Dwa kraje, dwa różne światy

Polska i Tajwan leżą tysiące kilometrów od siebie, ale łączy je pewna wspólna cecha: w obu krajach ludzie ciężko pracują, cenią rodzinę i marzą o spokojnym życiu. Różni natomiast niemal wszystko – klimat, architektura, sposób myślenia, tempo rozwoju oraz stosunek do codzienności. Dla Polaka Tajwan Paliwo po 6 zł w Polsce, po 3 zł na Tajwanie i po 2 zł w Malezji.może być zaskakującym miejscem – jednocześnie niezwykle nowoczesnym, ale pełnym tradycji. Dla Tajwańczyka Polska to natomiast przestrzeń, historia i autentyczne emocje.
Warto przyjrzeć się bliżej, jak naprawdę wygląda życie w tych dwóch odmiennych światach.

Koszty życia i zarobki – gdzie żyje się taniej?

Na pierwszy rzut oka Tajwan może wydawać się droższym miejscem do życia. Ceny w supermarketach i restauracjach bywają wyższe niż w Polsce, ale wszystko zależy od punktu odniesienia. jeżeli weźmiemy pod uwagę relację zarobków do kosztów, okazuje się, iż Tajwańczycy żyją na podobnym, a czasem choćby wyższym poziomie niż Polacy.

Średnie wynagrodzenie w Tajpej w 2025 roku to około 75 000 TWD, czyli mniej więcej 9 000–10 000 złotych. W Polsce średnia krajowa netto wynosi około 6200 zł. Różnica może wydawać się niewielka, ale w praktyce tajwańskie społeczeństwo ma dostęp do tańszych usług i produktów codziennych, zwłaszcza lokalnych.

Jedzenie uliczne w Tajpej – miska ryżu z warzywami, tofu i mięsem – kosztuje równowartość 12–15 złotych, a pełen obiad w lokalnej restauracji ok. 25 zł. W Polsce podobny posiłek w restauracji to już 40–60 zł. Z drugiej strony, wynajem mieszkania w stolicy Tajwanu jest droższy: małe studio w centrum Tajpej kosztuje choćby 4000–5000 zł miesięcznie, czyli dwa razy więcej niż w Warszawie.

Polacy mają dostęp do tanich produktów spożywczych, ale wysokie rachunki i kredyty hipoteczne potrafią pochłonąć większą część pensji. Tajwańczycy rzadko kupują mieszkania na kredyt – kultura wynajmu jest tam bardziej naturalna i społecznie akceptowana.

Transport i infrastruktura – wzór z Azji

Pod względem transportu publicznego Tajwan wyprzedza Polskę o całą dekadę. Sieć kolei dużych prędkości THSR (Taiwan High-Speed Rail) łączy główne miasta wzdłuż zachodniego wybrzeża. Z Tajpej do Kaohsiung (około 350 km) można dotrzeć w nieco ponad 1,5 godziny – komfortowo, punktualnie i w czystości, o jakiej polscy pasażerowie PKP wciąż marzą.

W mniejszych miastach, jak Taichung czy Tainan, funkcjonuje zintegrowany system autobusów, metra i rowerów miejskich. Wszystko połączone jest w jedną aplikację, w której można zaplanować podróż, kupić bilet i sprawdzić aktualny rozkład. choćby małe dworce są zadbane, z klimatyzacją, toaletami i automatami z napojami.

W Polsce transport publiczny się poprawia – inwestycje w PKP, rozwój S3 czy budowa nowych obwodnic to ogromny krok naprzód – ale różnice w jakości i punktualności są wciąż widoczne. Tam, gdzie w Polsce wciąż widnieje rozkład jazdy na słupku, w Tajwanie działa cyfrowy system informacji pasażerskiej w czasie rzeczywistym.

Jedzenie – azjatycka prostota kontra europejska sytość

Tajwańska kuchnia jest jednym z największych atutów tego kraju. Oparta na świeżych składnikach, niewielkich porcjach i zrównoważonym smaku, łączy w sobie wpływy chińskie, japońskie i lokalne. Jedzenie jest lekkie, a mimo to sycące. Wszędzie widać uliczne stoiska, które wieczorami zamieniają się w tętniące życiem night markety – raj dla smakoszy.

W Polsce jedzenie ma bardziej „domowy” charakter – tradycyjne pierogi, bigos, schabowy czy rosół to klasyka. Kuchnia polska jest jednak cięższa i bardziej kaloryczna. Polacy jedzą więcej mięsa i pieczywa, mniej owoców morza i tofu.
Z punktu widzenia zdrowia, tajwańska dieta jest zdecydowanie bardziej korzystna, szczególnie dla osób dbających o wagę i serce.

Na Tajwanie jedzenie jest też elementem życia społecznego – ludzie spotykają się, by wspólnie zjeść, porozmawiać i śmiać się. W Polsce posiłek coraz częściej jest funkcjonalny – jemy „w biegu”, między obowiązkami. To jedna z subtelnych różnic, która mówi wiele o podejściu do życia.

Kultura pracy – różne drogi do sukcesu

Tajwan to kraj, w którym pracowitość jest częścią narodowej tożsamości. Jednak w przeciwieństwie do japońskiego modelu, Tajwańczycy potrafią dbać o równowagę między życiem prywatnym a zawodowym.
Coraz więcej firm oferuje elastyczne godziny pracy, możliwość pracy zdalnej i dodatkowe dni wolne. W centrach miast działają tysiące coworkingów i kawiarni, gdzie młodzi ludzie z laptopami prowadzą start-upy, projektują aplikacje czy pracują w marketingu cyfrowym.

W Polsce podejście do pracy jest inne – wciąż silne jest przekonanie, iż „trzeba być na miejscu”, a obecność bywa ważniejsza niż efektywność. Biurokracja i presja ekonomiczna potrafią skutecznie zabić kreatywność.
Mimo to Polacy są znani z determinacji i zdolności adaptacji – wielu odnajduje się świetnie w pracy za granicą, a polska inteligencja techniczna cieszy się uznaniem na całym świecie.

Technologia – przyszłość już dziś

Tajwan to światowy lider technologiczny. Znajdują się tam siedziby takich gigantów jak TSMC, ASUS, Acer, HTC. Każdy mieszkaniec ma dostęp do szybkiego internetu, a płatności mobilne działają niemal wszędzie. Zamówienie jedzenia, prania, biletu do kina – wszystko odbywa się przez aplikacje. choćby automaty w pralniach czy kawiarniach są w pełni cyfrowe.

Polska w ostatnich latach zrobiła ogromny krok naprzód. Mamy ePUAP, profil zaufany, bankowość online na wysokim poziomie, jednak różnice w mentalności pozostają. W Polsce wciąż króluje gotówka w małych miastach, a starsze pokolenie podchodzi do nowoczesnych rozwiązań z rezerwą.
Tajwan jest społeczeństwem nowoczesnym, cyfrowym i zautomatyzowanym – Polska dopiero zmierza w tym kierunku.

Bezpieczeństwo – spokój i zaufanie społeczne

Jednym z największych kontrastów między Polską a Tajwanem jest poziom bezpieczeństwa.
Na Tajwanie można spokojnie spacerować nocą z telefonem w dłoni, a torebkę zostawić na stole w kawiarni. Przestępczość jest minimalna, a policja działa skutecznie i z kulturą. Mieszkańcy ufają sobie nawzajem, a społeczne normy uczciwości są bardzo silne.

W Polsce sytuacja również się poprawiła – w porównaniu z latami 90. kraj jest o wiele bezpieczniejszy – ale wciąż zdarzają się przypadki agresji, kradzieży czy wandalizmu. W dużych miastach, szczególnie nocą, poczucie bezpieczeństwa bywa niższe niż w Tajpej czy Kaohsiung.
Tajwan plasuje się regularnie w pierwszej dziesiątce najbezpieczniejszych państw świata, podczas gdy Polska zajmuje miejsce w czwartej lub piątej dziesiątce.

Mentalność i relacje społeczne – cisza i harmonia kontra emocje i krytyka

Polska i Tajwan różnią się diametralnie pod względem komunikacji i emocjonalności.
Polacy są bezpośredni, często krytyczni, ale też serdeczni i spontaniczni. Lubimy wyrażać opinie, dyskutować, a czasem narzekać. Tajwańczycy z kolei unikają konfrontacji. Są spokojni, uprzejmi, a w relacjach publicznych kierują się zasadą „nie rób zamieszania”. W efekcie w przestrzeni publicznej panuje porządek i wzajemny szacunek.

Dla Europejczyków tajwańska powściągliwość może być trudna do zrozumienia. Tam rzadko usłyszysz podniesiony głos czy publiczną kłótnię. W Polsce emocje są częścią życia społecznego – zarówno pozytywne, jak i negatywne. To sprawia, iż Polacy wydają się bardziej ekspresyjni i autentyczni.

Pogoda i klimat – tropikalne słońce kontra europejska zmienność

Klimat to jeden z największych kontrastów między tymi krajami.
Polska ma cztery pory roku, z długą zimą i krótkim latem. Dla wielu ludzi to urok – zmiana krajobrazu, śnieg, wiosna i jesień. Ale coraz częściej zimy są szare, wilgotne i bezśnieżne, co nie sprzyja dobremu nastrojowi.

Na Tajwanie zima przypomina polską wiosnę – temperatury w styczniu to 18–22°C, a latem choćby 35°C. Jest jednak wysoka wilgotność, która potrafi być męcząca. Klimatyzacja działa niemal wszędzie – w domach, sklepach, autobusach.
Tajwańczycy przyzwyczajeni są do tajfunów i sezonowych deszczów, ale przez większą część roku cieszą się słońcem, co wpływa pozytywnie na samopoczucie.

Wolność i polityka – wspólne marzenie o niezależności

Zarówno Polska, jak i Tajwan, mają w swojej historii walkę o wolność.
Polska przez wieki walczyła o niepodległość i suwerenność, Tajwan – wciąż walczy o uznanie międzynarodowe i obronę przed naciskami Chin.
Oba narody mają w sobie ducha niepodległości i dumy, ale przejawia się on w inny sposób. W Polsce polityka dzieli społeczeństwo. Na Tajwanie, choć również istnieją podziały, większość ludzi skupia się na pracy, rodzinie i codziennym życiu.

Warto zauważyć, iż Tajwan to jedna z najbardziej demokratycznych części Azji, z wolnymi mediami, wyborami i wysokim poziomem zaufania do instytucji publicznych. Polska, mimo problemów wewnętrznych, pozostaje ważnym punktem demokracji w Europie Środkowo-Wschodniej.

Edukacja i młode pokolenie – ambicje kontra system

System edukacji w Tajwanie jest bardzo wymagający. Uczniowie uczą się długo, często po godzinach uczestniczą w dodatkowych zajęciach. To daje świetne wyniki w rankingach PISA, ale też powoduje stres i zmęczenie.
W Polsce system jest bardziej elastyczny, jednak często krytykowany za przestarzałe metody nauczania i brak praktyki.

Młodzi Tajwańczycy doskonale posługują się językiem angielskim i nowymi technologiami. W Polsce młode pokolenie również jest coraz bardziej otwarte i cyfrowe, ale różnice w mentalności nauczycieli i systemu edukacyjnego wciąż są widoczne.

Życie codzienne – porządek, czystość i organizacja kontra chaos i improwizacja

Codzienność w Tajwanie to synonim porządku. Ulice są czyste, ludzie segregują śmieci, a recykling jest obowiązkowy. W miastach niemal nie widać graffiti czy śmieci na chodnikach. choćby małe sklepy są zadbane i funkcjonują 24 godziny na dobę.
W Polsce sytuacja poprawia się, ale wciąż daleko nam do azjatyckiego poziomu organizacji. Na ulicach wciąż można spotkać nielegalne reklamy, zaniedbane budynki i problemy z czystością w niektórych dzielnicach.

Tajwan to także kraj, w którym technologia ułatwia życie codzienne – od pralni automatycznych po samoobsługowe kasy w sklepach. W Polsce dopiero uczymy się korzystać z tych rozwiązań na większą skalę.

Wartości i duch narodu

W Polsce wartości narodowe są silnie związane z religią, historią i tradycją. Kościół, patriotyzm i pamięć o przeszłości odgrywają dużą rolę w społeczeństwie.
Na Tajwanie religia ma charakter bardziej duchowy niż instytucjonalny. Dominują buddyzm, taoizm i konfucjanizm – systemy, które kładą nacisk na harmonię, szacunek i spokój ducha.

Polacy częściej reagują emocjonalnie, Tajwańczycy – filozoficznie. Oba społeczeństwa szukają sensu życia, ale w innych miejscach.

Podsumowanie – dwa światy, dwie prawdy o szczęściu

Porównując życie w Polsce i na Tajwanie, trudno jednoznacznie wskazać zwycięzcę.
Tajwan to bezpieczeństwo, technologia, spokój i czystość. Polska – emocje, tradycja, historia i przestrzeń.
Na Tajwanie wszystko działa, ale bywa przewidywalne. W Polsce wiele rzeczy nie działa, ale życie jest pełne charakteru.
Dla Polaka Tajwan może być rajem porządku. Dla Tajwańczyka – Polska to wolność, świeże powietrze i autentyczność.

Ostatecznie oba kraje uczą jednej rzeczy: szczęście nie zależy od miejsca, tylko od sposobu, w jaki patrzymy na codzienność.