Cześć Przyjaciele!
Gdańsk pod koniec II Wojny Światowej, jak również po wojnie, został niemal doszczętnie zniszczony. Główne Miasto, czyli najpiękniejsza i najbogatsza część Historycznego Śródmieścia, została w 95 % obrócona w gruzy. Podobnie Stare Przedmieście, Stare Miasto, Wyspa Spichrzów.
Kilka lat po wojnie, wielkim wysiłkiem, nasze miasto zaczęło być odbudowywane. Być może ktoś z Was zastanawia się, czy Gdańsk to tylko i wyłącznie rekonstrukcja?
Otóż nie!
Owszem, w zdecydowanej większości mamy do czynienia z zbudowanym od nowa miastem, ale niektóre z zabytków, cudem uniknęły zniszczeń.
W niniejszym artykule wymieniam siedem oryginalnych zabytków Gdańska, które zobaczycie spacerując po Historycznym Śródmieściu.
Zapraszam serdecznie do lektury!
1. Ratusz Starego Miasta
Ratusz Starego Miasta stoi przy ulicy Korzennej, na przedłużeniu osi widokowej przechodzącej przez Zieleniec Heweliusza. Urokliwy budynek został wzniesiony w drugiej połowie XVI wieku w stylu Manieryzmu Niderlandzkiego wg. proj. Antoniego van Obberghena. Dwukondygnacyjna elewacja frontowa flankowana jest przez dwie smukłe wieżyczki, zaś u góry zwieńczona wysokim dachem i efektownym hełmem.
Ratusz najlepiej oglądać z Zieleńca Heweliusza oraz stojąc nad Kanałem Raduni. I pomyśleć, iż ten śliczny budynek przetrwał wojnę.
2. Dom Opatów Pelplińskich
Wspaniała manierystyczna kamieniczka stojąca nad Kanałem Raduni została zbudowana w 1612 roku. Abraham van den Blocke zaprojektował typową dla tej części Europy budowlę, czerpiąc z architektury niderlandów. Fasada z małej cegiełki kontrastuje z kamiennymi detalami, szczyt ozdobiony jest ornamentem okuciowym, a całość wieńczy dodany w 1912 roku orzeł. Kamienica zyskała obecną nazwę ze względu na fakt, iż od 1686 roku należała do opactwa cysterskiego w Pelplinie.
Kamieniczkę najlepiej oglądać z nad Kanału Raduni oraz ulicy Elżbietańskiej. I pomyśleć, iż tak śliczny budynek przetrwał wojnę.
Zdjęcie sprzed remontu3. Dawna siedziba Królewskiego Prezydium Policji
Przy ulicy Okopowej stoi wielki, zjawiskowy i oryginalny gmach, zbudowany w latach 1902-1905 na siedzibę Królewskiego Prezydium Policji. Budynek powstał według projektu Alfreda Muttraya, który nawiązał do najbardziej charakterystycznego stylu w mieście – niderlandzkiego renesansu. Podobnie jak w przypadku Ratusza Starego Miasta i Domu Opatów Pelplińskich, elewacja składa się z drobnej cegły, będącej tłem dla jasnych, kamiennych detali. Sekwencja szczytów daje złudzenie, iż nie idziemy wzdłuż jednego wielkiego gmachu, tylko pierzei kamieniczek.
Budynek najlepiej oglądać z tarasu Forum Gdańsk bądź z bliska, z chodnika tuż przed elewacją. I pomyśleć, iż tak śliczny budynek przetrwał wojnę.
4. Brama Nizinna
W południowej części Historycznego Śródmieścia, a dokładniej na Starym Przedmieściu, usytuowana jest Brama Nizinna. Zaprojektowana przez Jana Strakowskiego i wzniesiona w 1626 roku brama, była ważnym elementem nowożytnych fortyfikacji Gdańska. Umożliwiała wjazd do Gdańska od strony Żuław, zaś dzisiaj jest jedyną wciąż przejezdną zabytkową bramą w mieście. Od zewnątrz jak nigdzie indziej widać, jak wyglądała ta część miasta niemal 400 lat temu.
Bramę najlepiej oglądać z ulicy Mostowej, skąd świetnie widać jej umiejscowienie między Bastionem Św. Gertrudy i Bastionem Żubr. I pomyśleć, iż tak śliczny budynek przetrwał wojnę.
5. Brama Wyżynna
Brama Wyżynna jest jednym z piękniejszych zabytków w Gdańsku. Została wzniesiona w drugiej połowie XVII wieku przez Willema van den Blocka. Do końca XIX wieku przed bramą była fosa, zaś po obu jej stronach ziemne wały obronne. Masywny zabytek ma trzy przejazdy, w dolnej części cztery kamienne pilastry, we fryzie trzy (zdaje się najpiękniej przedstawione) herby – Polski, Gdańska i Prus Królewskich (Polskich). Brama stoi przy jednej z najliczniej uczęszczanych ulic w Gdańsku, zatem zna ją każdy gdańszczanin oraz turysta.
Bramę Wyżynną najlepiej oglądać z Nowego Targu Siennego (koło Forum Gdańsk) lub stojąc tuż obok. I pomyśleć, iż tak śliczny budynek przetrwał wojnę.
6. Kościół Św. Mikołaja
Kościół Św. Mikołaja jest gotycką świątynią z XIV wieku, która jako jedyna przetrwała działania wojenne. Najpiękniej prezentuje się szczyt od strony ulicy Pańskiej, niczego sobie ów zabytek wygląda również z perspektywy Skweru Świętopełka. I pomyśleć, iż tak śliczny i duży budynek przetrwał wojnę.
7. Hala Targowa
Z Kościołem Św. Mikołaja sąsiaduje zabytkowa Hala Targowa. Hala została zbudowana w 1896 roku w celu uporządkowania handlu w mieście. Wówczas zamknięto niemal wszystkie targi (prócz Targu Rybnego) i usunięto handel uliczny.
Patrząc za ów budynek można tylko westchnąć z żalem, iż w tej chwili się tak ładnie nie buduje. Hala jest dużo młodsza od Baszty Jacek lub Kościoła Św. Mikołaja, a jej widok nie powoduje żadnego zgrzytu lub kontrowersji. Całe szczęście hala przetrwała wojnę niemal nienaruszona.
Halę Targową najlepiej oglądać z ulicy Pańskiej lub placu między halą a kościołem Św. Mikołaja. I pomyśleć, iż tak śliczny budynek przetrwał wojnę.
Kilka (ważnych) słów na koniec
Dziękuję za lekturę nowego artykułu i wizytę na blogu. Jak widzicie, niektóre zabytki Gdańska przetrwały wojenne zniszczenia. Oryginalne, wspaniałe, piękne gmachy, które warto doceniać. Z nową wiedzą możecie przejść się po mieście i zaimponować komuś bliskiemu.
