Twożywo zaczęło pytać w latach dziewięćdziesiątych.
„A teraz napisz,
co Ciebie różni
od innych.”1
Plądrowali miasto swoimi czarno – białymi hasłami, pracowali na murach i w środkach komunikacji masowej. Ich celem była zmiana trajektorii lotu przypadkowych przechodniów i pasażerów. „… nie zajmowaliśmy się sztuką, ale komunikacją”2. Po prostu jeździli po mieście od przystanku do przystanku.
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
We wrześniu 1995 roku, Robert Czajka, Mariusz Libel i Krzysztof Sidorek (jako grupa Pinokio) założyli papierowe czapki i nosy wszystkim figurom alegorycznym w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Przyglądając się jedynemu, zachowanemu zdjęciu, dokumentującemu ten precedens, widać zżółknięte już liście kasztanowca3. Po nonszalancko rozpiętych bluzach trzech młodych mężczyzn, można domniemywać, iż wieczór był ciepły. Blur pikseli zasłania emocje artystów – nie one są najważniejsze. Na pierwszym planie, w niebieskiej koszuli stoi Robert, obok, z nożyczkami w dłoni, pręży się Marian, Krzysztof jest najwyżej, przytrzymuje się muzy „Matematyki”. Poza kadrem, w papierowych nakryciach głów, towarzyszą im rzeźby, m.in.: „Rozum”, „Poezja”, „Twórczość”, „Pouczenie” (na cokole napis „Prawda”), „Malarstwo”, „Medycyna”, „Flora”, „Chwała”.
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
widok wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
„Zrywamy raz na zawsze z patosem wiecznośći w stosunku do dźeł sztuki.
Bezwzględna wartość dźeł sztuki waha śę pomiędzy 24 godźinami a miesiącem.”4
Przełom wieków przemeblował przestrzeń publiczna. W Warszawie zrobiło się kolorowo, wieloznacznie, głośno i mgliście zarazem. Robert Czajka wybrał atelier ASP a Twożywo zostało na ulicach, czając się na wydreptanych już trasach. Atakowali swoich kursantów przestawionym porządkami liter, ilością i gabarytami projektów, efemerycznością działań i pouczeń (najkrócej wiszący billboard: „Kiedy wreszcie będzie wojna?”, wrzesień 2001). Spotykali się ze swoimi odbiorcami przypadkowo a zarazem niezwykle celnie. Pytali każdego: „Czystość jest?” (wrzesień 2008). Nigdy nie na zawsze.
Krzysztof Sidorek, kolaż, lis.21, kolaż na PCV, 2 elementy, każdy: 203, x 84,5 x 0,5 cm, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Kineskopa, 2007, szablondruk na papierze, 50x50, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Warszawa- trud, brud, smród, sitodruk na papierze, 60x40, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Pozór / Dozór, 2008, szablondruk na tekturze, 50x50, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Vive la Révolution, 2008 / 2003, szablondruk na tekturze, 96x45, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Jednostka, 2007, szablondruk na blasze, 50x50, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Emanacje słabości, 2003, szablondruk na papierze, 91x70, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Strach, który wije struktury, 2007, szablondruk na papierze, 50x50, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Zwykły, szablondruk na tekturze, 50x50, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Wiele projektów Twożywa przetrwało do dziś, zapisane jedynie na mapie strony: www.twozywo.art.pl
Chronologia:
– MCMXCIV- MCMXCIX pinokiowy pamiętnik:
– – XXV projekty naklejek
– – VII szablony
– – I akcja
– twożywo MM:
— CXXVI billboardy
— LXIV murale
— DCIX ilustracje
— XX animacje
— V gry
— LXV kalendarze
— XX radio
— XIX fotografie
— XXXII wyrazizmy
— I paszport polityki
— I Zaciemnienie
– MMXI pauza
– MMXXI Plądrujemy ruiny rzeczywistości (red. Katarzyna Tórz)
– MMXXI-MMXXIII Tvvożylina:
— I archiwum
— II/I wystawy przeT/rwanie (66P we Wrocławiu, BWA Bielsko Biała/BWA Zielona Góra)
— I wystawa ISTnienie (Instytut Polski w Dusseldorfie)
— I kalendarz ZƎ słów
— I kuratorskie podpisy pod obrazkami:
Twożywo, Dobrobytu, 2007, szablon na papierze, 50x50, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Maria Materia, 2004/2005, szablondruk, 50x70, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Istnienie, 2003, sitodruk na papierze, 42x60, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, W boga czy bogaczy, 2008, szablon na tekturze, 36x36, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Danger! Religion is not a weapon, 2008, szablondruk na kartonie, 96x45, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Kradnij, 2007, szablondruk na dibondzie, 50x50, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Kultura / Sztuka, 2008, szablondruk na tekturze, 50x50, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Nasz tata patrzy, 2006, olej na blasze offsetowej, 100x50, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo, Trickster, 2008, szablondruk na tekturze, 50x50, kolekcja prywatna, fragment wystawy „Prze\T/rwanie", fot. Karolina Spiak, dzięki uprzejmości BWA Zielona Góra
Twożywo jest jak plastelina z lat dziewięćdziesiątych. Brudzi palce, jest z lekka sparciała i drętwa. Można ją jednak ogrzać w rękach a wtedy odpłaci się najrozmaitszymi kształtami. Im dłużej ją obracasz, tym więcej Ci zdradza. I tak, po jakimś czasie:
Kultura i sztuka odbijają się od siebie
Dozór gwiżdże nie na pozór
Nadal w trudzie w Warszawie
Się wiele znaczy
Działają E-biblioteki
Nasz tata jest z nami cały czas
Kwadratowe ekrany wcale nie zbrzydły
Ucz trochę się przemoczyło a istnienie zarosło
Kraków pogonił Siatanistów
Imitacje słabości
Zbaw się i pracuj
Bóg się wzbogacił
Wilk i owca czekają razem na restaurację
Jednostka na dnie
Złe nocne zabawy
Świadomy został zburzony
Wyraz wybiera obraz
Tworzenie tablic i transparentów jest miłością
V się pojawia a T upada
Kije strachu są z tektury
Przetrwanie?
A jeżeli zostawisz plastelinowe twożywo zbyt długo poza ciepłem swoich dłoni: zastyga – przestaje komunikować. Pytania zostają, nie pozwól im odejść.