Podczas podróży widzieliśmy różne losy, jakie spotkały dawne dwory i pałace. Tym razem postanowiliśmy odwiedzić pałac Dobieckich w Łopusznie, aby przekonać się potoczyły się jego losy. To wyjątkowa budowla, która prezentuje się ciekawie do dziś dnia, ale o tym za chwilę!
Pałac Dobieckich – lokalizacja i dojazd
Dawny Pałac Dobieckich zlokalizowany jest w Łopusznie przy ul. Przedborskiej 2 (województwo świętokrzyskie). Od Kielc oddalony jest on o około 32 kilometry (mniej więcej 40 minut jazdy).
Przy samym wejściu do parku nie ma parkingu, ale na okolicznych ulicach nie powinniście mieć miejsca z zaparkowaniem samochodu. Łopuszno nie jest duże, będąc w nim, możecie zajrzeć także do kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego, od którego dzieli Was około 400 metrów.
Historia pałacu
Na początku warto dodać, iż Pałac Dobieckich, o którym mówimy to dwór, a adekwatnie zespół podworski z przełomu XIX i XX wieku. Zaprojektowany został w pracowni Władysława Marconiego. Prawdopodobnie dzisiejszy obiekt powstał na miejscu wcześniejszego drewnianego budynku, który powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XVIII wieku. Z tego okresu pochodzi barokowa brama wjazdowa, którą możemy podziwiać do dzisiaj.
Pierwszym właścicielem majątku był prawdopodobnie Stanisław Derszniak. Później przeszedł on w ręce Stanisława Dobieckiego. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku Eustachy Dobiecki wzniósł wspomniany, murowany obiekt. Jedne źródła twierdzą, iż na miejscu poprzedniej budowali, a inne iż stała w innym miejscu. Warto zatrzymać się jeszcze chwilę przy postaci Władysława Marconiego, który w tamtych czasach był uznawany za jednego z najwybitniejszych warszawskich architektów.
Co ciekawe, budynek, który widzimy dzisiaj nie jest oryginalną budowlą. W czasie I Wojny Światowej został on ostrzelany, a pożar dokonał dzieła zniszczenia. Odbudowany został przez olejnego członka rodziny Dobieckich o Zbigniewa, a nastąpiło to w 1936 roku. Do 1939 roku rodzina mieszkała w budynku.
Po nadejściu II Wojny Światowej budynek był siedzibą żandarmerii, a później pełnił funkcje oświatowe. Pierwsze prace remontowe nastąpiły już dwa lata po wojnie, a później przez lata znajdowała się w budynku szkoła. W 2019 roku Powiatowy Zespół Szkół wyprowadził się z obiektu.
Trzy lata wcześniej spadkobiercy uzyskali decyzję o odzyskaniu nieruchomości od powiatu. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż wprowadzona w 1944 roku reforma rolna, która odebrała majątek rodzinie nie powinny obowiązywać w tym przypadku bo obiekt ten nie pełnił funkcji rolnych a mieszkalne. W artykułach dotyczących tematu, spadkobiercy deklarowali chęć sprzedaży budynku wraz z parkiem na cel inny niż szkoła (np. hotel), ale pomimo tego, iż minęło kilka lat od tych publikacji, to przez cały czas nie jest on w tym kierunku zagospodarowany.
W artykułach z 2023 roku pojawiły się informacje, iż Starostwo Powiatowe planuje wykonać rewitalizację obiektu.
Stan obecny
Wiele osób twierdzi, iż Pałac Dobieckich to jeden z najpiękniejszych przykładów tzw. historyzującego eklektyzmu w regionie świętokrzyskim. Dzisiaj sprawia wrażenie opuszczonego, ale jego stan nie jest z zewnątrz tragiczny. Na pewno renowacja by mu się przydała, ale widzieliśmy wiele dworów i pałacy w znacznie gorszej kondycji.
Pałac to budowla trzykondygnacyjna w kształcie zbliżonym do prostokąta. Obłożony jest okładziną z piaskowca. Charakterystycznym elementem dla pałacu jest okrągła wieża. W sumie pałac Dobieckich ma cztery wejścia – dwa reprezentacyjne (od północy i południa) oraz dwa gospodarcze (od wschodu do zachodu). Budynek jest bogato i ciekawie zdobiony.
Park
Dawny Pałac Dobieckich otoczony jest bardzo przyjemnym parkiem. Mamy w nim sporo drzew, płynącą niewielką rzekę i sporo dziko rosnących kwiatów. Widać, iż brakuje w nim trochę zadbania, ale przez cały czas jest to założenie ogrodowe z potencjałem do wykorzystania.
Park powstał prawdopodobnie w XVIII wieku, a przebudowany został w XIX wieku. Zajmuje teren prawie 4 hektarów, a najstarsze drzewa pochodzą z końca XIX wieku (lipy i topole).
Co w okolicy?
Będąc w Łopusznie, możecie odwiedzić jeszcze kilka ciekawych miejsc. Pierwszym z nich jest Pałac Niemojewskich w Lasocinie. interesujący obiekt, ale nie jest dostępny dla turystów. Podczas mojej wizyty nie było żadnego problemu z obejrzeniem go, ale kilka miesięcy później dostałem informację, iż już nie można.
Obiektem drugim i wyjątkowym są ruiny kościoła w Gruszczynie. Nie mamy w regionie wiele ruin kościołów więc tym bardziej jest to miejsce ciekawe. Znajdujące się na skraju lasu imponujące pozostałości świątyni to miejsce, które również warto zobaczyć.
Jeżeli natomiast sam Pałac Dobieckich nie jest wystarczającym powodem dla Was na wycieczkę to po drodze skręćcie do rezerwatu Perzowa Góra. To jeden z moich ulubionych rezerwatów, który ma w sobie bardzo dużo uroku!
Warto odwiedzić?
Pałac Dobieckich w Łopusznie to bardzo interesujący architektonicznie obiekt. Nie wygląda na super zadbany, ale trzyma się nieźle. Warto pospacerować po parku i popodziwiać, póki jest to możliwe i nie zmieni od swojej funkcji. To dobry pomysł na krótką wycieczkę z Kielc, ale najlepiej połączyć ją z innymi obiektami po drodze lub w okolicy.
