nową kopalnię zbudowano po wielu ekspertyzach .w latach 1923-1926.
Jej
pierwszy szyb mieścił się przy ul. Poznańskiej 92 i nazywał się SOLNO
I. W latach 1956-1964 wybudowano drugi szyb SOLNO II przy ulicy
dzisiejszej Św.Ducha, gdzie mieściła się również infrastruktura i zarząd
kopalni.
Następnie zbudowano nowoczesne kopalnie otworowe w Górze w 1969 roku i w
Przyjmie kopalnię Mogilno w 1986 r.1 kwietnia tego samego roku
przystąpiono na mocy decyzji Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego
do planowej likwidacji Kopalni Solno.Proces ten przeprowadzono w latach
1986-1991. Natomiast w 1997 roku zniknęła z panoramy miasta wieża
wyciągowa szybu SOLNO I.
O ogromie kopalni Solno niech świadczą te liczby- łącznie zalano ługiem
poprodukcyjnym z zakładów chemicznych 1400 komór o wymiarach każda 100 m
długości, 20 m szerokości i 9 m wysokości, a łączna długość chodników
pod miastem wyniosła 290 km.
Sól inowrocławska pod względem piękna kolorów nie miała sobie równych w całej Europie, a pewnie i na świecie.
Strata dla miasta i regionu jest niepowetowana i trudna choćby do
opisania. To jedno z najsmutniejszych, najtragiczniejszych wydarzeń w dziejach Inowrocławia i Kujaw.
To katastrofa, wielka zadra w kujawskim sercu...
Nieco więcej kolorów, nawiązując do naszej kopalni pokazuje Stała Wystawa Solnictwa...
Tęsknota i marzenia.
Byłaś magicznym zjawiskiem
podziemną baśniową krainą
najbarwniejszą solną paletą
nie można za tobą nie tęsknić
ciebie nie wspominać
twoje obrazy rozdrapują stare rany
serce po takiej stracie
ciągle jeszcze krwawi
pozostały tylko wspomnienia
film, stare fotografie
malowane przez artystów natchnionych
pięknem kopalni obrazy
chciałbym to kiedyś zmienić
powołać ją znowu do życia
wszak kiedyś wszyscy
zmartwychwstaniemy...
znowu zjechać windą do podziemi
czarować wszystkie zmysły
urodą kopalnianych komnat
wysłuchać koncertu w Echu
obejrzeć teatralny spektakl
marzę o tym niemal codziennie
od wielu, wielu już lat....
Ale to oczywiście tylko namiastka tego co istniało pod Inowrocławiem....
Szkoda, iż nie mogę zjechać
do kopalni
zwiedzać kryształowe komnaty
zrobić tysiące barwnych
zdjęć do kronik
rozesłać je na cały świat
zaprosić do Inowrocławia turystów
kopalnia to było zjawisko
mogące zachwycić każdego
potężny turystyczny magnes
Inowrocław byłby pępkiem Polski
turystyczną stolicą
tłumy zwiedzających
to byłby nasz znak.....
Na koniec jeszcze kilka fotografii z profilu FB pana Stanisława Kasperskiego, emerytowanego górnika.
Piękna jesteś
już tylko na zdjęciach
cudna we wspomnieniach
twoją urodę ukryła głęboko w czeluściach
podziemna kraina
nie ma już do niej
żadnego wejścia
żadne zaklęcie nie otwiera bramy
nie uruchomi windy
nikt nie zaprosi na spacer
podziemnymi chodnikami
na koncert, czy bal karnawałowy
w baśniowej scenerii
jedynie w zbiorze baśni
przybyła jeszcze jedna opowieść
o cudownej, barwnej kopalni
nigdy jej nie zapomnę...