Prizren – miasto, które przetrwało wieki. Historia, zabytki i niezwykłe ciekawostki Kosowa

Zdjęcie: Prizren


Czas czytania: 8 minutyPrizren to jedno z najpiękniejszych miast Bałkanów – pełne historii, zapachów Orientu i żywej atmosfery, która zachwyca od pierwszego spaceru. Położone u stóp gór Szar Płanina, nad rzeką Bistricą, jest miejscem, gdzie spotykają się wpływy bizantyjskie, osmańskie i bałkańskie. To właśnie tu można poczuć ducha dawnej Jugosławii, odwiedzić średniowieczne cerkwie i meczety, a wieczorem usiąść w kawiarni nad wodą i słuchać muzyki ulicznych grajków. Prizren – najpiękniejsze miasteczko w Kosowie Spodziewaliśmy się w Prizren ogromnych zniszczeń, zrujnowanych domów i czołgów na ulicach, jednak na szczęście to tylko nasze błędne wyobrażenia. Za to zobaczyliśmy przepiękne, niesamowicie klimatyczne, zadbane, miasteczko. Prizren przypomina nam nieco Sarajewo lub Mostar, natomiast dzięki twierdzy przypomina Szkodrę lub Berat. Jednak to, co sprawia, iż ​​Prizren jest tak lubiana przez turystów, to wyjątkowy osmański charakter i wygląd miasta. Prizren to miasto, które od dawna było kluczowym ośrodkiem w regionie i przetrwało konflikt w Kosowie. Dzięki temu, możemy odkryć to wyjątkowe miejsce i przenieść się w czasie. Prizren – co zobaczyć? Na pytanie, co warto zobaczyć w Prizren, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Miejsc wartych zobaczenia jest sporo i wycieczka jednodniowa, może nie zaspokoić naszej ciekawości. Poniżej lista miejsc wyjątkowych oraz ciekawych (kolejność przypadkowa). Kamienny Most i rzeka Bistrica Kamienny Most – Ura e Gurit to odrestaurowany most, łączący dwa brzegi historycznego centrum miasta, rozpościerający się nad łagodną rzeką Bistrica. Malownicze nabrzeże rzeki, krystalicznie czysta woda Bistrica, powoduje, iż Prizren nabiera wyjątkowego klimatu. Chociaż przez rzekę wiedzie sporo mostów, to ten kamienny most zajmuje wyjątkowe miejsce w sercach mieszkańców oraz turystów. Oryginalny XV-wieczny most zniszczyła powódź w 1979 roku, jednak udało się go odbudować i wciąż cieszy oko. Prizren – Stare Miasto Prizren to miejscowość do zwiedzania na pieszo. Aby zobaczyć zabytki wokół Starego Miasta, warto pospacerować. Stare Miasto rozłożone jest po obu stronach Bistricy, miasto na północ od rzeki zmieniało się wraz z upływem czasu. Dlatego też południowa część miasta moim zdaniem, jest najciekawsza z tradycyjnymi domami osmańskimi. Polecam zacząć zwiedzanie właśnie od Ura e Gurit – Kamiennego Mostu i dalej w kierunku Shatërvan i Meczetu Sinana Paszy w Prizren. Meczet Sinana Paszy Po dłuższym zwiedzaniu miejscowości, Meczet Sinan Paszy wydaje się być centralnym punktem na mapie miasta. Chociaż w Prizren jest wiele meczetów, to ten robi największe wrażenie. Jest w nim coś, co go wyróżnia spośród innych budowli tego typu. Jest to osmański meczet, którego budowę ukończono w 1615 roku. Wzniesiono go na polecenie Sinana Paszy, ówczesnego wodza osmańskiego. Twierdzi się nawet, iż lokalny oraz opuszczony serbski klasztor prawosławny rozebrano, aby materiały wykorzystać do budowy tego meczetu. w tej chwili w meczecie zachowały się fragmenty z oryginalną kamienną podłogą oraz elementy stolarki. Warto wiedzieć, iż we wnętrzu na kopule, znajduje się grafika wykonana w XIX wieku. Łaźnie tureckie Łaźnie tureckie lub zmienna nazwa hammamy były dawniej bardzo popularnym widokiem na Bałkanach, szczególnie w czasach Imperium Osmańskiego. Hammamy w Prizren zostały zbudowane w roku 1574. Gruntowną przebudowę wykonano w roku 1833. w tej chwili łaźnie są raczej miejscem kulturalnym z wystawami. Jednak bardzo ładnie komponują się z panoramą miasta. Halveti Tekke Zaledwie kilka kroków od łaźni tureckich znajduje się Halveti Tekke tuż obok jednego z wielu meczetów w miasteczku. Pochodząca z XVII wieku budowla była miejscem nauki dla sufickich muzułmanów. W kompleksie znajduje się sporo budynków, jednak mały wewnętrzny dziedziniec z ozdobnymi fontannami wydaje się jedyną przestrzenią otwartą dla zwiedzających. Muzeum Archeologiczne Jedną z atrakcji, na którą, adekwatnie z przypadku trafiliśmy, było miejskie Muzeum Archeologiczne. Naszą uwagę zwróciła charakterystyczna wieża wystająca ponad dachami. Większa część muzeum mieści się w przerobionej łaźni tureckiej. Można tam zobaczyć oryginalne fragmenty łaźni tureckiej. Nie jest duże muzeum ze spektakularną liczbą eksponatów, ale zasługuje na uwagę. Kościół Matki Bożej Ljeviš Kościół Matki Bożej Ljeviš to zabytkowy kościół z XIV wieku, który jest serbskim prawosławnym miejscem kultu, jednym ważniejszych w Kosowie. Świątynię wybudowano w XIV wieku, za panowania króla Serbii- Stefana Milutin, na miejscu dawnego kościoła bizantyjskiego. Po tym, jak Osmanowie zakończyli aneksję regionu w XV wieku, wybudowano minaret, natomiast cały kompleks przekształcono w meczet. W odbudowanym kościele znajdowały się freski bizantyjskich malarzy greckich. Po II wojnie światowej, pod panowaniem SFR Jugosławii, przeszedł renowację i funkcjonował jako muzeum. Niestety, kościół został poważnie uszkodzony w 2004 roku podczas zamieszek w Kosowie. Dlatego też, świątynia jest ogrodzona, aby nie wpuszczać nikogo, w tym turystów. Twierdza Kalaja Twierdza to taki „must-see” w Prizren. W dodatku to bezpłatna atrakcja. Nie wyobrażam sobie być w miasteczku i nie wejść na twierdzę, główni ze względu na widoki jakie się z jej murów rozpościerają. Miejscowość jest niesamowicie malowniczo położona, zaraz u stop gór Šar Planina (Szar Płanina). Typowo bałkańskie czerwone dachy, piękny zachód słońca oraz góry tworzą niesamowity krajobraz z Twierdzy Kalaja. W ciągu dnia, Kalaja straszy pustkami, poza kilkoma turystami. Twierdza “ożywa” dopiero tu przed zmrokiem. Zobacz także: Gjirokastra – atrakcje, zwiedzanie miasta, noclegi Jakie są najciekawsze atrakcje w Prizrenie? Największą atrakcją Prizren jest bez wątpienia Twierdza Kalaja, górująca nad miastem. Z jej murów rozciąga się spektakularny widok na dachy Starego Miasta i rzekę Bistricę. Zamek pochodzi z czasów panowania Bizancjum i był wielokrotnie rozbudowywany przez Serbów i Turków Osmańskich. Warto odwiedzić go o zachodzie słońca, kiedy światło nadaje panoramie złoty odcień. Drugim symbolem miasta jest meczet Sinan Paszy z XVII wieku – jedna z najpiękniejszych świątyń islamu w regionie, z charakterystyczną kopułą i minaretem widocznym z każdego miejsca w mieście. Niedaleko znajduje się cerkiew Bogurodzicy Ljevišskiej, wpisana na listę UNESCO, będąca świadectwem bizantyjskiej sztuki sakralnej. Na uwagę zasługują również Stary Most na Bistricy, średniowieczna cerkiew św. Jerzego, a także dzielnica Shadervan, pełna kawiarni, muzyki i orientalnych aromatów. To właśnie tam można poczuć klimat dawnego Prizrenu – miasta, które nigdy nie śpi. W którym kraju leży Prizren? Prizren leży w Kosowie, w południowej części kraju, niedaleko granicy z Albanią i Macedonią Północną. To drugie co do wielkości miasto Kosowa i jednocześnie jego kulturalna stolica. Mimo iż Kosowo ogłosiło niepodległość w 2008 roku, jego status wciąż jest przedmiotem dyskusji międzynarodowej. Prizren pozostaje jednak jednym z najważniejszych ośrodków historycznych i turystycznych całego regionu. Co oznacza Prizreni? Słowo „Prizreni” to forma nazwy miasta używana w języku albańskim – oznacza po prostu Prizren. W starosłowiańskim „prizreti” znaczyło „spojrzeć”, co według legendy odnosi się do piękna miasta, które urzeka każdego, kto na nie spojrzy. Ta etymologia podkreśla emocjonalny związek mieszkańców z miejscem i jego magiczny charakter. Ile lat ma Zamek Prizren? Twierdza Kalaja, znana również jako Zamek Prizren, ma ponad 1000 lat. Jej początki sięgają czasów Bizancjum, około X wieku. W kolejnych stuleciach była rozbudowywana przez Serbów, a później przez Turków Osmańskich, którzy wzmocnili jej mury i dodali nowe wieże obronne. Zamek przez wieki pełnił funkcję strategicznej fortecy, a dziś stanowi jedno z najważniejszych miejsc widokowych w całym Kosowie. W ostatnich latach został częściowo odrestaurowany i udostępniony turystom. Dlaczego w Prizren mówi się po turecku? W Prizren wciąż można usłyszeć język turecki, co jest spuścizną po prawie 500 latach panowania Imperium Osmańskiego. W czasach tureckich miasto było ważnym ośrodkiem administracyjnym, a wielu Turków osiedliło się tu na stałe. Do dziś w Prizrenie żyje liczna mniejszość turecka, która zachowała swój język, tradycje i kulturę. Wiele szkół oferuje naukę po turecku, a lokalne media – radio i telewizja – nadają programy w tym języku. Dla mieszkańców jest to nie tylko sposób komunikacji, ale także symbol ich wielokulturowej tożsamości. Kto zamieszkuje Kosowo? Kosowo to kraj o wyjątkowo zróżnicowanej strukturze etnicznej. Najliczniejszą grupą są Albańczycy, stanowiący około 90% populacji. Poza nimi w kraju żyją także Serbowie, Turcy, Boszniacy, Romowie, Aszkalowie i Goranowie. Ta różnorodność widoczna jest w językach, religiach i tradycjach. Oficjalnymi językami Kosowa są albański i serbski, ale w wielu regionach – zwłaszcza w Prizrenie – można usłyszeć także turecki i boszniacki. To właśnie ta mozaika narodowości i kultur sprawia, iż Kosowo, mimo swojej burzliwej historii, jest miejscem niezwykle ciekawym i gościnnym dla turystów. Jaka jest pogoda w Prizren? Pogoda w Prizrenie jest typowa dla regionu bałkańskiego, z gorącym latem i chłodną zimą. Od czerwca do sierpnia temperatury często przekraczają 30°C, co sprzyja wieczornym spacerom po Starym Mieście i kolacjom w ogródkach nad rzeką. Wiosna i jesień są łagodne, z temperaturami w granicach 15–25°C, dlatego to najlepszy czas na zwiedzanie zabytków. Zimą (grudzień–luty) temperatura spada choćby do 0°C, a w górach Szar Płanina można spotkać śnieg. Najwięcej opadów przypada na wiosnę, natomiast lato jest suche i słoneczne – idealne dla podróżnych, którzy chcą odkrywać Bałkany bez deszczu. Czy w Prizren jest bezpiecznie? Tak, Prizren jest jednym z najbezpieczniejszych miast w Kosowie. Mimo iż kraj przez lata kojarzony był z konfliktami, dziś sytuacja jest stabilna. Miasto żyje turystyką, a mieszkańcy są niezwykle gościnni wobec odwiedzających. Można spacerować po centrum również po zmroku – główne ulice są dobrze oświetlone, a w dzielnicy Shadervan zawsze tętni życie. Jak w każdym mieście turystycznym, warto zachować zdrowy rozsądek – nie zostawiać rzeczy bez opieki i uważać w tłocznych miejscach. Jednak ogólnie Prizren uchodzi za bezpieczny i przyjazny kierunek podróży. Ile dni warto spędzić w Prizren? Aby dobrze poznać Prizren, warto poświęcić mu 2–3 dni. Jeden dzień wystarczy, by zobaczyć najważniejsze zabytki – Twierdzę Kalaja, meczet Sinan Paszy, cerkiew Bogurodzicy Ljevišskiej i Stary Most. Drugi dzień można przeznaczyć na zwiedzanie muzeów, spacer po rzece Bistricy i wizytę w okolicznych górach. jeżeli planujesz spokojniejsze tempo lub chcesz poczuć lokalny klimat, trzeci dzień to idealny czas na kawiarnie, zakupy na bazarze i wieczorne koncerty w dzielnicy Shadervan. Prizren to miasto, które najlepiej poznaje się powoli – przy filiżance kawy, w rozmowie z mieszkańcami i spacerując jego kamiennymi uliczkami. Jak dojade do Prizren? Prizren ma doskonałą lokalizację! Co więcej, szybki oraz wygodny dojazd do miasta z Tirany, Skopje, oraz z Prisztiny zapewniają często kursujące autobusy. Transport w całym Kosowie działa dość sprawnie oraz co ważne, jest tani. Niestety, do miejscowości Prizren nie dojedziemy koleją. Prizren – Prisztina Komunikacja między tymi dwoma największymi miastami Kosowa: Prizren oraz Prisztiną działa modelowo. Autobusy/busy kursują średnio co pół godziny przez cały dzień. Czas potrzebny na przebycie tej trasy to około 1,5 – 2 h. Prizren- Tirana Z Tirany – stolicy Albanii do Prizren kursują regularne linie autobusowe. Warto wiedzieć, iż na trasie kursuje kilku przewoźników, m.in. Metropol Tirana, Arditi Tours czy Kabashi Tours. Bilet kosztuje około 10-12 €. Prizren – Skopje Co ważne, siatka połączeń autobusowych pomiędzy stolicą Macedonii – Skopje a Prizren nie jest zbyt imponująca. Codziennie w trasę wyjeżdżają 2 autobusy, czas przejazdu to średnio 3,5 h. W 2019 roku bilet kosztował 580 macedońskich denarów, czyli 9 € (czyli, około 40 zł). Dworzec autobusowy w Skopje znajduje się tuż przy dworcu kolejowym, na wschód od centrum stolicy. Mapa Prizren  jeżeli zastanawiacie się czy Kosowo jest bezpieczne, to zdecydowanie Tak! jeżeli planujecie odkryć Półwysep Bałkański to w Prizren, znajdziecie kwintesencję wszystkiego co tutaj najlepsze i najładniejsze. Co więcej, bez turystycznego nadęcia!