Gęsie jaja mają wyrazisty smak i zapach, który nie wszystkim przypadnie do gustu, ale odpowiednio przetworzone mogą być bardzo ciekawym produktem kulinarnym. Warto również pamiętać o imponujących wartościach odżywczych gęsich jajek.
Hodowane dziś gęsi pochodzą od trzech gatunków dzikich ptaków: szarej gęsi gęgawej, garbonosej gęsi chińskiej oraz gęsi kanadyjskiej, znanej jako bernikla kanadyjska. Dwa pierwsze udomowiono już blisko 3 tysiące lat temu, równocześnie w krajach śródziemnomorskich oraz Chinach.
Pierwsze wzmianki o chowie gęsi w Polsce pochodzą z XVII wieku. Odporne na choroby i mało wymagające w hodowli ptaki gwałtownie zdobyły nad Wisłą dużą popularność. Na przełomie 19. i 20. stulecia niemal w każdym gospodarstwie utrzymywano stadko gęsi, które ceniono nie tylko ze względu na smaczne mięso, tłuszcz i pióra (wypełniano nimi m.in. kołdry i poduszki), ale również gęsie jaja, które wykorzystywano na różne sposoby, do przyrządzania ciast czy po prostu jajecznicy.
Dziś Polska jest europejskim liderem w hodowli tych paków – na naszych fermach żyje ich blisko milion. Mimo to po gęsinę sięgamy bardzo rzadko – statystyczny obywatel spożywa rocznie zaledwie 300 gramów tego wartościowego mięsa. Jeszcze rzadziej jadamy gęsie jaja, które – zdaniem specjalistów – zasługują na znaczne większe zainteresowanie. Dlaczego?
Pyszności – Fot. Unsplash
Gesie jaja – wartości odżywcze
Gęsie jajo to prawdziwa skarbnica cennych substancji odżywczych. Jedna sztuka dostarcza ponad 20 gramów pełnowartościowego białka, czyli blisko 50 proc. dziennego zapotrzebowania dorosłego człowieka na ten składnik, który odgrywa bardzo istotną rolę w naszym organizmie, stanowiąc m.in. podstawowy budulec kości i mięśni. Aminokwasy zapewniają również potrzebną człowiekowi energię, wzmacniają odporność, odgrywają istotną rolę w usuwaniu toksyn oraz naprawianiu rozmaitych uszkodzeń, m.in. przyspieszają gojenie się ran czy regenerację złuszczonego nabłonka skóry.
Jajo gęsi skrywa solidną dawkę witamin z grupy B, niezbędnych do prawidłowej pracy układu nerwowego i utrzymania równowagi psychicznej, dbających o serce, mięśnie i skórę, a także prawidłową pracę systemu immunologicznego. Na uwagę zasługuje wysoka zawartość kwasu foliowego, istotnego do prawidłowego rozwoju ciąży, zapobiegającego niedokrwistości i biorącego udział w produkcji ważnych neuroprzekaźników: adrenaliny, dopaminy czy noradrenaliny.
W gęsim jajku nie brakuje karotenoidów (zwłaszcza luteiny), odgrywających istotną rolę w utrzymaniu sprawności procesów widzenia (m.in. filtrują szkodliwe dla wzroku „światło niebieskie”), pomagających zapobiegać chorobom układu krążenia czy nowotworom (płuc, prostaty, jelita grubego i piersi) oraz sprzyjających prawidłowemu rozwojowi płodu. Luteina korzystnie wpływa także na wygląd skóry – nadaje jej elastyczności i normalizuje pracę gruczołów łojowych.
Gęsie jajo to bogate źródło minerałów: potasu, wapnia, fosforu, sodu, magnezu i żelaza. W porównaniu z kurzym dostarcza solidniejszej dawki tłuszczu, a także dwukrotnie więcej cholesterolu, dlatego z umiarem powinny je spożywać osoby cierpiące na otyłość oraz walczące z nadwagą.
Zobacz także: Wystarczy spojrzeć na żółtko. Tak rozpoznasz, czy jajko jest zdrowe i świeże
Gęsie jajka – jak je wykorzystać w kuchni?
Jajka gęsi są znacznie większe niż kurze, posiadają także twardszą skorupkę. Warto je kupować z pewnych i sprawdzonych źródeł, dzięki czemu unikniemy produktu zakażonego salmonellą (jaja gęsi i kaczki są szczególnie podatne na ataki tych szkodliwych bakterii).
Mają bardzo wyrazisty, „oleisty” smak, którego nie tracą choćby pod wpływem obróbki termicznej. Dlatego nie każdemu przypadnie do gustu przyrządzany z nich omlet czy jajecznica. jeżeli jednak gęsie jajko nam zasmakuje, świetnie sprawdzi się jako sadzone (ze względu na wielkość żółtka warto je wówczas podsmażyć z obu stron, przez 2-3 minuty). Po ugotowaniu na twardo (przez 15-20 minut) sprawdzi się jako dodatek do kanapki czy sałatki. Warto je też faszerować, doskonale komponują się nadzieniem z ryb, np. tuńczyka z puszki (rozcieramy go z ugotowanym na twardo żółtkiem, chrzanem, posiekanymi rzodkiewkami i natką pietruszki).
Gdy smak i zapach gęsiego jajka nas nie przekonuje, wykorzystajmy je do wypieków, które dzięki temu staną się bardziej puszyste. Jajka nie wpływają natomiast na smak ciast.
Autor: Rafał Natorski
<strong>A co powiesz na zapiekane ćwiartki ziemniaków z mięsem mielonym? Przepis znajdziesz na naszym kanale YouTube:</strong>
