Chodzenie po górach to jedna z najwspanialszych rzeczy, jaką możesz zrobić dla ciała i duszy. Piesze wycieczki po Tatrach mogą poprawić zdrowie, pomagają odetchnąć od tętniącego życiem miasta i obcować z naturą. Górskie wycieczki sprawiają, iż serce szybciej pracuje, wypełnia płuca świeżym powietrzem i nagradza wspaniałymi widokami.
Jeżeli nigdy wcześniej nie byłeś na górskiej wycieczce, nie masz pewności i boisz się nieznanych szlaków oraz niebezpieczeństw związanych z górami, poniższe wskazówki mogą pomóc w rozwiązaniu tych obaw.
Planowanie trasy
Przygotowanie do wycieczki należy rozpocząć od wybrania miejsca zwiedzania. W Tatrach udostępnionych jest szereg świetnie oznaczonych i przygotowanych szlaków. Przyjeżdżając po raz pierwszy w Tatry, często zaledwie na parę dni, a choćby godzin, powinno się rozpocząć swoją przygodę z górami od krótkich półdniowych wycieczek.
Na początek warto zacząć od wędrówek dnem dolin, z krótkich można odwiedzić np. Dolinę Strążyką, Białego, Olczyską, lub dłuższe np. Dolina Kościeliska, Dolina Chochołowska. Następnie można swoich sił spróbować, zdobywając niewielkie szczyty tj. Kopieniec, Nosal, Sarnia Skała, Gęsia Szyja lub odwiedzając Dolinę Pięciu Stawów Polskich, lub Halę Gąsienicową wraz z Czarnym Stawem.
Gdy i te miejsca mamy już zaliczone można pomyśleć o wyjściu w wyższe partie gór, na początek dobre będą szczyty w Tatrach Zachodnich np. Grześ, Wołowiec, Ornak, Czerwone Wierchy, Kasprowy Wierch. Gdy już mamy obycie z górami warto udać się na szlaki prowadzące w wyższe partie Tatr Wysokich, na początek godne polecenia są: Przełęcz Krzyżne, Świtówka Roztocka. Kolejne do przejścia to trasy wymagające obycia z ekspozycją i niewrażliwością na przepaście np. Orlą Perć lub Rysy.
Na wycieczkach szczytowych potrzebna jest umiejętność w poruszaniu się w eksponowanym i przepaścistym terenie, odporność psychiczna, wytrzymałość na długotrwały wysiłek fizyczny, a w razie załamania pogody umiejętność orientowania się wśród turni i wierchów tatrzańskich. Wszystkich tych rzeczy nabywa się przez odpowiednie stopniowanie trudności wycieczek.
Gdy już wiemy gdzie iść, należy zaznajomić się z przebiegiem szlaku na mapie. Przeczytać opis trasy w dobrym przewodniku lub znaleźć informacje w internecie. Przeglądając mapę, sprawdzamy długość szlaku, czas jego przejścia oraz ile przewyższenia mamy do pokonać. Pamiętajmy, iż kolor szlaku w Tarach nie oznacza jego trudności.
Przed wyruszeniem sprawdzamy prognozę pogody, o ile jest niekorzystna dobrze wycieczkę przełożyć na inny dzień. Góry mogą być zdradzieckie, więc posiadanie odpowiedniej wiedzy może pomóc w razie niespodziewanych zdarzeń.
Odpowiednie wyposażenie
Wyruszając na pieszą wycieczkę w góry, dobrze być odpowiednio wyposażonym. Oczywiście nie musimy wyglądać i mieć sprzęt jakbyśmy wybierali się na Mt. Everest. Wcześniejsze zaznajomienie się z opisem szlaku pozwali przed wycieczką przygotować rzeczy, które należy spakować do plecaka. Ubiór powinien być odpowiednio dostosowany do pogody i terenu, pamiętając, iż pogoda w górach zmienia się bardzo szybko. Na temat ekwipunku i odzieży, jaką należy zabrać na wycieczki więcej tutaj.
Najważniejsze na wycieczce są buty, powinny być wygodne i o dobrej przyczepności, odpowiednie do szlaku, na jaki się udajemy. W razie wątpliwości należy udać się do lokalnego sklepu i poprosić o pomoc. Można także rozważyć, zabranie ze sobą kijków trekingowych, pomagają zachować równowagę oraz odciążają stawy. Na wycieczkach nosimy odpowiednio dopasowany i wygodny plecak. Na jednodniową wycieczkę nie powinien być za ciężki.
Niezbędne rzeczy, jakie należy zabrać do plecaka:
- Nawigacja (mapy, kompas, GPS itp.)
- Ochrona przed słońcem (czapka, krem z filtrem, okulary przeciwsłoneczne)
- Izolacja (dodatkowa odzież, czapka, rękawiczki, kurtka przeciwdeszczowa)
- Oświetlenie (latarka — czołówka)
- Podręczna apteczka (bandaże opatrunkowe i elastyczne, tabletki przeciwbólowe, opatrunki, plastry itp.)
- Jedzenie (żywność, batony energetyczne)
- Nawodnienie (woda mineralna, herbata, napój itp.)
- Telefon
Przygotowanie fizyczne
Piesze wędrówki górskie to aktywność, która wymaga siły i wytrzymałości. Pokonywanie górskich szlaków to zajęcie fizyczne, które pochłania energię. Najlepszym sposobem na przygotowanie się do nich jest pozostawanie aktywnym choćby przed wycieczką! Przejście szlaków dolinnych choćby tych dłuższych nie powinno stanowić problemu.
Trudności mogą pojawić się na szlakach, gdzie zaczynają się podejścia oraz trasach całodniowych. Wycieczki należy zacząć od łatwiejszych wędrówek, z czasem można podwyższać na te trudniejsze.
Przygotowywanie do wędrówek oznacza również fizyczne przygotowanie poprzez ćwiczenia wzmacniające serce i nogi.
Kilka sposobów na przygotowanie organizmu do wycieczek górskich:
Przed planowaną wycieczką warto dużo wcześniej spacerować z kijami do nordic walking i w miarę możliwości zrezygnować z jazdy samochodem na rzecz chodzenia. Sporty takie jak bieganie lub jazda na rowerze również znacznie podnoszą wytrzymałość i kondycję. Można także skorzystać z siłowni, by wzmocnić mięśnie nóg, aby mogły wytrzymać długie godziny chodzenia.
Przed wycieczką warto zjeść żywność bogatą w węglowodany taką jak ryż lub makaron. Umożliwi to organizmowi zgromadzenia paliwa potrzebnego do spalenia podczas aktywności w górach. W trakcie wędrówki należy często jeść i pić. W trakcie wysiłku w górach ciało potrzebuje więcej płynów, niż może się wydawać. Przed wycieczką należy dobrze się wyspać. Warto znać możliwości swojego organizmu i dostosować odpowiednio tempo marszu.
Pozostawienie informacji
Przed wycieczką pozostawiamy informację o planowanej trasie i spodziewanej godzinie powrotu. Wiadomość zostawiamy w miejscu, gdzie mieszkamy, informujemy kogoś z rodziny lub znajomego. W telefonie zapisujemy numery alarmowe do TOPR.Na wycieczki górskie nie wyruszamy samotnie, w razie jakiegokolwiek wypadku, o który w górach nietrudno, będziemy samemu zdani na łaskę losu lub pomoc przygodnych turystów.
Samotnie można chodzić po licznie uczęszczanych szlakach dolinnych, na wycieczki w wyższe partie gór powinno się jednak wybierać co najmniej w dwie osoby. o ile nie mamy towarzystwa, warto zastanowić się nad wynajęciem lokalnego przewodnika górskiego.
Gdy nie mamy siły, zawracamy, nie kontynuujemy wycieczki za wszelką cenę. Przed wycieczką dobrze poznać podstawy pierwszej pomocy, może okazać się nieoceniona w razie wypadku.
Dobrze mieć podstawową wiedzę na temat typowych problemów fizycznych, które mogą zdarzyć się podczas marszu, tj. zwichnięcia, pęcherze i skurcze. Inne możliwe problemy w trakcie wycieczki to: hipotermia, wyczerpanie cieplne, odwodnienie, rany i zadrapania oraz zmęczenie. Dobre przygotowanie i zaplanowanie to podstawa udanej wycieczki w góry.
