Příčný vrch – szlak na najwyższy szczyt Gór Opawskich

grafywpodrozy.pl 3 tygodni temu

Zdjęcie: PRICNY VRCH

Příčný vrch (975 m n.p.m.) to najwyższy szczyt Gór Opawskich. Pewnie niektórych zaskoczyliśmy tą informacją, ponieważ wiele osób uważa, iż najwyższym szczytem jest Biskupia Kopa. Tymczasem najwyższy szczyt Gór Opawskich to Příčný vrch położony po czeskiej stronie. Przedstawiamy szlak na Příčný vrch z miejscowości Dolní Údolí. Płaska charakterystyka szczytu powoduje, iż jest on mało widowiskowy. Za to nastawcie się na super widoki na Taborskich Skałach. Przy okazji przedstawiamy chyba najdziwniejszą wieżę widokową w Sudetach.

Spis treści

Geografia Gór Opawskich
Mapa naszego szlaku Příčný vrch (odległość 5,6 km)
Pogoda jest ważna podczas górskich wędrówek
Gromadnice
Kopalnie rudy żelaza św. Tobiasz i św. Melchior
Taborskie Skały i najdziwniejsza platforma widokowa
Příčný vrch – Poprzeczna Góra
Polecamy noclegi w Górach Opawskich
Inne interesujące miejsca w Górach Opawskich opisane przez nas

Geografia Gór Opawskich

Góry Opawskie (czes. Zlatohorská vrchovina, niem. Zlaté Hory Highlands) to jedno z pasm Sudetów Wschodnich, które rozciąga się na pograniczu Czech i Polski. Ich nazwa pochodzi od rzeki Opawy, która ma źródła w sąsiednim paśmie Hrubego Jesionika. Po polskiej stronie pasmo to wchodzi w obręb Parku Krajobrazowego Gór Opawskich. Topografia tych gór cechuje się łagodnymi, porośniętymi lasem grzbietami, a także formacjami skalnymi i historycznymi śladami górnictwa — dawniej w tym regionie prowadzono wydobycie rud (m.in. żelaza, ale też złota)

Najwyższym szczytem Gór Opawskich jest Příčný vrch, znany także po polsku jako Góra Poprzeczna. Ma wysokość 975 m n.p.m. i należy do Korony Sudetów, co czyni go jednym z ważnych punktów dla turystów górskich. Jednym z ciekawszych aspektów Gór Opawskich jest to, iż ich interpretacja geograficzna i nazewnictwo w Polsce i Czechach trochę się różni i często powoduje małe zakłopotanie. W Polsce mówimy o Górach Opawskich i często wskazujemy na Biskupią Kopę (890 m n.p.m.) jako najwyższy szczyt. Czesi mówią Zlatohorská vrchovina, ale w polskim podziale fizyczno-geograficznym są to Góry Opawskie i najwyższym szczytem tego pasma jest Příčný vrch, a nie Biskupia Kopa.

Mapa naszego szlaku Příčný vrch (odległość 5,6 km)

Większość turystów wędrówkę na Příčný vrch rozpoczyna z miasta Zlaté Hory. My ruszamy z miejscowości Dolní Údolí. Z darmowego parkingu naprzeciwko stoku narciarskiego przy głównej ulicy przecinającej wieś. Najpierw idziemy szlakiem zielonym, potem przechodzimy na zielony. To podejście jest bardziej wymagające, ale zapewnia lepsze widoki.

Pogoda jest ważna podczas górskich wędrówek

Wędrujemy zimą. Na stoku narciarskim w najlepsze trwa doskonała zabawa. Zaczyna padać śnieg, a nad wierzchołkami szczytów w oddali unosi się mgła. Liczymy, iż w południe podniesie się i pojawi się szansa na dobre widoki. Taborskie Skały słyną przecież z pięknej panoramy na góry. Niestety nasze życzenia okazały się płonne. Cóż takie są góry, trzeba zawsze to brać pod uwagę. Prognoza pogody, którą uważnie śledziliśmy nie sprawdziła się. Pomimo tych przykrych okoliczności postanowiliśmy wejść na Příčný vrch.

Gromadnice

Agrarne hałdy i wały z kamieni tworzą charakterystyczny krajobraz wzgórz pozbawionych drzew, które w przeszłości były uprawiane. Gromadnice powstały w sposób sztuczny, poprzez zbieranie kamieni z pól i łąk i układanie ich na granicy gruntów. W okresie, kiedy rolnicy zaczęli korzystać z maszyn rolniczych, gromadnice były likwidowane. Tu na stromych zboczach ciężki sprzęt rolniczy nie mógł wjechać, więc zachowały się wyraźne pozostałości po tych budowlach. Co interesujące był to najlepszy sposób na powstrzymanie szybkiej erozji gleby.

Kopalnie rudy żelaza św. Tobiasz i św. Melchior

Gdy wędrujemy po zboczach góry w okolicy Żeleznej Rudy (Železná Ruda), z łatwością dostrzegamy, iż ta kraina nie była jedynie dzikim pasmem leśnych stoków. Od wieków tętniła górniczym życiem. To tutaj, wśród lasów Szumawy, istniały liczne kopalnie rudy żelaza, a niekiedy również złota. Ślady po dawnych eksploatacjach wciąż można napotkać, choć większość wejść do sztolni została zasypana lub zabezpieczona — teren jest ogrodzony, a samowolne wchodzenie grozi niebezpieczeństwem. Choć w internecie znaleźć można relacje śmiałków, którzy eksplorowali te podziemia, to my zdecydowanie odradzamy.

Miasteczko Żelezná Ruda swoje początki zawdzięcza właśnie górnictwu – nazwa oznacza „żelazną rudę”. Już w XVI wieku, wokół osady hutniczej przy potoku Řezná rozwinął się przemysł wydobywczy. Początkowo eksploatowano lokalne złoża rudy żelaza, ale z czasem, gdy zasoby zaczęły maleć, górnictwo ustąpiło miejsca przemysłowi szklarskiemu. Do tego rejonu od XVIII wieku nawiązuje bogata historia kopalni, o której dziś często przypominają porośnięte lasem zwały i zasypane szyby.

Kopalnia św. Tobiasz rozpoczęła działalność już pod koniec XVIII wieku. Warto podkreślić, iż choć początkowy okres był bardzo krótki (kopalnia działała tylko przez rok), to lokalni górnicy i inwestorzy nie porzucili tej lokalizacji na długo. Po kilku dekadach przerwy – w 1845 roku – wznowiono wydobycie rudy.

Nie zachowały się dziś wyraźne, bezpieczne wejścia, które można by zwiedzać. Większość sztolni została zasypana lub zabezpieczona. W terenie widać jednak delikatne uskoki terenu, możliwe miejsca po korytarzach kopalnianych, a także porośnięte roślinnością hałdy. Przypominają one o niełatwej pracy górników, którzy mierzyli się z wilgocią, trudnością drążenia i koniecznością odwadniania, by utrzymać kopalnię w ruchu.

Idąc dalej szlakiem, po kilkuset metrach od kopalni św. Tobiasza, dochodzimy do miejsca, które historycznie identyfikowane jest z kopalnią św. Melchior. Znajdujemy się tu na wysokości około 797 m n.p.m. — teren przypomina górski zakątek, gdzie natura i historia splatają się w nieoczywisty sposób. Wydobycie w tej kopalni rozpoczęło się już w 1771 roku, czyli jeszcze przed Tobiaszem. Były tu co najmniej dwie sztolnie:

Górna sztolnia miała około 45 metrów długości — prawdopodobnie była używana właśnie do wydobywania rudy.
Dolna sztolnia, znacznie dłuższa (ponad 100 metrów), pełniła kluczową funkcję odwadniającą — pozwalała na odprowadzanie wód kopalnianych, co było niezbędne do bezpiecznej i efektywnej eksploatacji.

Taborskie Skały i najdziwniejsza platforma widokowa

Na wysokości 800 m n.p.m. wchodzimy na tereny, które wyglądają, jak po przejściu huraganu. Z lasu porastającego kiedyś zbocza powstały tylko pnie drzew. Wycinka była potrzebna ze względu na inwazję kornika. Dla turystów zaowocowało to znakomitym widokiem na góry. Trochę przypomina to nasz Bieszczady. Niestety widzieliśmy te panoramy górskie tylko na zdjęciach w internecie. Mgła nie podniosła się i z trudem mogliśmy podziwiać widowiskowe formacje skalne na Taborskich Skałach.

Podobnie było na nietypowej platformie widokowej zbudowanej z kamieni. Ta konstrukcja powstała w latach 60. XIX wieku. Nie wygląda zachęcająco, ale po przełamaniu strachu i pokonaniu pierwszych schodów, stwierdzamy, iż jest bardzo stabilna. Kamienie pod stopami nie chyboczą się. Jedynie metalowa barierka wygląda nieciekawie. Wdrapali się na górę, żeby zobaczyć mleko zamiast pięknych widoków. Trzeba zaznaczyć, iż punkt widokowy jest położony ponad czubkami drzew i gdyby nie mgła byłoby cudownie. Táborské skály znjaduja się na wysokości 900 m n.p.m.

Příčný vrch – Poprzeczna Góra

Opuszczając punkt widokowy zastanawialiśmy się, czy przy takiej pogodzie jest sen wędrować na dalej Příčný vrch, do którego mieliśmy jeszcze około 2 km. Po przestudiowaniu mapy, doszliśmy do wniosku, iż jednak pójdziemy dalej. Jedynie zrezygnowaliśmy z głównego szlaku, który prowadził przez kolejne kopalnie. W taką pogodę i przy grubej warstwie śniegu na ziemi i tak nic byśmy nie zobaczyli. Wybraliśmy najkrótszą drogę. Příčný vrch to góra charakteryzująca się płaskim szczytem, prawie o długości 2 km. Zresztą nazwę powinnyśmy tłumaczyć i po polsku nazywać Poprzeczna Góra. Najwyższy punkt odnajdujemy tylko dzięki oznaczeniu. Wokół drzewa i żadnego widoku. Dziwny to szczyt.

Polecamy noclegi w Górach Opawskich

Atrakcje po stronie czeskiej zwiedzaliśmy, korzystając ze świetnych noclegów w Agroturystyce Brygadziaki. To bardzo komfortowe i świetne urządzone apartamenty w wyremontowanej starej stodole. Nie jest to tylko agroturystyka, ale prawdziwe gospodarstwo rolne ze zwierzętami. Maks miał okazję wydoić kozy i zbierać jajka od kur. Dla chłopaka z dużego miasta była to świetna przygoda.

Inne interesujące miejsca w Górach Opawskich opisane przez nas

Gwarkowa Perć – największa atrakcja Gór Opatowskich – opis i szlaki
Diabelskie Kamienie (Čertovy kameny) – znakomity punkt widokowy czeskich Górach Opawskich, na który prowadzi pionowa drabina
Biskupia Kopa – przedstawiamy 3 szlaki na popularny szczyt w Górach Opawskich
Przednia Kopa w Głuchołazach – opis i mapa szlaku – Góry Opawskie
Głuchołazy – co zobaczyć – 15 atrakcji i zabytków, które warto poznać