Projektowanie oświetlenia sklepu: jak światło zwiększa sprzedaż, wyróżnia markę i obniża koszty

Budujesz nowy sklep, odświeżasz salon sprzedaży albo modernizujesz oświetlenie w istniejącej sieci? zwykle zaczyna się od układu regałów, ekspozycji, identyfikacji wizualnej. Światło często ląduje na końcu listy – a to ono decyduje o tym, czy klient w ogóle wejdzie do środka, jak długo zostanie i czy wróci.

Norma mówi: „500 lx, będzie dobrze”. Rynek mówi: „To za mało, jeżeli chcesz sprzedawać”. Dobrze zaprojektowane oświetlenie to dziś narzędzie sprzedaży, element wizerunku marki i bardzo realne oszczędności energii.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Dlaczego samo spełnienie norm oświetleniowych to za mało w przestrzeniach handlowych?
• Jak oświetlenie wpływa na zachowania klientów i wyniki sprzedaży?
• Jak dobrać natężenie światła i barwę w różnych strefach sklepu?
• Jak zaprojektować witrynę, alejki, strefę promocji i kasy, żeby pracowały na Twoją marżę?
• Jakie parametry opraw LED są najważniejsze i dlaczego „LED LED-owi nierówny”?
• Jak wygląda dobrze zaprojektowany sklep na przykładzie realizacji dla KOMFORT HOME?

Światło sprzedaje. Dlaczego oświetlenie sklepu ma tak duże znaczenie?

W przestrzeniach handlowych światło robi trzy rzeczy naraz:

• przyciąga klienta z zewnątrz,
• prowadzi go po przestrzeni,
• podkreśla produkty, na których najbardziej Ci zależy.

Badania i praktyka pokazują, że:

• odpowiednie podświetlenie witryny może przyciągnąć choćby do 20% więcej klientów w porównaniu do witryn z „nijakim” oświetleniem.
• w supermarketach sprzedaż świeżych produktów (owoce, warzywa, mięso) może wzrosnąć choćby o 15%, jeżeli zastosujemy odpowiednio dobrane światło LED, które podkreśla kolor, świeżość i fakturę.

Dobry przykład to sieci obuwnicze. W sklepach takich jak CCC stosuje się bardzo duże natężenie światła, wiele spotów kierunkowych i mocne doświetlenie ekspozycji, co znacząco wyróżnia je na tle „przeciętnie” oświetlonych lokali obok.

Wniosek jest prosty: ten sam towar w innym świetle to inna sprzedaż.

Czy norma wystarczy? Dlaczego „wystarczające” oświetlenie to za mało

Normy oświetleniowe dla powierzchni handlowych podają minima – np. 500 lx dla sali sprzedaży. To dobry punkt wyjścia, ale bardzo słaby punkt dojścia.

Co więcej, na decyzje wpływają:

• regulacje i koszty energii – w okresach wysokich cen energii sieci często obniżają natężenie, gdy ceny spadają, znowu wracają do wyższych poziomów, bo widzą, jak światło przekłada się na sprzedaż.

Dlatego na pytanie: „Czy zaprojektowanie oświetlenia tylko pod normy wystarczy?” odpowiedź brzmi: wystarczy, jeżeli chcesz mieć poprawnie oświetloną przestrzeń, ale niekoniecznie sprzedającą przestrzeń.

5 kluczowych elementów dobrze zaprojektowanego sklepu

Na bazie doświadczeń projektowych i realizacji (m.in. dla sieci handlowych, salonów wyposażenia wnętrz czy elektroniki) można wyodrębnić pięć filarów dobrego projektu oświetleniowego.

1. Specyfika przestrzeni i towaru

Na początek trzeba odpowiedzieć na kilka pozornie prostych pytań:

• Jaki to typ sklepu?
  • supermarket, dyskont, drogeryjny, z elektroniką, salon meblowy, butik premium itd.
• Jakie produkty chcemy szczególnie podkreślić?
  • produkty premium, strefy marek własnych, świeża żywność, ekspozycja sezonowa.
• Jakie są wymagania dotyczące kolorów i detali?
  • podłogi drewniane, tkaniny, dywany, zabudowy z połyskiem, produkty o ciemnych barwach.

2. Percepcja klienta i typ doświadczenia

Oświetlenie musi wspierać intencję biznesową sklepu:

• format „szybkich zakupów” (Żabka, convenience, podstawowe FMCG) – celem jest szybkie wejście, szybki wybór, szybkie wyjście; tu sprawdza się wyższe natężenie, wyraźne oświetlenie alejek, bardziej „techniczne” światło;
• format „experience / premium” (salony meblowe, audio, moda premium, samochody) – celem jest, by klient został dłużej, poczuł atmosferę, przymierzył, przetestował; tu światło jest cieplejsze, bardziej zróżnicowane, z akcentami, często bliżej 3000–3500 K w strefach „doświadczeń”.

3. Strefowość i elastyczność

Dobry projekt oświetlenia nie traktuje sklepu jak jednej, płaskiej przestrzeni. Zakłada różne strefy:

• witryna i wejście,
• główne alejki,
• strefy promocji,
• strefy premium / high-margin,
• strefa świeżych produktów,
• kasy i strefy obsługi klienta.

Każda z nich ma inne zadanie:

• witryna – przyciąga,
• alejki – prowadzą,
• ekspozycje – konwertują,
• kasy – uspokajają, dają poczucie bezpieczeństwa i komfortu.

4. Jakość światła: barwa, CRI, UGR, spójność

Parametry, które w retailu mają ogromne znaczenie:

• CRI / Ra – współczynnik oddawania barw:
  • minimum to 80,
  • w dobrych projektach sklepowych coraz częściej używa się CRI 90+, a choćby 95, aby kolory były naturalne i atrakcyjne.
• UGR – współczynnik olśnienia:
  • szczególnie istotny przy kasach, stanowiskach obsługi, w strefach pracy personelu,
  • im niższy (docelowo UGR < 19), tym mniej efektu „rażących w oczy lamp” i większy komfort dla klienta i pracownika.
• stabilność koloru (MacAdam):
  • dla projektów wewnętrznych przyjmuje się, iż ≤ 3 SDCM to standard dobrej klasy – różnice kolorów między oprawami nie będą widoczne „gołym okiem”.

5. Jakość opraw, serwis i całkowity koszt posiadania (TCO)

„LED LED-owi nierówny” – to w retailu widać jak na dłoni.

Przy wyborze opraw ważne są m.in.:

• efektywność (lm/W) – im wyższa, tym niższe koszty energii i zwykle dłuższa żywotność (mniej strat cieplnych),
• sprawdzona trwałość (L80, L90) i jakość zasilaczy,
• spójność parametrów między partiami (żeby kolejna dostawa nie świeciła inaczej niż poprzednia),
• łatwość montażu i serwisu – systemy modułowe, szybkie złącza, możliwość szybkiej wymiany elementów,
• realna gwarancja – od kiedy biegnie, co obejmuje, kto pokrywa koszty robocizny i wysyłki.

Jak dobierać natężenie światła w sklepie?

Bazując na normach i realnych projektach, w handlu stosuje się zazwyczaj:

• 500 lx – absolutne minimum dla ogólnej przestrzeni sprzedaży,
• 800–1000 lx – komfortowe natężenie dla większości nowoczesnych sklepów,
• 1200–1500 lx – strefy premium, high-margin, ekspozycje specjalne, produkty o wysokiej marżowości (np. słuchawki premium, wybrane strefy elektroniki, ekspozycje „hero products”).

W praktyce:

• w jednym sklepie możesz mieć różne poziomy natężenia, zależnie od strefy,
• ważne jest nie tylko E_m [lx], ale też:
  • równomierność,
  • doświetlenie pionowe (regały, ściany ekspozycyjne),
  • brak prześwietleń i ostrych kontrastów, które męczą wzrok.

Barwa światła a emocje i zachowania zakupowe

Barwa światła (CCT – correlated color temperature) musi grać z tym:

• co sprzedajesz,
• jaki efekt emocjonalny chcesz wywołać.

Kluczowe strefy: witryna, wejście, alejki, strefy promocji, kasy

1. Witryna i wejście – 20% więcej klientów

Witryna to pierwszy lejek sprzedażowy.

Badania i doświadczenia z rynku pokazują, że:dobrze podświetlona witryna może „ściągnąć” nawet do 20% więcej klientów niż witryna oświetlona przeciętnie.

Praktyka:

• stosuj wyższe natężenie niż w reszcie sklepu,
• korzystaj z akcentów kierunkowych (spoty, projektory),
• oświetlaj zarówno produkty, jak i tło witryny, żeby nie tworzyć „ciemnych dziur”.

Przykład: sklepy CCC – bardzo mocne, wielopunktowe doświetlenie ekspozycji powoduje, iż sklep „świeci” w pasażu i naturalnie przyciąga wzrok.

2. Alejki i regały – nie tylko poziome luxy

W alejkach ważne jest:

• komfort poruszania się,
• dobre doświetlenie pionowe (regałów, półek),
• równomierność – bez „ciemnych dziur” między oprawami.

Częsty błąd: projekt opiera się tylko na natężeniu na podłodze, a klient… czyta etykiety na wysokości oczu.
Dobra optyka (np. liniówki z odpowiednim rozsyłem) potrafi:

• doświetlić fronty półek,
• zachować jednocześnie komfort w alejce (bez olśnienia).

3. Strefy promocji i premium

W strefach promocji i premium:

• stosuj wyższe natężenie niż w tle (kontrast),
• wykorzystuj kierunkowe światło, które „wyciąga” produkt z otoczenia,
• możesz pobawić się barwą – odrobinę cieplejszą lub chłodniejszą niż reszta sklepu, żeby strefa wyraźnie się odcinała.

4. Kasy i strefa obsługi klienta

Tutaj najważniejsze są:

• komfort i brak olśnienia – UGR możliwie najniższy,
• miękkie, równomierne światło,
• brak refleksów na monitorach, ekranach i ladach.

Klient ma czuć się spokojnie i bezpiecznie – to ostatni punkt kontaktu z Twoją marką w sklepie.

LED LED-owi nierówny: parametry, serwis i case KOMFORT HOME

Na poziomie specyfikacji technicznej wiele opraw wygląda podobnie. Różnice wychodzą w:

• efektywności,
• utrzymaniu parametrów w czasie,
• spójności barwy,
• szybkości i jakości serwisu.

Co ma znaczenie przy wyborze opraw do sklepu?

Warto zwrócić uwagę na:

• efektywność (lm/W) – to bezpośrednio wpływa na rachunki,
• jakość zasilacza i elektroniki – to często najsłabszy element całej oprawy,
• stabilność barwy w czasie (MacAdam ≤ 3),
• możliwości sterowania (DALI, sceny, ściemnianie, dynamiczna barwa),
• projekt obudowy – ułatwiający montaż i ewentualny serwis,
• realną gwarancję i lokalne wsparcie serwisowe.

Przykład w praktyce: sklep KOMFORT HOME w Komornikach

Dobry przykład kompleksowego podejścia do oświetlenia sklepu to realizacja w KOMFORT HOME w Komornikach:

• 542 oprawy LED zainstalowane w całym obiekcie – od sali sprzedaży po magazyn,
• wysoki współczynnik oddawania kolorów (kluczowy przy podłogach, dywanach, tkaninach),
• ciepła barwa światła, budująca przyjazną, domową atmosferę,
• równomierne oświetlenie ekspozycji, alejek i strefy drzwi,
• istotna redukcja zużycia energii elektrycznej, przy zachowaniu wysokiego komfortu wizualnego.

Jak podejść do projektowania oświetlenia sklepu w praktyce? (checklista)

Jeśli chcesz potraktować światło jako narzędzie sprzedaży, a nie tylko koszt, przejdź przez te kroki:

1. Audyt i rozmowa o celach
   • Jaki format sklepu?
   • Jakie produkty są najważniejsze dla marży?
   • Jakie doświadczenie klienta chcesz zbudować (szybkie zakupy vs „zanurzenie się” w marce)?
2. Określenie stref i priorytetów
   • Podziel sklep na strefy: witryna, wejście, alejki, promocje, premium, kasy, zaplecze.
   • Zdefiniuj, gdzie potrzebujesz więcej światła, a gdzie bardziej liczy się atmosfera.
3. Dobór parametrów światła
   • Natężenie: osobno dla każdej strefy (500–1500 lx).
   • Barwa: dopasowana do towaru i pożądanego nastroju.
   • CRI, UGR, tolerancja barwy – świadomie, nie „z automatu”.
4. Projekt fotometryczny (Dialux / Relux)
   • Symulacje pozwalają zobaczyć, jak światło „rozleje się” po przestrzeni,
   • Możesz przetestować różne scenariusze natężenia i barwy światła.
5. Dobór konkretnych opraw i systemu sterowania
   • Sprawdź efektywność (lm/W), jakość wykonania, rozsądne rozwiązania serwisowe,
   • Zaplanuj sterowanie – choćby proste ściemnianie w wybranych strefach potrafi robić dużą różnicę.
6. Pilotaż i korekty
   • Przy większych sieciach – warto przetestować rozwiązania w jednym lub kilku sklepach pilotażowych,
   • Zbierz feedback od klientów i personelu.
7. Monitoring i optymalizacja
   • Obserwuj wyniki sprzedaży, zachowanie klientów, koszty energii,
   • Na tej podstawie dopracuj sceny świetlne, poziomy natężenia, harmonogramy pracy systemu.

Podsumowanie: światło jako cichy sprzedawca

Dobrze zaprojektowane oświetlenie sklepu:

• wyróżnia Cię na tle konkurencji,
• zwiększa sprzedaż i gotowość zakupową klientów,
• buduje wizerunek marki (premium, nowoczesna, przyjazna),
• ułatwia pracę personelowi,
• obniża koszty energii i serwisu – jeżeli wybierzesz mądrze oprawy i partnera.

Norma jest tylko punktem wyjścia.
Jeśli chcesz, żeby Twój sklep nie był „tylko wystarczająco oświetlony”, ale naprawdę sprzedawał – potraktuj projekt oświetlenia tak samo poważnie, jak layout sklepu czy strategię merchandisingu.