Kiedy marzenia o budowie domu mają już oparcie w naszych możliwościach finansowych, musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, w jakiej skali jesteśmy gotowi prowadzić naszą inwestycję. Idealną sytuacją wydaje się brak finansowych ograniczeń, który pozwala na budowę dowolnie dużego domu na odpowiednio dużej działce położonej w optymalnym miejscu.
Okoliczności inne od opisanych nie przekreślają jednak szans na budowę wymarzonego domu, wymagają jedynie staranniejszego przygotowania do prowadzenia inwestycji, uświadomienia sobie istniejących warunków i dostosowania się do nich.
Ukształtowanie działki
Jednym z czynników ważnych przy określaniu powierzchni domu będzie wielkość i kształt działki, na której on powstanie. Pamiętajmy jednak, iż choćby na małej działce możemy postawić dom o wielkości odpowiadającej naszym potrzebom, jeżeli zamiast parterowego wybierzemy projekt domu z użytkowym poddaszem lub piętrowy. Wielkość domu może zależeć od wspomnianych już wcześniej czynników ekonomicznych. Wariantem tańszym w budowie wydaje się dom parterowy o niewielkiej powierzchni. Trzeba jednak pamiętać, iż projekt takiego domu z reguły wymaga bardziej złożonej konstrukcji dachu – np. cztero- zamiast dwuspadowego, a co za tym idzie, koszty wykonania takiego dachu będą wyższe.
Koszty ogrzewania pomieszczeń
Ogrzewanie domu parterowego również może okazać się kosztowniejsze niż np. domu parterowego z użytkowym poddaszem. Koszty budowy i eksploatacji małego domu może podwyższyć decyzja o posiadaniu garażu w bryle budynku. Pamiętajmy, iż ogrzewając dom będziemy ogrzewać garaż, który wraz z ciepłem będzie pochłaniał koszty jego wytworzenia. Warto więc rozważyć budowę garażu wyprowadzonego na zewnątrz budynku ale z nim połączonego, garażu jako osobnego budynku (wtedy koniecznie z wygospodarowaną częścią do przechowywania narzędzi używanych w ogrodzie lub sprzętów służących rekreacji lub też warsztatem dla majsterkowicza) albo wiaty, jako wystarczającego schronienia dla naszego samochodu.
Jeśli zależy nam na wyborze małego domu ze względu na niskie koszty budowy, pamiętajmy, iż wpływ na nie ma prostota budynku pod względem konstrukcyjnym. Duża liczba lukarn, balkonów, fantazyjne, skomplikowane formy dachu zwiększają koszty budowy domu. Wybierając, a potem budując dom, kierujmy się jego energooszczędnością – tą zakładaną w projekcie i realizowaną poprzez użycie wysokiej jakości materiałów gwarantujących optymalne parametry izolacyjności cieplnej. Pozwoli nam to obniżyć koszty eksploatacji budynku w przyszłości.
Dobrym rozwiązaniem jest również wybór takiego projektu, którego program funkcjonalny można wzbogacić w późniejszym czasie, kiedy pozwoli na to sytuacja finansowa lub gdy zajdzie taka konieczność czy potrzeba. Taką szansę dają np. projekty domów z możliwością adaptacji poddasza.
Program funkcjonalny – opracowanie poszczególnyh funkcji domu
Aby wygodnie mieszkać, trzeba ustalić program funkcjonalny przyszłego domu. Powinien on być absolutnie podstawowym kryterium przy wyborze projektu. Dopiero po jego określeniu można wybierać bryłę domu, liczbę i wielkość pomieszczeń. Odpowiednio dobrany projekt to taki, który uwzględnia aktualną sytuację rodzinną i bieżące potrzeby domowników, ale też zakłada ewentualne zmiany w przyszłości. Podstawowy komfort zapewnia wyznaczenie stref: dziennej i nocnej. W przypadku projektów domów parterowych z użytkowym poddaszem lub piętrowych podział ten następuje niemal naturalnie, ponieważ część nocna, prywatna, pozwalająca na odpoczynek, sytuowana jest na wyższej kondygnacji, a parter stanowi wtedy część dzienną. jeżeli mamy do czynienia z domem parterowym, podział na części musi zostać również bezwzględnie zachowany i zakładać wyznaczenie obu stref. Część nocną sytuuje się wówczas w głębi budynku i tam skupia pomieszczenia zapewniające prywatność domownikom.
Do podstawowego programu funkcjonalnego, obejmującego kuchnię, salon, łazienkę, sypialnię, dodatkowy pokój, pomieszczenie gospodarcze i komunikację, warto włączyć pomieszczenia, których istnienie wynikać będzie bądź ze stylu życia domowników, ich potrzeb, bądź po prostu podniesie komfort mieszkania. jeżeli regularnie lub okazjonalnie pracujemy w domu, niezbędnym pomieszczeniem może okazać się gabinet. Będzie to miejsce, w którym w spokoju będzie można wypełnić wymagające skupienia zawodowe obowiązki, nie blokując przy tym normalnego użytkowania innych pomieszczeń przez pozostałych domowników. W razie potrzeby gabinet możemy przeznaczyć na sypialnię dla gości.
Choć jedna łazienka wydaje się wystarczająca na potrzeby małej rodziny, absolutnym minimum jest przynajmniej osobna toaleta, a faktyczną wygodę zapewni dopiero druga łazienka, która może być przeznaczona bądź dla dzieci (takie rozwiązanie sprawdzi się zwłaszcza w miarę dorastania dzieci – pozwoli uniknąć nerwowych sytuacji wynikających z pośpiechu i porannych kolejek do łazienki), bądź stanowić wygodną opcję towarzyszącą pokojowi dla gości.
Pomieszczeniem nie wymagającym dużej ilości miejsca, a stanowiącym wygodne rozwiązanie w dziedzinie przechowywania, jest garderoba.
Warto zdać sobie sprawę, iż rezygnacja z posiadania garderoby będzie oznaczać konieczność znalezienia miejsca o takiej funkcji w innych pomieszczeniach, a więc wyposażenia ich w dodatkowe meble, które być może zabiorą przestrzeń, którą chcieliśmy zyskać, rezygnując z garderoby.
Bardzo wygodnym rozwiązaniem może też okazać się posiadanie spiżarni jako miejsca gromadzenia zapasów produktów spożywczych, przechowywania przetworów lub rzadziej używanych urządzeń kuchennych (na ogół o dość dużych gabarytach). W kuchniach nie zawsze jest na to dość miejsca – zajmowane jest ono głównie przez produkty i przedmioty bieżącej potrzeby, więc z gromadzenia żywności o dłuższym terminie przydatności lub przygotowywania przetworów z uwagi na jego deficyt jesteśmy zmuszeni rezygnować.
Jeśli jest taka możliwość, warto w kotłowni przewidzieć miejsce, w którym będzie można składować potrzebne, ale raczej mało reprezentacyjne sprzęty służące utrzymaniu czystości, takie jak wiadra, mopy. Większa powierzchnia kotłowni pozwoli też wygospodarować przestrzeń do majsterkowania.
Pamiętajmy też, iż wszystkie wspomniane pomieszczenia przewidywane są przez architektów w tworzonych przez nich projektach domów. Ich obecność nie jest przypadkowa, dyktowana jest doświadczeniem i wiedzą projektantów, a także znajomością potrzeb inwestorów. Nierzadko jednak w imię źle pojętej oszczędności miejsca lub finansów inwestorzy rezygnują z tych przydatnych pomieszczeń i np. powiększają ich kosztem inne. Jest to działanie krótkowzroczne, bo – na dłuższą metę – nieopłacalne i niepraktyczne. Oszczędność pieniędzy jest w tym przypadku wobec ogólnych kosztów budowy znikoma, miejsca natomiast – pozorna, ponieważ funkcje pomieszczeń, z których zrezygnujemy, a przewidzianych w projekcie, będą musiały na siebie przejąć inne pomieszczenia, niewykluczone, iż kosztem ich wygody lub estetyki.
Wielkość domu a liczba mieszkańców
Własny domu to inwestycja na wiele lat lub na całe życie, dlatego już na etapie planowania projektu budynku warto zastanowić się ile osób będzie w nim mieszkać, jak dużo pomieszczeń ma się tam znaleźć oraz jak je rozmieścić. Dzięki temu każdy będzie miał swoją prywatną przestrzeń i wszyscy będą czuli się komfortowo.
– W dzisiejszych czasach na wielkość domu wpływają różne czynniki. Zdecydowanie najważniejszym z nich jest ilość mieszkańców. Budując nowy dom staramy się, aby każdy z domowników miał w nim swoje prywatne miejsce. Optymalna liczba pomieszczeń zależy od modelu rodziny, która go zajmuje, np. małżeństwo z dwójką dzieci potrzebuje min. 3 sypialni, kuchni z jadalnią, salonu, łazienki oraz pomieszczeń gospodarczych. Możemy także przyjąć taki projekt za standard budynku dla rodziny trzyosobowej. Optymalnym wariantem jest posiadanie dodatkowego pokoju gościnnego, gabinetu oraz dwóch łazienek – mówi Patrycja Chmielewska, Pracownia Projektowanie Wnętrz z Pabianic.
Część wspólna
Komfortowy i wygodny dom to taki, w którym cała rodzina będzie czuła się swobodnie, a jednocześnie domownicy znajdą swoje miejsce, gdzie będą mogli odpocząć czy poświęcić czas swoim zajęciom. Bez względu na liczbę mieszkańców w każdym domu powinna znaleźć się strefa wspólna, w której będą oni mogą spędzać czas razem oraz z zaproszonymi gośćmi. Idealnie nadaje się do tego przestronny salon z dużą kanapą lub narożnikiem, kominkiem oraz kinem domowym. Bardzo ważnym miejscem w domu jest stół, przy którym rodzina spotyka się nie tylko na wspólny posiłek, ale także aby porozmawiać. Warto zagospodarować wystarczająco dużą przestrzeń na strefę jadalną w salonie lub zaplanować oddzielny pokój. Kuchnia powinna być funkcjonalna i sprzyjać w przyjemnym gotowaniu. Im więcej domowników, tym bardziej potrzebna będzie większa ilość łazienek. Dobrym pomysłem jest rozdzielenie ich dla rodziców, dzieci czy dla gości.
Przestrzeń prywatna
Generalnie na jednego mieszkańca powinniśmy liczyć oddzielną sypialnię. Już na etapie projektu warto zaplanować pomieszczenia dla dzieci lub przygotować w tym celu awaryjny pokój. Młodsze dzieci mogą mieszkać razem, jednak z wiekiem każde z nich potrzebować będzie więcej prywatności i przestrzeni, a w szczególności te o odmiennej płci. W każdym pokoju powinno znaleźć się wygodne łóżko, pojemna szafa oraz strefa nauki z wygodnym biurkiem i krzesłem. Warto wygospodarować także część na zabawę oraz rozwijanie zainteresowań.
Rodzice z reguły posiadają jeden wspólny pokój. Ponieważ każdy potrzebuje swojej przestrzeni zaplanujmy to pomieszczenie tak, aby było strefą relaksu dla obojga. Komfortowe łóżko w centralnej części, toaletka z lustrem, komoda ze zdjęciami – te wszystkie elementy możemy dodatkowo uzupełnić niedużą sofą, szezlongiem czy wygodnym fotelem, który będzie miejscem na złapanie oddechu, czytanie książki, itp.
Przy większej rodzinie zagospodarujmy również miejsce na garderobę oraz pomieszczenia gospodarcze, które pomieszczą wszelkie sprzęty, narzędzia i mniej potrzebne akcesoria, które chcemy schować, aby nie zajmowały miejsca w pokojach.