Przewodnik tatrzański zajmuje się prowadzeniem wycieczek po Tatrach, Zakopanem i Podtatrzu. Oprowadza turystów indywidualnych oraz grupy zorganizowane. Przewodnicy co roku wykupują licencję TPN, uprawniająca ich do wykonywania zawodu na terenie Parku.
Zawód regulowany
Zawód przewodnika górskiego (w tym tatrzańskiego) jest w Polsce regulowany, oznacza to, by móc wykonywać zawód przewodnika tatrzańskiego należy skończyć odpowiedni kurs kończący się egzaminem państwowym.
Przewodnicy tatrzańscy podzieleni są na trzy klasy od I do III i są zrzeszeni w kilku organizacjach. Najważniejsze z nich znajdują się w Zakopanem, skąd wywodzi się przewodnictwo tatrzańskie.
Stowarzyszenie Przewodników Tatrzańskich im. Klemensa Bachledy w Zakopanem — największe stowarzyszenie liczące ponad 300 aktywnych przewodników tatrzańskich.
- Stowarzyszenie Wysokogórskich Przewodników Tatrzańskich.
- Koło Przewodników Tatrzańskich PTTK im. Klimka Bachledy w Zakopanem.
- Koło Przewodników Tatrzańskich im. Macieja Sieczki w Krakowie.
- Akademickie Koło Przewodników Tatrzańskich im. Zofii i Witolda H. Paryskich w Krakowie.
- Koło Przewodników Tatrzańskich im. Tadeusza Szczerby w Gliwicach.
- Wszystkie koła i stowarzyszenia zrzeszone są w Centrum Przewodnictwa Tatrzańskiego.
Najwyższe góry w Polsce, jakimi są Tatry, oferują wiele wspaniałych tras dla wszystkich, tych stawiających swoje pierwsze kroki w górach oraz dla zaprawionych górołazów. W obydwu przypadkach warto zastanowić się nad wynajęciem licencjonowanego przewodnika tatrzańskiego.
Geneza przewodnictwa tatrzańskiego
Zawód przewodnika tatrzańskiego wywodzi się z ponad 140 lat tradycji, przewodnictwo tatrzańskie zostało zorganizowane 1875 r. ale początki przewodnictwa tatrzańskiego sięgają co najmniej poł. XVII w.
Pierwszymi przewodnikami tatrzańskimi byli miejscowi górale, wywodzili się oni przede wszystkim z tzw. polowacy i skrytostrzelców. To właśnie podczas poszukiwania i polowania na zwierzynę w Tatrach dobrze poznali tutejsze ścieżki i percie górskie.
Przewodnicy górale odegrali istotną rolę w poznawaniu i uprzystępnianiu Tatr, prowadząc ówczesnych turystów tatrzańskich na niezdobyte wówczas szczyty. Do najbardziej znanych przewodników tamtych czasów należeli m.in. Maciej Sieczka, Jędrzej Wala — starszy, Wojciech Roj, Szymon Tatar, Klimek Bachleda, Jędrzej Marusarz.
Z grona pierwszych przewodników wywodzili się pierwsi strażnicy ochrony przyrody. Zaciekli „polowace”, jakimi byli pierwsi przewodnicy tatrzańscy, przeobrażają się w obrońców świstaków i kozic. Ze środowiska przewodnickiego pochodzili pierwsi członkowie tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, którzy ślubowali bez względu na porę dnia i pogodę spieszyć na ratunek ofiarom gór.
W trakcie II Wojny Światowej część przewodników zasłużyła się w patriotycznej pracy kurierskiej. Do najbardziej znanych kurierów tatrzańskich należał Józef Krzeptowski „Ujek” — zwany „królem kurierów tatrzańskich”
Dziś, gdy turystyka górska praktycznie stała się dostępna dla wszystkich, ranga przewodnictwa została podniesiona. Przewodnik oprócz aspektów związanych z bezpieczeństwem pełni również rolę edukacyjną. Z usług profesjonalnego przewodnika mogą skorzystać grupy oraz klienci indywidualni. w tej chwili przewodnicy w ramach doszkalania uczestniczą w wyjściach górskich prowadzonych przez stowarzyszenia przewodnickie. Natomiast prowadzenie setek tysięcy turystów bez wypadku świadczy zarówno o wysokich kwalifikacjach oraz rozsądku, jak i doświadczeniu.
Popularna ulica w Zakopanem biegnąca od Ronda św. Jana Pawła II do Kuźnic nosi nazwę Alei Przewodników Tatrzańskich.
Jak zostać przewodnikiem tatrzańskim?
Zawód przewodnika górskiego jest w Polsce regulowany przez odpowiednią ustawę. Aby zostać przewodnikiem, należy dostać się na specjalistyczny kurs dla kandydatów na przewodników tatrzańskich klasy III.
Ponieważ liczba na kurs jest często ograniczona, realizowane są egzaminy wstępne, na których kandydat na przewodnika musi wykazać się wiedzą na temat topografii, przyrody Tatr i regionu oraz podstawową wiedzą historyczną. W drugi dzień kandydaci muszą wykazać się odpowiednią kondycją fizyczną oraz podstawowymi umiejętnościami poruszania się w skalnym terenie.
Na kurs przewodnicki dostają się osoby, które podczas egzaminu wstępnego uzyskają największą liczbę punktów. Przystępując do egzaminów, warto mieć wcześniejsze doświadczenie górskie.
Kurs na przewodnika tatrzańskiego traw 18 miesięcy, w których trakcie realizowane są wycieczki autokarowe oraz piesze. Prowadzone są w Tatry i pasma otaczające oraz na Spisz, Liptów, Orawę i Podhale.
W ramach kursu prowadzone są zajęcia i wykłady m.in. z topografii, geografii, fauny i flory tatrzańskiej, historii, pierwszej pomocy, lawinoznawstwa, technik poruszania się w terenie górskim latem i zimą technik asekuracyjnych, prowadzenia klientów w terenie górskim.
Kurs przewodnika tatrzańskiego kończy się egzaminami państwowymi, przed specjalnie powołaną komisją. Po zaliczeniu egzaminów przewodnik otrzymuje legitymację od Urzędu Marszałkowskiego uprawniającą go do wykonywania zawodu.
Dlaczego warto skorzystać z usług przewodnika?
Na pewno wielu planując wakacje, weekendowy wyjazd, czy organizując wycieczkę dla grupy zorganizowanej, zastanawia się, czy warto skorzystać z usługi przewodnika tatrzańskiego? Jakie z tego są korzyści i czy nie jest to strata pieniędzy?
Odpowiedź brzmi, iż warto, przynosi to wymierne korzyści i w usługę przewodnicką warto zainwestować! Poniżej kilka argumentów, potwierdzających, iż udana wycieczka to ta w towarzystwie profesjonalnego przewodnika.
Nie wiemy, jaką trasę wybrać? — i tu z pomocą przychodzi przewodnik.
Wystarczy, iż nakreślimy, na czym w trakcie wycieczki nam zależy, jaką kondycję fizyczną posiadamy, a przewodnik odpowiednio dobierze do tych wymagań trasę. Przygotuje trasę specjalnie dla Ciebie, uwzględniając wszystkie Twoje potrzeby i sugestie. o ile lubisz spokój w górach, przewodnik zna miejsca ciche i niezatłoczone nawet w szczycie sezonu turystycznego.
Możesz być pewien, iż z profesjonalnym przewodnikiem poznasz miejsca, których nigdy nie odkryłbyś, spacerując po tatrzańskich szlakach samodzielnie, usłyszysz interesujące, zabawne i interesujące opowieści, anegdoty i historie o Tatrach, Zakopanem i Podhalu, osobach i miejscach, ciekawostki dotyczące przyrody oraz topografię otaczających gór. jeżeli zdecydujesz się na wycieczki w towarzystwie przewodnika, na pewno nie będziesz żałować.
Przewodnik dla grup szkolnych
Przewodnik tatrzański pomoże organizacyjnie na wycieczce, co w górach jest bardzo ważne. Bywa, iż dzieci tylko dlatego, iż są w większej grupie, z dala od rodziców (opiekunów) i szkoły dostają – tzw. „małpiego rozumu” Zdarza się niestety, iż opiekunowie nie radzą sobie w takich sytuacjach, a przy pomocy przewodnika zawsze łatwiej jest ogarnąć zamieszanie.
Nawet na łatwej trasie uczestnik wycieczki może ulec wypadkowi i właśnie przewodnik dzięki przeszkoleniu i doświadczeniu pomoże w takiej sytuacji. Odpowiednia organizacja wyjazdu w tym skorzystanie z usług kwalifikowanego przewodnika z pewnością zminimalizuje odpowiedzialność Państwa w tym zakresie.
Na trudniejszych szlakach turystycznych a co za tym idzie bardziej wymagających, pomoc przewodnika jest niezaprzeczalna. Chodzi tu przede wszystkim o umiejętność adekwatnej oceny potencjalnego zagrożenia, o zdolność odróżnienia sytuacji niegroźnych od tych, które mogą doprowadzić do wypadku. Pomoc przewodnika jest nieoceniona w sytuacjach niebezpiecznych np. gwałtowne załamanie pogody lub w razie wypadku co na górskich szlakach jest tym bardziej możliwe. Duża część przewodników to także ratownicy górscy po specjalistycznych szkoleniach w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy. To osoby, które rozumieją i znają system działania pogotowia górskiego. Dzięki nim będziecie się Państwo czuć bezpiecznie na górskich wycieczkach!
Przewodnik przekaże również odpowiednie schematy poruszania się i odpoczywania, adekwatnych nawyków picia i jedzenia. Wskaże i zasugeruje odpowiednią trasę uzależnioną od pogody, pory roku, umiejętności i możliwości uczestników. Profesjonalny przewodnik doskonale orientuje się w rozmieszczeniu miejsc wymagających szczególnej ostrożności, zna lokalne zwyczaje i przepisy, zrobi wszystko, aby uczestnicy wycieczki wrócili do domu bez nieprzyjemnych przygód, cali i zdrowi.
Przewodnik na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego
W przypadku wycieczek z udziałem dzieci i młodzieży na obszarze TPN istnieje obowiązek wynajęcia licencjonowanego przewodnika tatrzańskiego.
Pomijając aspekt prawnego obowiązku, warto rozważyć wynajęcie przewodnika, zważając na względy przyrodnicze. Wycieczki realizowane są na obszarach chronionych, czasami w najbardziej cennych przyrodniczo miejscach w Tatrach, nie powinniśmy zapominać o adekwatnym, często niezrozumiałym dla postronnych, zachowaniu.
Dlaczego nie dokarmiać kaczek nad stawami, dlaczego woda ma taki kolor i jest zimna, dlaczego nie jemy w trakcie chodzenia, dlaczego na szlakach nie ma koszy na śmieci, dlaczego drzewa schną, dlaczego nie można załatwić swoich potrzeb pod drzewem lub krzaczkiem, dlaczego w jednym miejscu są wycinane drzewa a gdzie indziej nie, i wiele innych pytań. To tylko niewielka część pytań a zdarzają się różne, na które przewodnik udzieli odpowiedzi.
Polska w większości jest krajem nizinnym, a poziom wiedzy o górach wśród mieszkańców jest bardzo mały. Przewodnicy tatrzańscy to w dużej części znawcy tematu, wyszkoleni w trakcie wieloletnich, specjalistycznych kursów oraz prywatnej działalności w górach. Wśród przewodników można spotkać leśników, biologów, geografów, historyków oraz zapaleńców i fascynatów górskich. Na pewno odpowiedzą na większość pytań. Którzy lepiej zaczepi miłość i fascynację górami, jak osoba której pasją są Tatry. Często przyjeżdżając z drugiego końca Polski, dla części uczestników wycieczek jest to jedyna możliwość zobaczenia wspaniałych dolin i szczytów tatrzańskich.
Warto podkreślić, iż przewodnicy ściśle współpracują z Tatrzańskim Parkiem Narodowym, w ich szkoleniu duży zakres zajmuje wiedza o przyrodzie Tatr i ich ochronie. Jest ona przekazywana uczestnikom wycieczek i podnosi ich świadomość o unikalnej i bezcennej przyrodzie Tatr.
Zapraszam do poznawania Tatr i Zakopanego w towarzystwie licencjonowanego przewodnika tatrzańskiego.
