„Patrzcie na tę chwilę – jak drga” w Galerii Arsenał w Białymstoku

Wystawa w Galerii Arsenał w Białymstoku z udziałem artystek i artystów z Polski, Ukrainy, Estonii i Czech dotyka problematyki wojny, energetyki, deimperializacji, ale także poszukiwania alternatywnych wzorów obyczajowych i nieprzepracowanej spuścizny ZSRR w kulturze, historii i życiu codziennym. Dzieła sztuki prezentowane na wystawie powstały w kontekście kształtowanym przez dyskursy polityki, gospodarki, debat tożsamościowych oraz spraw nieuznawanych za dziedzictwo, choć będących śladem pewnych wyborów i strategii. W polu sztuki proponowana problematyka zyskuje inną formę wyrazu, inne argumenty i być może inny namysł.

Ivan Melnychuk, „Dopóki rozróżniamy ich głosy”, 2024, instalacja totalna, obiekty znalezione, technika mieszana, fot. Grzegorz Dąbrowski dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Ivan Melnychuk, „Dopóki rozróżniamy ich głosy”, 2024, instalacja totalna, obiekty znalezione, technika mieszana, fot. Grzegorz Dąbrowski dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Ivan Melnychuk, „Ulubione miejsca”, 2009, wideo, 17′30″ dla: Hrupa Predmetiv; Pavel Klusák, „Petr Válek doma / Petr Válek w domu”, 2020, wideo, 5′34″, dzięki uprzejmości: Festiwal dokumentárních filmů Ji.hlava, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Lada Nakonechna, „Ścianka fotograficzna”, 2024, instalacja, tkanina, druk, reflektory, pocztówka, fot. Grzegorz Dąbrowski dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Katya Libkind, „Sen podczas godziny policyjnej”, 2024, instalacja (rzeźbа: watolina, gąbka, drewno), fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Katya Libkind, „Sen podczas godziny policyjnej”, 2024, instalacja (rysunki: papier, węgiel, ołówek), fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Katya Libkind, „Sen podczas godziny policyjnej”, 2024, instalacja (performans dokamerowy, wideo, 103′43″), fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Ivan-Valentyn Zadorozhnyi, „Studium rzeźby słowiańskich bogów”, 1976–1982, seria figur z wystroju wnętrza restauracji Bratyna w hotelu Łybid’ w Kijowie, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Eksploatacja zasobów naftowych ZSRR, znajdujących się głównie w Chanty-Mansyjskim Okręgu Autonomicznym, Zachodniej Syberii i Jamalsko-Nienieckim Okręgu Autonomicznym, rozpoczęła się stosunkowo późno. Jeszcze w latach 60. XX wieku ZSRR czerpało energię z węgla, torfu, łupków i drewna. Pojawiające się petroruble pozwoliły na łatanie niedomagającej gospodarki, minimalny wzrost poziomu życia obywateli, rywalizację militarną z USA, wojnę w Afganistanie i udział w wielu innych konfliktach zbrojnych. Dziś dochody z ropy naftowej finansują rosyjską ludobójczą agresję w Ukrainie i inne interwencje wojskowe. Poddane ciśnieniu, temperaturze i bakteriom szczątki roślinne i zwierzęce, z których powstała ropa naftowa, mogą być metaforą łączącą olej skalny z praświatem, ale też presją i naciskiem.

Oleh Kalashnik, „czarno-białe”, 2022, seria 12 fotogramów, 50 × 60 cm, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Denys Pankratov, „bez tytułu”, 2022, rysunek, węgiel na papierze, 14,8 × 21 cm, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Maarja Kask & Ralf Lõoke & Neeme Külm & Ingrid Ruudi, „Gaasitoru / Rura gazowa”, 2008, dokumentacja instalacji, 2 projekcje wideo, 2 pokazy slajdów, wydruk katalogu, Dzięki uprzejmości Muzeum Sztuki Estonii, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Ewa Zarzycka & Yaroslav Futymskyi, 2024, dokumentacja performansu mówionego, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Anna Scherbyna & Liliana Zeicm, „bez tytułu”, 2022, wydruk na banerze, 356 × 252 cm, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Mikołaj Smoczyński, „Akcja równoległa”, 1991, fotografia, 200 × 100 cm. Kolekcja II Galerii Arsenał w Białymstoku, fot. Grzegorz Dąbrowski, dzięki uprzejmości Galerii Arsenał w Białymstoku

Tytuł „Patrzcie na tę chwilę – jak drga” zaczerpnięty został z tomu wierszy Republika głuchych Illi Kaminskiego. Poeta opowiada o okupacji małego miasteczka w Europie Wschodniej, najpewniej w Ukrainie, która mogła zdarzyć się w zarówno w latach 40. wieku XX , jak i latach 20. wieku XXI.