Palenisko ogrodowe krok po kroku – relaks, klimat i wspólne wieczory

Zdjęcie: Ognisko w kamiennym palenisku, ciepło i przytulność na świeżym powietrzu.

Długie zimowe wieczory przy trzaskającym ogniu, pieczenie kiełbasek z dziećmi podczas wakacji, gotowanie w kociołku jesiennego bigosu – własne palenisko ogrodowe odmienia zwykłą działkę w magiczne miejsce spotkań. Co najlepsze, jego budowa jest prostsza, niż myślisz i można ją wykonać samodzielnie choćby bez doświadczenia. Wystarczy weekend, podstawowe narzędzia i odpowiednie materiały, aby stworzyć bezpieczną strefę ogniskową, która będzie służyć przez lata.

Palenisko ogrodowe krok po kroku

Palenisko ogrodowe zbudujesz, wykopując dół o głębokości 10-15 centymetrów i odpowiedniej średnicy, wylewając betonową podbudowę, a następnie układając ścianki z cegieł szamotowych, kamieni lub wykorzystując gotowy stalowy pierścień. Proces budowy wymaga zachowania odpowiednich odległości – minimum 4 metry od granicy działki, 10 metrów od palnych płodów rolnych i 100 metrów od lasu.

Prawdziwe ognisko na własnej działce daje niepowtarzalny klimat podczas wieczornych spotkań. Można przy nim piec kiełbaski, gotować w kociołku czy po prostu cieszyć się blaskiem ognia. W przeciwieństwie do grilla palenisko służy przez cały rok – zarówno latem, jak i w chłodniejsze jesienne czy zimowe wieczory.

Gdzie umieścić palenisko w ogrodzie zgodnie z przepisami?

Palenisko musi znajdować się co najmniej 4 metry od granicy działki, 10 metrów od palnych płodów rolnych i 100 metrów od lasu – tak stanowią przepisy przeciwpożarowe. Nie wolno rozpalać ognia na granicy lasu, na łące ani na torfowisku. Dodatkowo dym nie może wydostawać się na posesję sąsiada ani na ulicę.

Niektóre gminy wprowadzają własne przepisy dotyczące palenia ognisk na posesjach, dlatego warto sprawdzić lokalne regulacje. Miejsce paleniska powinno być oddalone od zabudowań, aby dym nie przeszkadzał domownikom, oraz od drzew, drewnianych elementów i wysokich roślin ozdobnych. Najlepszą lokalizacją będzie równy, stabilny teren osłonięty od silnych wiatrów, z łatwym dostępem z każdej strony.

Z jakich materiałów wykonać palenisko ogrodowe?

Najlepsze materiały na palenisko to cegła szamotowa, kamień naturalny (granit, bazalt), beton lub metal (stal, żeliwo) – wszystkie odporne na wysokie temperatury. Cegła szamotowa z gliny ogniotrwałej idealnie nadaje się do wyłożenia wnętrza paleniska, podczas gdy zewnętrzną stronę można wykonać z cegły klinkierowej. Tani materiał niskiej jakości może nie wytrzymać wysokich temperatur.

Kamień naturalny jest niezawodny i bezpieczny, choć droższy od innych opcji. Granit lub bazalt będą służyć latami, natomiast skały wapienne czy muszlowe nie nadają się do kontaktu z ogniem. Palenisko z kamienia polnego również stanowi świetną opcję. Beton to praktyczne i opłacalne rozwiązanie – można użyć gotowych płyt betonowych, obramowań, doniczek ogrodowych czy pierścieni do studni. Metal sprawdza się w paleniskach przenośnych, choć jego wadą jest ryzyko poparzenia choćby po wygaśnięciu ognia.

Jak samodzielnie zbudować murowane palenisko z cegły?

Murowane palenisko z cegły rozpocznij od wykopania dołu na głębokość 10-15 centymetrów, dodatkowo robiąc rów o szerokości 25 centymetrów wzdłuż ścianek. Dno wykopu i rów pokryj kruszonym kamieniem, następnie wlej beton na pełną głębokość, zanurzając w nim stalowy pierścień o grubości 12-14 milimetrów. Powierzchnię wyrównaj szpachelką.

Po wyschnięciu betonu (około jednego dnia) układaj dwie warstwy cegieł: wewnątrz cegłę ogniotrwałą pionowo, na zewnątrz zwykłą cegłę poziomo z uskokiem na pół cegły. Do łączenia cegieł szamotowych używaj gliny lub zaprawy szamotowej, dla zwykłej cegły stosuj standardowy cement. Najpierw ułóż cztery poziome warstwy zewnętrzne o wysokości 26 centymetrów, następnie pionową warstwę wewnętrzną o wysokości jednej cegły szamotowej (25 centymetrów). Szczeliny między warstwami wypełnij zaprawą lub żwirem.

Czy można zrobić palenisko ogrodowe z metalu?

Metalowe palenisko można wykonać samodzielnie, spawając blachy w formie stożka lub wykorzystując metalową beczkę wkopaną w ziemię. Beczkę wkopuje się całkowicie lub częściowo, wystającą część ozdabia się i maluje farbą żaroodporną. Po dodaniu kilku elementów takie palenisko może służyć jako grill w ziemi.

Gotowe paleniska metalowe – stalowe lub żeliwne – montuje się na estetycznych nóżkach. Żeliwne modele długo utrzymują temperaturę i najczęściej mają formę misy, podczas gdy stalowe gwałtownie się nagrzewają, są lżejsze i łatwiejsze do przenoszenia. Główną wadą metalowych palenisk jest bardzo wysoka temperatura ścianek – łatwo się poparzyć choćby po wygaśnięciu ognia, co stanowi zagrożenie szczególnie przy dzieciach i zwierzętach.

Jak wykonać palenisko z kamienia naturalnego?

Palenisko z kamienia o średnicy około 75 centymetrów wymaga około 10 kamieni na każdy rząd – materiał musi być twardy jak granit czy bazalt. Wykop zagłębienie o głębokości 3-4 centymetry większej niż wysokość kamienia. Pierwszy rząd kamieni ułóż na obwodzie, sprawdzając poziomicą, czy są wyrównane i stabilne.

Po wyczyszczeniu powierzchni kamieni wilgotną szmatką i pozostawieniu do wyschnięcia układaj drugi rząd. Na spód kamieni nakładaj klej budowlany i mocno dociskaj je do już ułożonych. Sprawdź stabilność każdego kamienia, w razie potrzeby dodając klej. Trzeci rząd układaj identycznie. Po zakończeniu dokładnie ubij ziemię wokół paleniska. Klej budowlany powinien schnąć około jednego dnia, po czym można rozpalić ogień.

Jakie zasady bezpieczeństwa stosować przy palenisku?

Przy palenisku zawsze trzymaj gaśnicę proszkową, wiadro z wodą lub piaskiem oraz metalowy pogrzebacz do manipulowania żarem. Używaj tylko suchego drewna liściastego (dąb, buk, grab) – nigdy drewna lakierowanego, impregnowanego, płyt MDF czy OSB, które wydzielają toksyczne opary. Do rozpalania stosuj naturalne podpałki: wióry, wełnę drzewną nasączoną woskiem czy suchą korę.

Nigdy nie używaj benzyny, ropy czy spirytusu do rozpalania – płomienie są wtedy nieprzewidywalne i grożą poparzeniem. Podczas palenia kontroluj ogień, nie dodawaj zbyt dużo drewna naraz. Aby ugasić ogień, poczekaj, aż drewno całkowicie się wypali, zalej wnętrze wodą lub zasyp piaskiem. Popiół zbieraj dopiero następnego dnia, gdy całkowicie wystygnie. Nigdy nie zostawiaj ognia bez nadzoru – wiatr może roznieść żar i spowodować pożar.

Palenisko ogrodowe krok po kroku – o co często pytacie?

Z czego wykonać palenisko ogrodowe?

Palenisko wykonuje się z materiałów niepalnych: cegły szamotowej, kamienia naturalnego (granit, bazalt), betonu lub metalu (stal, żeliwo). Do wykończenia wewnętrznego najlepsza jest cegła ogniotrwała z gliny szamotowej.

Co na dno paleniska?

Na dno paleniska daje się warstwę kruszonego kamienia lub żwiru (10-15 cm), następnie wylewkę betonową lub piasek. Można też wyłożyć dno cegłami szamotowymi lub kamieniami. Niektórzy wysypują cienką warstwę soli kamiennej lub piasku kwarcowego.

Czy palenisko ogrodowe jest legalne?

Posiadanie paleniska ogrodowego z rusztem jest legalne i nie wymaga zgłoszenia do gminy. Należy jednak przestrzegać przepisów przeciwpożarowych dotyczących odległości od granic działki, lasów i zabudowań.

Zobacz również:

• Trampolina ogrodowa dla dzieci? Jak wybrać idealny model? Praktyczny przewodnik
• Jak wykorzystać trociny w ogrodzie – sprawdzone sposoby na ich zagospodarowanie