Ruiny Zamku Skały to wspaniały szlak w czeskich Górach Stołowych w rejonie Teplicko-Adršpašskich Skał

grafywpodrozy.pl 1 miesiąc temu

Zdjęcie: Zamek Skały w Górach Stołowych

Ruiny Zamku Skały (cze. Zřícenina hradu Skály) to wspaniały szlak położony w rejonie Teplicko-Adršpašskich Skał, nieopodal Teplic nad Metují, który łączy wędrówkę górską z poznawaniem historii średniowiecznego zamku. To jedno z najbardziej romantycznych miejsc w Górach Stołowych i trudno nam zrozumieć, dlaczego tak rzadko pojawia się w oficjalnych przewodnikach. Zamek wkomponowany jest w piaskowcowe formacje skalne, co nadaje mu charakter i klimat skalnego grodu. Ze szczytowej skały roztacza się rozległy widok na okoliczne pasma gór: Broumovské stěny, Javoří hory, Orlické hory oraz na polskie Góry Stołowe.

Spis treści

Położenie, dojazd i parking
Historia Zamku Skały
Architektura Zamku Skály – współczesny spacer po skale
Punkt widokowy
Mapa naszego szlaku
Inne interesujące miejsca w okolicy opisane przez nas
Polecane i sprawdzone noclegi w okolicy Teplickich Skał i Adršpach

Położenie, dojazd i parking

Ruiny zamku znajdują się około 4 km od Teplic nad Metují, w powiecie Náchod, na wysokości około 691 m n.p.m. Na miejsce najwygodniej dojechać własnym samochodem i zaparkować przy drodze lokalnej w osadzie Skaly. Parking jest darmowy – nie ma tu dużo turystów, więc choćby w okresie można zaparkować bez problemu.

Jeśli w rejon Teplicko-Adršpašskich Skał przyjechaliście pociągiem, to jedyną możliwością dotarcia do ruin jest piesza wędrówka. Ze stacji kolejowej Dedov idziemy fragmentem szlaku czerwonego (Via Czechia Severní) – 5,2 km. Natomiast z dworca kolejowego w Teplicach idziemy szlakiem żółtym – 4,9 km.

Historia Zamku Skały

Zamek Skály został założony pod koniec XIV wieku przez Matěja Salavę z Lípy, husyckiego wodza. Jego strategiczne położenie na piaskowcowych skałach pozwalało na kontrolę okolicznych dróg i komunikacji, co miało duże znaczenie w tamtym czasie. Kompleks zamkowy składał się nie tylko z murów, ale również z bloków skalnych, w których były wyciosane pomieszczenia, schody, komnaty. Strome skały były częścią założenia obronnego twierdzy.

W czasie konfliktów po husyckich wojnach jego syn, również Matěj Salava, prowadził wypady rabunkowe na Śląsk i do Łużyc. W 1447 roku śląskie miasta, zmęczone jego praktykami, wspólnie z księciem Georgiem z Poděbrad doprowadziły do zniszczenia twierdzy. Jednak zamek nie został opuszczony na zawsze. Po pewnym czasie został odbudowany i miał kolejnych właścicieli. W 1513 roku twierdza była kolejny raz oblegana przez Ślężan. W 1544 roku nowym właścicielem został Bernard Žehusický z Nestajova, jednak on zamieszkiwał raczej w innym swoim majątku (Stárkov), więc zamek powoli zaczął pustoszeć. Z czasem popadł w ruinę, a część materiału budowlanego została użyta do budowy domów w okolicy. Według niektórych analiz akademickich zamek przestał być aktywnie użytkowany około 1576 roku.

Architektura Zamku Skály – współczesny spacer po skale

Zamek Skály to jeden z tych obiektów, które najlepiej pokazują, jak średniowieczni budowniczowie potrafili wykorzystać naturę na swoją korzyść. Tutaj nie walczono ze skałą, ale uczyniono z niej najważniejszą część zamku. Gdy dziś wspinamy się po wykutych w piaskowcu stopniach, porusza się dokładnie tymi samymi ścieżkami, którymi chodzili dawni strażnicy i mieszkańcy twierdzy. Z tą różnicą, iż oni robili to nie dla turystycznej przygody, ale dla ochrony regionu.

Najważniejszym elementem zamku był ogromny piaskowcowy blok, który wyrasta nad okolicą jak naturalna wieża. To właśnie na nim stała główna warownia – najwyższa część zamku, w której znajdowała się wieża strażnicza. Jej zadaniem było obserwowanie dolin i tras prowadzących z Czech na Śląsk. Murów nie budowano tu wiele, bo nie było takiej potrzeby: strome skały były lepszą obroną niż najmasywniejszy kamienny mur. W kilku miejscach zachowały się choćby otwory i gniazda pod belki, które dawniej podtrzymywały drewniane konstrukcje i platformy.

Poniżej wieży znajdował się skromny, ale funkcjonalny pałac mieszkalny. Jego kształt nie był regularny, ponieważ budowniczowie musieli dopasować się do ukształtowania skały. To jeden z powodów, dla których zamki skalne wyglądają tak malowniczo. Są pełne nieregularnych form, zakamarków i przejść, które wydają się częścią naturalnego krajobrazu. Komnaty mieszkalne, spiżarnie czy magazyny często tworzono nie przez budowanie ścian, ale przez wykucie ich bezpośrednio w skale. Dzięki temu do dziś przetrwały wnęki, schody i pomieszczenia o gładkich, piaskowcowych ścianach, które łatwo odróżnić od fragmentów murów zbudowanych z ciosów kamiennych.

U podnóża skały rozciągało się przedzamcze, czyli gospodarcza część zamku. Tu mogły znajdować się stajnie, warsztaty i pomieszczenia służby. Oddzielała je od części górnej fosa wykuta w skale. Jest to jeden z najbardziej imponujących śladów dawnej pracy kamieniarzy. Fosa nie była wypełniona wodą, ale pełniła funkcję dodatkowej przeszkody dla napastników. To rozwiązanie było bardzo popularne w regionach skalnych, gdzie łatwo było stworzyć głęboki przekop bez konieczności budowania złożonych wypełnionych wodą fortyfikacji.

Dziś podczas zwiedzania można zobaczyć przede wszystkim fragmenty zamku wykute w skale. Murów zostało niewiele, bo przez wieki rozbierano je i używano jako taniego źródła kamienia dla okolicznych gospodarstw. Skała natomiast pozostała nienaruszona. Dlatego ruiny Zamku Skály są tak niezwykłe: pozwalają zrozumieć, jak wyglądała średniowieczna twierdza choćby wtedy, gdy murowana część prawie całkowicie zniknęła.

Spacerując po zamku, warto zwrócić uwagę na drobiazgi: zagłębienia na belki, ślady po drzwiach i wręgach, wykute kanały i stopnie. Każdy z nich to fragment dawnej pracy, która łączyła siłę natury z precyzją ręki ludzkiej. Dzięki temu Skály to dziś nie tylko malownicze ruiny, ale również żywa lekcja historii architektury, pokazująca, jak w XV wieku budowano w miejscach, gdzie najważniejszym materiałem była sama skała.

Punkt widokowy

Po skale i zamkowych ruinach poruszamy się po wykutych w skale schodach Tam, gdzie były murowane, na ogół już ich nie ma, nie przetrwały próby czasu. Wtedy z pomocą przychodzą współczesne drewniane podesty. W ten sposób dostajemy się na sam szczyt skalnego wzgórza (691 m n.p.m.), skąd podobno roztaczają się imponujące widoki na okoliczne formacje skalne i pasma górskie – to jedno z wyjątkowych miejsc widokowych regionu. Piszemy – podobno, ponieważ podczas naszej wyprawy towarzyszyła nam mgła. Skały i ruiny zamku w takiej scenerii prezentują się jeszcze bardziej romantycznie, ale o pięknych widokach mogliśmy zapomnieć. Właśnie ten element zadecydował o dużej wartości strategicznej zamku, który pozwalał uważnie kontrolować pobliskie szlaki.

Mapa naszego szlaku

W okolice zamku przyjechaliśmy samochodem. Z parkingu w zasadzie od razu wchodzimy na szlak. To jest bardzo intensywna wycieczka (długość szlaku tylko 1,1 km). Po skalnym wzgórzu robimy pętlę, a w zasadzie ósemkę. Wędrujemy szlakiem czerwonym.

Inne interesujące miejsca w okolicy opisane przez nas

Skalne Miasto Adrspach – największe, najpiękniejsze, najpopularniejsze…
Czerwona Skała – fascynująca formacja skalna w dawnym kamieniołomie we wsi Golińsk
Szczeliniec Wielki – limitowane wejścia, bilety i trasa
Błędne skały – wciągamy brzuchy na szlaku
Ostas – skalne miasto w Czechach bez biletów i blisko polskiej granicy
Skalna Czaszka – oryginalna formacja skalna w Górach Stołowych

Polecane i sprawdzone noclegi w okolicy Teplickich Skał i Adršpach

Penzion Pod hradem – klimatyczny pensjonat położony w Adršpach. Do dyspozycji gości dobrze wyposażona kuchnia (lodówka, mikrofala, płyta kuchenna, czajnik), parking. W całym obiekcie działa bezpłatne Wi-Fi. Idealne miejsce na wypady w czeskie skalne miasta w Górach Stołowych ale też dobry dojazd do atrakcji po polskiej stronie. Stąd do Kudowy-Zdrój jest tylko 36 km, do Błędnych Skał 39 km.

Glamping Vyhlídka – obiekt położony jest w miejscowości Chvaleč. To bardzo klimatyczne miejsce. Apartament składa się z sypialni, łazienki, dobrze wyposażonego aneksu kuchennego, tarasu i ogrodu. Do dyspozycji gości jest sauna.

Adršpach U Meierů – kolejny świetny nocleg w miejscowości Adršpach. Drewniany dom, w którym poczujecie górski klimat. W pokojach dobrze wyposażony aneks kuchenny. Ta oferta na pewno nie zrujnuje waszego budżetu, a warunki są bardzo dobre. Darmowy parking, Wi-Fi, sprzęt do grillowania, ogród.

Apartmány Pod Křížovým vrchem Adršpach – idealne połączenie jakości do ceny. Obiekt położony w miejscowości Adršpach zapewnia darmowy parking, WI-FI, aneks kuchenny i łazienka w każdym pokoju. Do dyspozycji gości jest duży ogród.