Zacznij od prognozy i mapy. Doliny bywają chłodne i wilgotne, grzbiety wietrzne, skraje lasu potrafią „przeciągać”. Zdecyduj, czy robisz szybki biwak (1 noc, minimum sprzętu), czy mały obóz (2 lub więcej nocy). Sprawdź lokalne zasady biwakowania i ognia, zaplanuj pozyskiwanie wody oraz plan awaryjny.
1. Wybór miejsca
Zasady bazowe
- Suche, lekko pochyłe podłoże – unikaj zagłębień.
- Brak martwych konarów nad głową – omijaj mrowiska i gniazda.
- Osłona od wiatru bez ryzyka spadających gałęzi czy kamieni.
- 60-70 m od wody (mniej wilgoci i owadów).
- Jeśli ogień jest legalny to przygotuj strefę mineralną.
2. Sprzęt, który robi różnicę
Schronienia
- Tarp 3×3 (lub 3×4), 6-8 śledzi, 30 m linek/taśm.
- Hamak + underquilt/karimata; bivy jako lekka osłona śpiwora.
Niezbędniki
- Nóż czy piła, czołówka, baterie, zapalniczka, krzesiwo i podpałka.
- Śpiwór dobrany termicznie, folia NRC, kurtka przeciwdeszczowa.
3. Tarpologia – konfiguracje
A-Frame (daszek uniwersalny)
- Dobra ochrona na deszcz czy wiatr, łatwa regulacja wysokości.
- Minus – wiatr z czoła może „wciskać” deszcz, ustaw po stronie zawietrznej.
Lean-to (wiata przy ogniu)
- Ciepło od ognia + widok na otoczenie.
- Minus – słabsza ochrona boczna.
Plow Point (bunkier na wiatr)
- Szybkie i stabilne w wietrze.
- Minus – ograniczona przestrzeń wewnątrz.
Diamond Fly (nad hamakiem)
- Lekki, szybki montaż + dobre odprowadzenie deszczu.
- Minus – mniejsza osłona przy silnym wietrze.
A-Frame z „fartuchami” (na ulewę)
- Bardzo szczelny układ na deszcz z wiatrem.
- Minus – ryzyko kondensacji, zapewnij przewiew.
4. Hamak, bivy czy szałas?
Hamak wygrywa na mokrym i nierównym podłożu, ale wymaga solidnej izolacji od spodu (underquilt/karimata).
Bivy są najmniej widoczne, chronią śpiwór przed rosą, ale mają ograniczoną przestrzeń i wymagają dobrej wentylacji.
Szałas daje ciepło przy ogniu i uczy pracy z naturalnym materiałem, ale kosztuje czas i energię, pamiętaj o etyce pozyskiwania gałęzi.
5. Izolacja bez maty
Z czego zrobić „materac”
- 20-30 cm suchych liści czy igieł, gałązki jako sprężyny.
- Pęki traw lub trzciny układane pod plecami i biodrami.
- Kora, gałęzie świerkowe przykryte tkaniną.
Jak układać
- Izolacja powinna wystawać około 20 cm poza obrys ciała.
- Wyrównaj powierzchnię – usuń twarde „punkty nacisku”.
6. Nocleg zimą – w pigułce
Quinzee – usyp kopiec śniegu, odczekaj aż „zwiąże” a następnie wydrąż komorę, zrób 1-2 otwory wentylacyjne i sufit półkulisty.
Jama śnieżna – wejście niżej niż legowisko, dach łukowy, test twardości śniegu. W wietrzne noce sprawdza się tarp z niskimi „murkami” ze śniegu po stronie zawietrznej.
7. Ciepło, ogień i kondensacja
Lepiej lekki przewiew niż mokry śpiwór. Nie gotuj w zamkniętym schronieniu. Przy ogniu użyj reflektora z mokrego drewna czy ziemi, a nagrzane kamienie (owinięte tkaniną) ułóż w okolicy stóp. Na noc zawsze sucha warstwa bazowa i czapka.
8. Lista kontrolna (1–2 noce)
Co spakować?
- Tarp 3×3, linki, śledzie, napinacze.
- Hamak + underquilt/karimata lub bivy.
- Śpiwór dobrany do warunków, bielizna nocna.
- Nóż, piła, zapalniczka + krzesiwo + podpałka.
- Czołówka + zapas baterii, apteczka, folia NRC.
- Filtr/garnek/kuchenka, warstwa przeciwdeszczowa, czapka.
Najczęstsze błędy
Czego unikać?
- Późne rozstawianie obozu.
- Brak izolacji od spodu.
- Za szczelny tarp → kondensacja.
- Ignorowanie kierunku wiatru.
- Ogień bez strefy zabezpieczenia.
9. Hamak czy tarp na start?
- Tarp na ziemi jest prostszy; hamak wymaga izolacji od spodu.
10. Jaki rozmiar tarpa jest najbardziej uniwersalny?
- 3×3 m – najwięcej konfiguracji dla jednej osoby + bagaż.
Podsumowanie
Chcesz przećwiczyć to w praktyce? Dołącz do szkoleń Survival Expert: tarpologia, bezpieczny ogień i komfortowy sen, w każdych warunkach.
