Sałata to jedno z tych zielonych warzyw, o którym nie powinniśmy zapominać w codziennym menu ze względu na adekwatności prozdrowotne i niezastąpione wartości odżywcze.
Sałata jest idealnym wyborem dla osób na diecie lub odchudzających się, ale nie tylko oni powinni dodać to warzywo do swojego menu. Wyróżnia się ponad 100 rodzajów sałat. Jak pokazują zapiski sałatę jadano już w starożytności, dodawano ją do różnych potraw choć jej smak był bardziej gorzki niż jej współczesne odmiany. Surowa sałata jest niskokaloryczna. Zawiera jedynie 15 kalorii w 100 g.
Zacznijmy więc może od charakterystyki tych najpopularniejszych odmian.
▮Sałata masłowa
– jest nazywana również sałatą maślaną lub głowiastą. To jedna z najpopularniejszych odmian sałaty o miękkich i delikatnych liściach. Ma słodkawy smak. Nie powinna być zbyt długo przechowywana w lodówce, ponieważ gwałtownie więdnie, gdyż jest delikatna. Sałata masłowa jest bogatym źródłem błonnika, magnezu, żelaza, witaminy B i C.
▮Sałata lodowa – charakteryzuje się kruchymi liśćmi oraz ciężką główką. Może być przechowywana w lodówce choćby przez kilkanaście dni. Ma mniejszą wartość odżywczą niż sałata masłowa.
▮Sałata lollo – to rodzaj sałaty dekoracyjnej, której liście mają orzechowy posmak. Występuje w dwóch kolorach – zielonym i czerwonym. Świetnie komponuje się z innymi sałatami jako dodatek do sałatek.
▮Rukola – ma ciemnozielone, postrzępione liście. Posiada wyraźny, ostry smak. Jest bogata w kwas foliowy, jod i wapń. Dobrze komponuje się z warzywami, owocami, serem feta i orzechami. Utrzymuje świeżość przez kilka dni.
▮Sałata rzymska – ma owalną główkę i długie, pomarszczone liście. Posiada słodszy smak niż inne odmiany sałaty. Zawiera duże ilości witaminy A i chromu. Długo utrzymuje świeżość.
▮Sałata radicchio – nazywana także cykorią sałatową. Po namoczeniu w wodzie traci wartości odżywcze. Głąb sałaty radicchio nie nadaje się do jedzenia. Jest bogata w błonnik i dobrze komponuje się z innymi sałatami.
▮Roszponka – ma nieduże okrągłe liście w kolorze zielonym. Zawiera duże ilości potasu, a także żelazo i witaminę B.
▮Cykoria – jest bogatym źródłem inuliny, która reguluje poziom cholesterolu we krwi. Cykoria ma gorzki smak. Najlepiej smakuje po namoczeniu w zimnej wodzie.
▮Rukiew wodna – ma drobne listki, które idealnie sprawdzą się jako dodatek do sałatki, kanapek czy zielonego koktajlu. Ma ostry smak z wyczuwalną nutką słodyczy. Zalecana jest do leczenia awitaminozy.
Sałata zawiera przede wszystkim luteinę i zeaksantynę, które są silnymi przeciwutleniaczami. Poza tym w jej składzie znajdują się: kwas foliowy, witaminy z grupy B, witamina E, witamina C, potas, magnez, mangan. Zawiera również beta-karoten, chrom, wapń i żelazo. Witamina E, antyoksydanty i karotenoidy poprawiają stan skóry, która jest jaśniejsza, gładsza i pełna blasku. W podobny sposób działa na włosy i paznokcie. Z kolei antyoksydanty niwelują w naszym organizmie wolne rodniki, dzięki czemu opóźniają procesy starzenia i pojawianie się zmarszczek. Duża zawartość chlorofilu w sałacie, który nie tylko nadaje liściom zielony kolor wykazuje działanie bakteriobójcze, a także przyspiesza gojenie ran, sprawdzi się również w walce z infekcjami, pozwala wzmocnić układ nerwowy, odkwasza, poprawia trawienie i zwiększa odporność. Regularne jedzenie sałaty sprawia, iż organizm wraca do równowagi kwasowo-zasadowej. Dzięki silnym przeciwutleniaczom sałata chroni przed zwyrodnieniem plamki żółtej. Wzmacnia również układ nerwowy i przyspiesza metabolizm, dlatego powinna znaleźć się w diecie odchudzającej. Mangan zawarty w sałacie odpowiada za sprawne funkcjonowanie układu nerwowego oraz ma też wpływ na obniżenie dolegliwości kobiecych przed miesiączką, a także na utrzymanie wysokiego libido. Ułatwia też wchłanianie żelaza, poprawia funkcjonowanie mózgu i znacząco wpływa na kondycję skóry całego ciała. Sałata ma działanie moczopędne, co pozwala pozbyć się obrzęków i opuchlizny spowodowanych nagromadzoną wodą.
Sałata to warzywo, które najzdrowiej jest jeść na surowo. W takiej formie posiada ona najwięcej cennych składników odżywczych. Jednak sałatę z powodzeniem można też poddawać obróbce termicznej np. rzymską sałatę można podpiec delikatnie na oliwie z oliwek, a w potrawach kuchni azjatyckiej takich, jak zupy często także znajdziemy liście sałaty.
Smażona sałata rzymska
•3 sztuki sałaty rzymskiej
•2 łyżki masła
•1-2 ząbki czosnku
•sól, pieprz
•kilka kawałków sera pleśniowego
•słoiczek suszonych pomidorów
•opcjonalnie smażony boczek
Masło rozpuść na patelni. Czosnek zmiażdż w prasce, dodaj do masła i podgrzej. Sałatę umyj, osusz, podziel na części lub tylko na połówki i duś chwilę (około 5 min.) na patelni pod przykryciem. Odkryj, dodaj sól i pieprz. Pomidory pokrój na mniejsze kawałki, podduś chwilę z olejem. Polej nimi sałatę i posyp serem pleśniowym. o ile lubisz boczek, posyp po wierzchu.
