Pańska Skała (czes. Varhany niem. Herrenhausfelsen) leży w północnych Czechach blisko niemieckiej granicy. Powstała w wyniku działalności wulkanu przed milionami lat. Widowiskowa wychodnia bazaltu tworzy niewielkie wzgórze (595 m n.p.m.), na które możemy się wdrapać, jak po schodach ułożonych z wielkich klocków.
Spis treści
- Informacje praktyczne
- Pańska Skałą – położenie geograficzne
- Dojazd i parking
- Jak powstały bazaltowe organy na Pańskiej Skale
- Najstarszy w Czechach rezerwat geologiczny
- Wejście na szczyt Pańskiej Skały
- Najsłynniejsza budowla wykonana ze słupów bazaltowych
Pańska Skała to teren dawnego kamieniołomuInformacje praktyczne
- Pańska Skała to wzgórze bazaltowe (595 m n.p.m.),
- znajduje się północnych Czech w miejscowości Kamenicky Senov,
- wstęp jest bezpłatny,
- w pobliżu znajduje się płatny parking, można płacić kartą, 50 CZK za godzinę postoju),
- wspinaczka na skałę i wędrówka wokół zajmuje maksymalnie godzinę,
- można spacerować z psem.
Bazaltowe słupy mają regularny kształtPańska Skała – położenie geograficzne
Bazaltowe Wzgórze znajduje się w północnych Czechach, nieopodal miasteczka Kamenicky Senov. Nie są to Sudety. Ta błędna informacja pojawia się w wielu publikacjach. Jednak czescy geografowie nie pozostawiają wątpliwości. Pańska Skała leży na Średniogórzu Czeskim (czes. České středohoří). Góry te nie są wysokie i zbudowane głównie z bazaltów. Charakterystyczne wzgórza są wynikiem procesów wulkanicznych, ale nie są wygasłe wulkany.
Pańska Skała leży na Średniogórzu Czeskim (czes. České středohoří).Dojazd i parking
Jechaliśmy na Pańską Skałę od strony Niemiec z okolic Oybina i Jonsdorfu w Górach Żytawskich. Jadąc z Polski najwygodniej przekroczyć granicę w Kopaczowie, skąd na miejsce mamy do pokonania tylko 45 km. Na tej drodze nie jest potrzebna czeska winieta. W pobliżu wzgórza znajduje się duży płatny parking. Godzina postoju kosztuje 50 koron, ale to ten czas w zupełności wystarczy na obejrzenie Pańskiej Skały. Parking dojrzeliśmy, dopiero wyjeżdżając. Po prostu na miejsce dotarliśmy z drugiej strony od miejscowości Kamenicky Senov i tam znaleźliśmy bezpłatne miejsce parkingowe, ale trzeba uważać, ponieważ w wielu miejscach obowiązuje zakaz parkowania.
Na wędrówkę wokół wzgórza i jego zdobycie trzeba zarezerwować godzinęJak powstały bazaltowe organy na Pańskiej Skale
Około 30 milionów lat temu na tym terenie występowały czynne wulkany. Charakterystyczne słupy bazaltowe powstały w wyniku stygnięcia lawy w kominie wulkanu. Rozgrzana lawa nie miała wtedy kontaktu z powierzchnią ziemi. Uwięziona na dużej głębokości stygła, wytwarzając cios termiczny, czyli spękania podczas procesu powstawania bazaltu. Im większa jest odległość lawy od powierzchni kontaktu z innymi skałami lub atmosferą, tym powstają bardziej regularne słupy. W następnych latach w wyniku erozji bazaltowe słupy znalazły się blisko powierzchni ziemi. W odkryciu pięknych form skalnych w tym miejscu ma swój udział również człowiek, ponieważ przez lata działał tu kamieniołom.
Lawa zastygała pod powierzchnią ziemi
Ślady po dawnym kamieniołomie Najstarszy w Czechach rezerwat geologiczny
Pańska Skała jest najstarszym w Czechach rezerwatem geologicznym i jednocześnie jednym z najstarszych tego typu parków w Europie. Pierwsze formy ochrony wprowadzono w roku 1878. Jednak wydobycie bazaltu cały czas prowadzono. Kamieniołom zakończył działalność dopiero w roku 1914, choć na krótko w czasie I wojny światowej wydobycie znowu wznowiono. W roku 1953 powstał rezerwat przyrody (Národní přírodní památka, NPR). Dzisiaj to bardzo popularne wśród czeskich turystów miejsce.
Pańska Skała to najstarszy w Czechach rezerwat geologiczny
Zachowajcie ostrożność – Pańska Skała ma strome zboczaWejście na szczyt Pańskiej Skały
Wędrówka po tym wzgórzu jest tak prosta, iż wyjątkowo rezygnujemy z pokazania szczegółowej mapy. Od parkingu w stronę wzgórza prowadzi polna droga. Pokonacie ją bardzo szybko. Na początku warto całe wzgórze obejść dookoła i wybrać dogodne podejście na szczyt. Wędrówka na górę przypomina wspinanie się po schodach wykonanych z wielkich klocków. To jest znakomita zabawa i super widoki.
Wchodzimy po kamiennych klockach
Nie z każdej strony wejdziemy na Pańską SkałęNajsłynniejsza budowla wykonana ze słupów bazaltowych
Ze słupów bazaltowych wykonany jest słynny Diabelski Most w Kromlau w Niemczech. Z Pańskiej Skały do Kromlau jest tylko 120 km. Nie wiemy, czy podczas budowy korzystano z materiałów wydobytych w tym kamieniołomie, ale Diabelski Most warto obejrzeć. Ten wspaniały zabytek opisywaliśmy w artykule – Diabelski Most (Rakotzbrücke)- super atrakcja tuż przy polskiej granicy
Diabelski Most zbudowany jest ze słupów bazaltowychZ Pańskiej Skały znacznie bliżej, bo tylko 50 kilometrów mamy do innego zabytku związanego ze skałami. Polecamy Skalny Zamek Sloup – twierdzę wykuta w samotnej skale. Tu nasz artykuł o zamku – Skalny Zamek Sloup – twierdza wykuta w skale
