Rokitnik zwyczajny ze względu na swoje adekwatności prozdrowotne ma zastosowanie zarówno w kosmetyce, jak i kuchni. Dlaczego warto jeść suszone owoce rokitnika? Do czego można je stosować?

Rokitnik zwyczajny – co to za roślina?

Rokitnik zwyczajny zwany również pospolitym (Hippophae rhamnoides L.). Należy do rodziny oliwkowatych. Naturalnie występuje w Europie i Azji zwłaszcza na górskich stokach, wzdłuż nadmorskich wybrzeży i w dolinach rzek. W Polsce porasta wydmy nad Morzem Bałtyckim. W naturalnych warunkach krzewy rokitnika dorastają od 5 do 10 m wysokości. Łodygi porastają ciernie oraz drobne listki w ciemnozielonym kolorze. Rokitnik w Polsce uprawiany jest również jako roślina ozdobna.

Owoce krzewu rokitnika to niewielkie mięsiste żółto- pomarańczowe jagody, które smakują, jak cierpki ananas. Dlatego owoce rokitnika nazywane są również rosyjskim ananasem. Dojrzałe jagody rokitnika mają charakterystyczny zapach, który kojarzy się z cytrusami.

Rokitnik – co zawiera?

Owoce rokitnika zwyczajnego uważane są za superfood, ponieważ są źródłem wielu witamin: A, z grupy B, C, D, E, K i P oraz minerałów: bor, krzem, fosfor, selen, potas, sód, żelazo i wapń. Rokitnik jest również świetnym źródłem wit. B12.

Zawiera ponad 190 bioaktywnych substancji w tym m.in. kilkanaście aminokwasów, karotenoidy, tokoferole, flawonoidy, garbniki. Jest świetnym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych Omega-3, Omega- 6, omega-7 i Omega -9.

Ile witaminy C jest w rokitniku?

Owoce rokitnika zawierają bardzo dużo wit. C. Jej ilość jest zależna od miejsca występowania rośliny:

• w owocach roślin rosnących w parkach, ogrodach lub wzdłuż nadmorskich wybrzeży jest 200- 250 mg wit. C w 100 g;
• w owocach roślin rosnących w górzystych terenach Europy Środkowej jest 405- 1100 mg wit. C w 100 g.

Witamina C zawarta w rokitniku jest trwała i nie utlenia się w procesie przetwarzania, np. w czasie suszenia lub gotowania.

Rokitnik suszony adekwatności

Prozdrowotne działanie rokitnika znane jest już od starożytności. Pierwsze pisemne wzmianki o leczniczym działaniu rokitnika pochodzą z VII w. p.n.e. z terenu dzisiejszego Tybetu. W tym czasie rokitnik stosowany był w leczeniu m.in. problemów z układem krążenia, kaszlem i problemami gastrycznymi. w tej chwili w lecznictwie i kosmetologii wykorzystuje się głównie jagody rokitnika. Z liści rokitnika wykonuje się napary. Mają one działanie przeciwzapalne, ściągające i antyoksydacyjne.

Ma działanie przeciwnowotworowe

Eksperymentalne badanie[1] przeprowadzone na myszach wykazało, iż flawonoidy zawarte w rokitniku hamują wzrost komórek białaczki, raka piersi u kobiet oraz raka jelita grubego.

Ma działanie przeciwbakteryjne

Związki fenolowe które są w jagodach hamują rozwój bakterii gram-ujemnych i gram-dodatnich oraz bakterii kwasu mlekowego, które występują w ludzkiej florze bakteryjnej.

Zmniejsza stan zapalny stawów

Rokitnik zawiera beta- karoten i flawonoidy. Związki te są pomocne w zwalczaniu zapalenia stawów. Bioaktywne substancje zawarte w rakietniku łagodzą również dolegliwości reumatyczne m.in. ból i sztywnienie stawów.

Ma działanie antyoksydacyjne

Badanie[2] wykazało, iż rokitnik ma działanie antyoksydacyjne. Hamuje działanie wolnych rodników wywołanych przez chrom, apoptozę i defragmentację DNA. Hamuje również uszkodzenia oksydacyjne wywołane przez nikotynę w erytrocytach.

Chroni przed powstawaniem wrzodów żołądka

Ma adekwatności przeciwzapalne. Zawiera związki aktywne, które wspomagają leczenie wrzodów żołądka. W rokitniku są sterole roślinne, które mają korzystny wpływ na błonę śluzową żołądka. Normalizuje również produkcję kwasu żołądkowego.

Chroni układ sercowo- naczyniowy

Rokitnik obniża poziom całkowitego cholesterolu i złego cholesterolu (LDL) w osoczu oraz zwiększa poziom dobrego cholesterolu (HDL). Dzięki temu zahamowane jest tworzenie się zakrzepów oraz utlenienia się LDL do krwi. Badanie[3] wykazało, iż zmniejsza również ciśnienie krwi. Rokitnik jest bogaty w wit. K, która jest niezbędna do produkcji białka protrombiny, które jest potrzebne do prawidłowego krzepnięcia krwi.

Ma korzystny wpływ u osób z cukrzycą

Flawonoidy zawarte w rokitniku hamują glikometabolizm oraz obniżają poziom glukozy, cholesterolu i trójglicerydów w krwi. Dzięki temu poprawiają wrażliwość na insulinę i obniżają poziom glukozy we krwi.

Poprawia wzrok

Rokitnik zawiera antocyjaniny, które poprawiają ukrwienie gałki ocznej, dzięki temu stymulują proces widzenia. Karotenoidy poprawiają funkcjonowanie plamki żółtej, co poprawia ostrość widzenia. Beta- karoten i wit. C zmniejszają ryzyko występowania zaćmy.

Wspomaga wątrobę

Rokitnik ma działanie hepatoprotekcyjne (chroniące wątrobę). Hamuje również uszkodzenia wątroby wywołane m.in. paracetamolem i alkoholem. Rokitnik wspomaga również leczenie chorób wątroby.

Leczy i rozjaśnia skórę

Rokitnik zawiera wit. C, alfa-tokoferol oraz beta- karoten, dzięki temu przy regularnym stosowaniu zmniejsza szorstkość skóry i widoczność zmarszczek mimicznych. Zawarte w nim przeciwutleniacze opóźniają proces starzenia się skóry wywołany przez wolne rodniki. Zawarty w rokitniku beta- karoten rozjaśnia przebarwienia i wyrównuje koloryt skóry.

Pomaga w cukrzycy

Kwasy Omega-7 odgrywają bardzo istotną rolę w łagodzeniu objawów cukrzycy typu 2. Badanie opublikowane w Amerykańskim piśmie Diabetologia wykazało, iż wysoki poziom kwasu Omega-7 zapobiega spadkowi wrażliwości na insulinę. Rokitnik możne zmniejszyć skoki insuliny po posiłkach oraz poprawiać profil glikemiczny.

Wzmacnia odporność

Rokitnik zawiera wit. C, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz bioaktywne związki, dzięki temu stymuluje pracę układu pokarmowego.

Zmniejsza objawy menopauzy

Rokitnik zmniejsza suchość pochwy u kobiet po menopauzie. Zawiera bioaktywne substancje, które mają podobne działanie do syntetycznego estrogenu.

Rokitnik suszony jak stosować/przyjmować?

Suszone owoce rokitnika można dodawać do potraw, np. do owsianki lub müsli. Można z nich również przyrządzić napar i wypić go, a następnie zjeść owoce. Suszone owoce można również dodawać do koktajli, deserów i herbaty. Można z nich przyrządzić również nalewkę. W sprzedaży dostępny jest również syrop z rokitnika z miodem, który ma wyrazisty smak i aromat. Świetnie sprawdzi się do słodzenia napojów i potraw.

Cierpki smak owoców rokitnika świetnie podkreśli smak wykwintnych mięs. Dlatego można go dodać do faszerowania mięsa lub zrobić z niego sos.

Dawkowanie rokitnika

Suszone owoce rokitnika najlepiej jest jeść 3 razy dziennie w dziennej dawce nieprzekraczającej 45 g przez okres od 4 tygodni do 6 miesięcy.

Skutki uboczne stosowania rokitnika

U osób cierpiących na wysokie ciśnienie krwi stosowanie rokitnika może wywołać nadmierny obrzęk, ból i zawroty głowy lub kołatanie serca. Stosowany bezpośrednio na skórę może wywołać pokrzywkę alergiczną.

Przeciwwskazania do stosowania rokitnika

Nie należy stosować rokitnika przez kobiety w ciąży i karmiące piersią, ponieważ nie ma wystarczających badań, czy jego stosowanie jest bezpieczne.

Rokitnik może wchodzić w interakcję z lekami rozrzedzającymi krew, dlatego nie zaleca się spożywania go przez osoby, które stosują leki na rozrzedzenie krwi.

Rokitnik zawiera kwasy organiczne, dlatego nie zaleca się również stosowania u osób, które chorują na wrzody żołądka lub dwunastnicy, albo na kamicę nerkową.

[1] https://www.drugs.com/npp/sea-buckthorn.html#Kumar.2002

[2] Guliyev VB, Gul M, Yildirim A. Hippophae rhamnoides L.: metody chromatograficzne określania składu chemicznego, zastosowanie w medycynie tradycyjnej i efektach farmakologicznych. J Chromatogr B Analyt Technol Biomed Life Sci . 2004;812(1-2):291-307.15556505

[3] https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0278691516303234?via%3Dihub