Pani, proszę nie być na mnie zła… ale czy mogłaby mi Pani podać ten piękny bajgiel? zapytała nieśmiała staruszka sprzedawczyni w piekarni.

Proszę pani, nie gniewaj się na mnie ale czy mogłaby mi pani dać jednego z tych pięknych precli? zapytała drżąca staruszka, trzymając się rękojeścią wózka w małej precelarni przy rogu.

Są dni, które budzą się z nadmiarem zmęczenia. Niebo szare, ludzie w pośpiechu, autobusy przeładowane, a myśli ciężkie jak kamień w sercu. Dla Bogny Nowak, tej chłodnej jesiennej poranki, jedyną myślą było:

Dziś kupię Michałowi nową kurtkę, cokolwiek będzie.

Michał, siedmioletni wnuk Bogny, był grzecznym chłopcem o wielkich, ciepłych oczach, który od najmłodszych lat znał smak braków. Matka go opuściła, gdy był jeszcze maleńki, a ojciec zniknął dawno temu w obcym mieście, nie zostawiając żadnego śladu.

Od tego dnia Bogna przytulała go mocniej do siebie i powtarzała:

To mój. Bóg mi go powierzył, a ja go wychowam.

Nie miała wielkiej emerytury, nie posiadała domu, nie miała nic oprócz kilku skromnych oszczędności zgromadzonych latami i serca, które rosło w miłości. Dla niej to wystarczyło dopóki Michał był przy niej i choćby miał co położyć na stół, świat wydawał się znośny.

Kurtka Michała już nie była znośna. Była stara, kiedyś podarowana przez sąsiada. Dawno była ciepła i solidna, ale czas i zabawy dzieci zamieniły ją w przesiąkniętą dziurami szmatę. Pióra uciekły przez szwy, suwak zaciągał się w połowie, a zimny wiatr wdzierał się w każdy zakamarek.

Wieczorem poprzedzającym, Bogna zobaczyła Michała drżącego po powrocie ze szkoły.

Było ci zimno, mamo? spytał, starając się wyglądać odważnie, choć wargi drżały.

Nie odpowiedział, starając się ukryć lęk.

Wtedy podjęła decyzję. W małej kopercie schowanej w szafie miałaby kilka złotówek: część emerytury, część kieszonkowego Michała, resztę drobnych zarobków z okazjonalnego sprzątania podwórka sąsiadek.

Nie starczy mi na wiele, ale na dobrą kurtkę wystarczy. A jeżeli w tym miesiącu będzie mniej na leki Bóg się postara pomyślała.

Następnego ranka wsiadły razem do autobusu i ruszyły w kierunku Warszawy. Michał był podekscytowany rzadko wędrował do centrum i nie pamiętał, kiedy ostatni raz przekraczał próg prawdziwego sklepu odzieżowego.

Babciu, czy starczy nam pieniędzy? zapytał, patrząc przez zamglone okno autobusu.

Nie martw się, znajdziemy sposób. Ważne, żeby w zimie nie było ci zimno odparła, przyciskając do siebie portfel w skórzanej torebce.

Ulice Warszawy przywitały ich gęstym tłumem, lśniącymi witrynami i pośpiechem ludzi z torbami zakupów. Bogna trzymała Michała mocno za rękę, jakby bała się, iż ktoś mu go zabierze.

Weszły do sklepu z odzieżą. Łagodna muzyka, jaskrawe światła, półki wypełnione kolorowymi kurtkami. Michał przyciągnął wzrok niebieską, puchową kurtką wiszącą na wieszaku.

Babciu, patrz, jaka piękna! zachwycił się.

Bogna uśmiechnęła się, choć serce ściskał ból. Rozłożyła kurtkę, sprawdziła metkę, a cena okazała się wyższa niż się spodziewała. Na chwilę przytłoczyła ją rozczarowanie, po czym schowała kurtkę z powrotem.

Jest ładna, ale poszukajmy jeszcze gdzie indziej. Może znajdziemy coś lepszego zasugerowała, zasłaniając wysoką cenę miękkim tonem.

Przemierzały kolejne butiki, a wszędzie spotykały jedynie uprzejme uśmiechy i ceny, które rosły jak zimowy śnieg. Po dwóch godzinach stopy Bogny były ciężkie, a serce pełne niepokoju.

Babciu, trochę mnie boli brzuch mruknął Michał, patrząc niepewnie na jej torebkę.

Chodźmy do precelarni, kupimy gorącego precla, rozgrzejemy się trochę zaproponowała.

W niewielkiej precelarni przy rogu, w witrynie lśniły złociste precle niczym małe słońca w mroźny dzień. Za ladą stała młoda kobieta o rumianych policzkach, Halina.

Dzień dobry, co podać? przywitała ich.

Michał wspiął się na palce, przyklejając czoło do szyby.

Popatrz, mamo, jakie są piękne! wskazał na wypieki.

Bogna sięgnęła po portfel, ale nic w nim nie było. Przeszukała wszystkie kieszenie, rozpięła zamki, wyjęła chusteczkę, mały wizerunek, klucze ale portfela nie było.

Nie to nie może być prawda wyszeptała, czując, jak ziemia usuwa się spod nóg.

Halina spojrzała zaskoczona, a Michał patrzył przerażony. Ulica tkała dalej, nie zwracając uwagi.

Co się stało, babciu? zapytała.

Zgubiłam portfel, nie ma go odpowiedziała, a łzy spłynęły po policzkach.

Wtedy w sercu staruszki pękła bariera. Wszystkie oszczędności na kurtkę, jedzenie i leki zniknęły. Nie wiedziała, gdzie, kiedy, może w autobusie, może w sklepie, może na brukowanym chodniku.

Patrząc na pusty brzuszek Michała i jego rozciągnięte oczy ku gorącym preclom, Bogna zrobiła coś, czego nigdy nie myślała, iż będzie potrafiła. Spojrzała na Halinę, rumieńcami przybitymi po policzkach, i szepnęła:

Proszę pani nie gniewaj się na mnie, ale dałabyś mi jeden z tych pięknych precli? Zgubiłam portfel, a chłopiec bardzo głodny. Obiecuję, iż zapłacę, jak tylko znajdę pieniądze lub dostanę emeryturę

Cisza. Halina zatrzymała się na chwilę z ręką w ręku. Spojrzała na ich skromny strój, poobijane buty Michała, żelazne dłonie Bogny. W jej oczach zaszła jakaś zmiana.

Bez słowa sięgnęła po dwa duże precle, włożyła je do torebki i podała staruszce.

Proszę, pani. To dla mnie. A dwa jeszcze na drogę do domu.

Nie mogę przyjąć wtrąciła Bogna, łzy płynące swobodnie.

Lepiej, żeby chłopiec nie zmarzł z głodu odparła zdecydowanie Halina. Moja babcia też wychowywała mnie sama. Gdyby ktoś poprosił ją o precla, nie odwróciłabym się od niej.

Michał chwycił torbę obiema rękami, jakby trzymał skarb.

Dziękujemy, pani szepnął.

Wyszli na zimną ulicę, trzymając ciepłe precle, a ich serca dręczyła wina i bezsilność.

Co ja tu robię, kiedy nie mogę kupić mu kurtki? myślała, patrząc w oczy, które płonęły łzami.

Usiedli na ławce przed precelarnią. Michał powoli gryzł precla, a Bogna wpatrywała się w dal.

Babciu, jeszcze zbierzemy pieniądze rzekł chłopiec, starając się być odważny. Kurtka jeszcze trochę wytrzyma

Nie, Michałku. Nie jest w porządku, byś drżał w zimę Powinnam była lepiej o ciebie dbać głos jej pękał.

Po raz pierwszy nie wiedziała, co zrobić. Nie miał już planu, nie było rozwiązania. Został tylko zimny wiatr, wstyd i ból.

Wtedy, jakby los postanowił pomóc, zza rogu dobiegł głos:

Pani! Pani!

Bogna podskoczyła i odwróciła się. Ku jej zdumieniu podszedł mężczyzna w wieku czterdziestu lat, w eleganckiej, choć nieco zużytej kurtce. Trzymał w ręku coś małego, czarnego.

Przepraszam, czy to pani, która próbuje przymierzyć kurtki w sklepie przy rogu pół godziny temu? zapytał.

Bogna skinęła głową, zdumiona.

Zgubiła pani portfel Był przy przymierzalni. Szukałem, ale nie widziałem Na szczęście mnie Pan rozpoznał.

Wyciągnął portfel. Bogna wzięła go drżącymi rękami, otworzyła wszystkie złotówki były tam, choćby małe zdjęcie z przeterminowanym uśmiechem jej młodej córki.

Boże, panie Błogosławię Pana Myślałam, iż wszystko straciłam

Mężczyzna uśmiechnął się. Był kierownikiem sklepu odzieżowego.

Nie martw się. Nie wszyscy sięgają po to, co nie ich własne. Niektórzy oddają to, co znaleźli. spojrzał na Michała, który trzymał precla jak skarb.

To jest twój wnuk? zapytał.

Tak, Michał. Wychowuję go sama

Widziałem, jak patrzyłeś na tę niebieską kurtkę z kapturem po prawej stronie. dodał, wskazując na wieszak. Nie mogłem nie zauważyć.

Bogna spuściła wzrok, mówiła cicho:

Jest piękna, ale drogo nas kosztuje. Potrzebujemy i chleba, nie tylko ubrania

Mężczyzna po chwili powiedział coś, co odmieniło ich dzień i powoli całe życie.

Proszę, pani. Zróbcie mi przysługę. Wróćcie do sklepu i weźcie tę kurtkę dla Michała. Zapłacę ja.

Bogna zamarła.

Nie jak mam to zrobić?

On podniósł rękę, zatrzymując ją.

Możecie. Kiedy byłem mały, moja babcia sama mnie wychowywała. Nie mogła pozwolić mi na nowe rzeczy. Wiem, jak wstyd zimą stać przy oknie i patrzeć na eleganckie płaszcze. Pozwólcie, iż to zrobię. Dla niej, dla was, dla Michała.

Łzy Bogny znów się krążyły, ale tym razem smakowały wdzięcznością.

Nie wiem, co powiedzieć nie mam słów

Nie potrzebujecie słów. Po prostu weźcie kurtkę i obiecajcie, iż powiecie Michałowi, iż są dobrzy ludzie w tym świecie.

Michał, który słuchał wszystkiego z sercem wielkości mrówki, chwycił rękę mężczyzny.

Dziękuję, panie Będę dbał o tę kurtkę całe życie rzekł z powagą, jakby już był dorosły.

Mężczyzna uśmiechnął się szeroko.

Dbaj raczej o dobry duch w sobie. Kurtka się zużyje, ale co zrobisz dla innych, kiedy będziesz mógł? powiedział.

Wrócili do sklepu. Sprzedawczyni rozpoznała ich od razu, a kiedy zobaczyła Michała w niebieskiej kurtce, uśmiechnęła się, jakby była stworzona na jego miarę. Bogna patrzyła, a jej twarz rozświetliła się jakby odzyskała dziesięć lat.

Gdy wychodzili, niebo już nie było tak szare. Michał wkładał ręce do nowych kieszeni kurtki i radośnie ruszał po chodniku, a Bogna spoglądała na niego z głęboką wdzięcznością.

Babciu, wiesz co myślę? zapytał z determinacją.

Co, kochanie?

Że Bóg pozwolił nam zgubić portfel, żebyśmy spotkali tych dobrych ludzi Halinę i pana ze sklepu. Inaczej byśmy ich nie poznali.

Bogna uścisnęła mu dłoń.

Może masz rację, Michałku. Czasem największy problem prowadzi do cudu.

Przeszli jeszcze raz obok precelarni, a sprzedawczyni pomachała im ręką. Michał podniósł torbę z dwoma pozostałymi preclami i przywitał się szerokim uśmiechem.

Wieczorem, kiedy położyła Michała do łóżka, Bogna pocałowała go w czoło.

Nie zapomnij tej dnia, nie dla kurtki, nie dla precli, ale dla ludzi, którzy nam pomogli, gdy nie wiedzieliśmy, co robić.

Nie zapomnę, babciu Michał zasnął z sercem przepełnionym wdzięcznością, śniąc o tym, jak pewnego dnia i on poda rękę potrzebującemu, tak jak dziś otrzymał ją od nieznajomych.