Od Alpine Grand Prix do WMRA Pucharu Świata, czyli 27 lat światowego cyklu
WMRA Puchar Świata w Biegach Górskich to prestiżowy cykl corocznych biegów terenowych organizowany przez Światowe Stowarzyszenie Biegów Górskich (World Mountain Running Association), wspierane przez World Athletics. Nie jest to więc cykl organizowany przez prywatną markę, ale przez te same organizacje, które odpowiadają za przeprowadzenie Mistrzostw Świata w trailu.
Historia Pucharu Świata zaczyna się w 1997 r., kiedy rozegrano pierwszy cykl, wówczas pod nazwą Alpine Grand Prix, w ramach którego rywalizowano w czterech alpejskich biegach. Dwa lata później rozgrywki zmieniły nazwę na WMRA Grand Prix, a w 2001 r. rozszerzono je do 6 biegów. Od 2014 r. cykl jest rozgrywany pod nazwą Pucharu Świata. Rywalizacja obejmuje zwykle około 15 biegów podzielonych na trzy kategorie. Prowadzone są więc klasyfikacje OPEN i w kategoriach (ale o tym przeczytasz później).
W historii Pucharu Świata jest też zapisana piękna, polska karta: tylko dwie kobiety wygrywały cykl aż trzykrotnie – były to Brytyjka Angela Mudge i Polka Izabela Zatorska-Pleskacz. Nasza reprezentantka triumfowała w latach 2001 (wygrywając wszystkie biegi cyklu), 2004 i 2005. Najbardziej utytułowanym biegaczem w tych rozgrywkach jest Nowozelandczyk Jonathan Wyatt, który w Pucharze Świata triumfował aż 8 razy między 1999 a 2009 r. To była w światowych biegach górskich dekada Wyatta, który sześciokrotnie zdobywał też złoty medal Mistrzostw Świata. Po zakończeniu kariery zawodniczej Nowozelandzki biegacz nie rozstał się z Pucharem – jest w tej chwili dyrektorem Pucharu Świata i w WMRA odpowiada za organizację tych rozgrywek.
„Na ile kilometrów ten long?:, czyli klasyfikacja OPEN i kategorie
W WMRA Pucharze Świata w Biegach Górskich 2026, podobnie, jak w dotychczasowych edycjach, oprócz klasyfikacji OPEN, przeprowadzone zostaną klasyfikacje dla trzech kategorii biegów: Uphill, Classic up and downhill i Long Distance. Co istotne, nazewnictwo kategorii nie pokrywa się z tym, jakie od kilku lat obowiązuje na mistrzostwach świata i Europy. Jakie kategorie obowiązują więc w Pucharze Świata WMRA?
Uphill. Pierwsza z kategorii obejmuje krótkie biegi na dystansie od 3 do 12 km z minimalnym wzniosem 500 m i maksymalnym 1250 m, których trasa prowadzi wyłącznie pod górę. Innymi słowy to klasyczne biegi vertikalowe, takie jak nasz Czupel Vertical. Regulamim Pucharu Świata zaleca, by biegi w tej kategorii miały średnie przewyższenie na kilometr trasy na poziomie 150-250 m.
Classic up & downhill. W tej kategorii zalecane są trasy nie krótsze niż 9 km i nie dłuższe niż 21 km. Profil trasy może zawierać podbiegi i zbiegi lub może prowadzić wyłącznie pod górę, jednak średni przyrost wysokości na 1 km dystansu nie powinien przekraczać 150 m. Jak więc widzicie, nasz Rollercoaster ze swoim dystansem 21,4 km jest na granicy tej kategorii i kategorii Long Distance.
Long Distance. To kategoria dla biegów na dystansie powyżej 21 km, jednak nie dłuższych niż 45 km. Właśnie do tej kategorii Rada WMRA zakwalifikował naszą trasę Rollercoaster i na niej zostanie rozegrany finałowy bieg WMRA Pucharu Świata w biegi na długim dystansie.
Jakie biegi są w kalendarzu Pucharu 2026, czyli światowe klasyki i debiutanci
W 2026 r. Puchar Świata zawita na 10 wydarzeń biegowych, w 10 różnych państwach, na trzech kontynentach. Na niektórych wydarzeniach rozegrane zostaną dwa biegi, na innych jeden. Wśród imprez-gospodarzy znalazły się takie kultowe biegi jak choćby szwajcarski klasyk Sierre-Zinal, hiszpańska Transvulcania czy amerykański Broken Arrow Skyrace, ale są również cztery festiwale debiutujące w cyklu, wśród nich nasz Maraton Trzech Jezior. Jak czytamy na stronie WMRA, „kalendarz na rok 2026 celebruje zarówno tradycję, jak i innowacyjność , upamiętniając 42. rocznicę powstania WMRA i 27. edycję Pucharu Świata (dawniej Grand Prix). Łączy on kultowe klasyki z ekscytującymi nowymi trasami, odzwierciedlając globalny zasięg i dynamiczny rozwój biegów górskich”.
Kalendarz układa się następująco:
19. kwietnia SÃO BRÁS CROSS, Portugalia (up&down)
Sezon rozpoczynamy w środkowej Portugalii, w okolicach Granja/Castro Daire, gdzie São Brás Cross – jedna z ekscytujących nowości – otwiera sezon szybkim, technicznym i autentycznym górskim terenem Portugalii, idealnym do sprawdzenia formy na początku sezonu. (kategoria up&down)
25-26 kwietnia China , Chiny (uphill, up&down)
Weekend później trasa przenosi się do Azji, gdzie w Chinach rozgrywane są wyścigi Uphill i Up & Down wśród malowniczych grzbietów i Wielkiego Muru.
7-9 maja Transvulcania, Hiszpania (uphill, long)
Impreza, której adekwatnie nie trzeba przedstawiać. Weekend na La Isla de La Palma. Położona wśród spektakularnych wulkanicznych krajobrazów wyspa zaoferuje wysokość, upał, techniczne odcinki i jedno z najbardziej klimatycznych przeżyć w biegach górskich.
19-21 czerwca Broken Arrow Skyrace, USA (uphill, long)
Kultowy bieg w górach Sierra Nevada. To jeden z najmocniej obsadzonych biegów trailowych za Atlantykiem, do tego z potężną frekwencją. W 2025 roku bieg Broken Arrow Skyrace gościł ponad 3700 biegaczy z 31 państw w spektakularnym, był też częścią cyklu WMRA World Cup i Golden Trail Series.
5 lipca Grossglockner Mountain Run, Austria (up&down)
Gospodarzem kolejnego biegu jest Austria, a wyścig zostanie rozegrany u podnóża najwyższego szczytu tego kraju – Grossglocknera.
18-19 lipca Vauban Mountain Trail, Francja (uphill, up&down)
Ta impreza, podobnie jak Maraton Trzech Jezior, debiutuje w Pucharze Świata. Dwa biegi zostaną rozegrane w Briançon w Alpach Ecrins, wśród gór i… historycznych fortyfikacji.
8 sierpnia Sierre-Zinal, Szwajcaria (long)
Któż nie słyszał o Sierre-Zinal? To jeden z najbardziej znanych biegów górskich świata, nazywany też biegiem pięciu czterotysięczników, ponieważ jego trasa prowadzi górskimi ścieżkami, z których rozciągają się widoki na aż pięć szczytów przekraczających tę magiczną barierę wysokości. Sierre-Zinal to absolutna historia trailu – zawody te są rozgrywane nieprzerwanie od 1974 r.! Jednocześnie to jedna z ulubionych tras Kiliana Jorneta, który jest nie tylko jej rekordzistą, ale i dziesięciokrotnym zwycięzcą. Co ciekawe, w tych zawodach nigdy nie zwyciężył biegacz ani biegaczka z Polski, ale aż pięciokrotnie triumfowali biegacze z sąsiednich Czech.
5-6 września Vertical Nasego i Trofeo Nasego, Włochy (uphill, long)
Wrzesień rozpoczynamy we włoskiej Lombardii, gdzie odbędzie się weekend dwoma fantastycznymi biegami: Vertical Nasego i Trofeo Nasego. To połączenie stromych podbiegów, szybkich zbiegów i ogromnego entuzjazmu miejscowych kibiców, a jednocześnie okazja do startu w dwóch punktowanych biegach w jeden weekend.
19 września Maraton Trzech Jezior, Polska (World Cup final long)
Niczym w słowach polskiego hymnu narodowego Puchar Świata przenosi się „z ziemi włoskiej do Polski”. Dla nas to ogromne wyróżnienie, bo po raz pierwszy pucharowy bieg zostanie rozegrany w Beskidach i po raz pierwszy w historii Polska będzie gospodarzem biegu finałowego kategorii Long. Najlepsi biegacze świata będą ścigać się na odświeżonej w 2025 r. trasie biegu Rollercoaster. Czeka ich 21,4 km trasy z ponad 1400 m przewyższeń. Tuż po starcie w Międzybrodziu Bialskim, już na pierwszych trzech kilometrach zawodnicy zdobędą 600 metrów wysokości, następnie technicznym terenem zbiegną na dno doliny rzeki Soły, by mostem wiszącym przedostać się na drugą stronę jeziora Międzybrodzkiego. Dalej czekają ich jeszcze trzy podbiegi, w tym najbardziej wymagający, trasą narciarską na kultową górę Żar, skąd zbiegną na metę na stadionie w Porąbce. Nasz festiwal debiutuje w cyklu Pucharu Świata i liczymy, iż z Waszą pomocą stworzymy wydarzenie, które sprawi, iż biegacze będą z euforią wracać na polskie trasy biegowe.
10-11 październik Defi des Couleurs, Kanada (World Cup final uphill i World Cup final up&down)
Puchar Świata w Biegach Górskich WMRA 2026 zakończy się w Kanadzie spektakularnym weekendem finałowym, oferującym zarówno bieg pod górę, jak i bieg finałowy w stylu klasycznym. W kanadyjskim Quebecku czekają na nas jesienne barwy, techniczne leśne szlaki i festiwalowa atmosfera.
W następnym artykule przeczytacie o zasadach rywalizacji w Pucharze, czyli wszystkim, co najważniejsze, dla biegaczy, którzy chcą walczyć o miejsca i nagrody w Pucharze.
